Ehl-i Sünnet Kelamında Tekvin Sıfatı ile İlgili Tartışmalar ve Eş’arilerin Açmazları
Tekvin meselesi aslında hep insanın merakını celbeden bir konu olmuştur. Arap dilinde tekvin kelimesi tef’il babında k-v-n kökünden türetilmiş bir mastardır. Bu terim, tef’il kalıbında meydana getirme, yoktan yaratma gibi anlamlarda kullanılmaktadır. Tekvin meselesi aslında birçok açıdan tartışılmakla birlikte, yaratmanın yoktan olduğu konusunda genel olarak ilahi dinlerin ve özel olarak da İslam ekollerinin görüşleri birbirine yakındır. Eşariler yaratma konusunda eylemi gerçekleştiren bir sıfat olarak gördükleri kudret sıfatına ağırlık verirken, Maturidiler kudret sıfatının yanında tekvin sıfatına ayrı bir önem atfetmişlerdir. Çünkü kudret sıfatı, bir şeye güç yetirilebileceğini ifade ederken, tekvin sıfatı onu kesin olarak ortaya koymayı ifade eder. Maturidilere göre tekvin Allah’ın zatı ile kaim ezeli bir sıfat olmasından hareketle yaratma eylemi bu sıfatla gerçekleşmektedir.
Anahtar Kelimeler:
Kelam, Tekvin, Yaratılış, İlahi sıfatlar, Eş'ariler
Discussions Regarding The Takwin Attribute in Sunni Theology and the Dilemmas of the Ash’aris
The issue of creation has always been a subject that attracts people's curiosity. The word takween in the Arabic language is an infinitive derived from the root of k-w-n in the form of taf’eel. This term is used in taf’eel form in terms of forming and creating from nothing. Although the issue of creation of the universe is discussed in many respects, the views of divine religions in general and Islamic schools in particular are similar to the fact that creation was made from nothing. While the Ashari’sfocused on the attribute of power (qudrah), which they regarded as an adjective that carried out the action on creation, the Maturidi’s attached a special importance to the attribute of takweenin addition to the attribute of power. This is because the attribute of power means that something can be done, while the attribute of takweenexpresses what is accomplished. According to Maturidi’s, the act of creation takes place via this attribute because of the fact that takweenis an eternal attribute that is directly associated with Allah.
Keywords:
Kalam, Takween, Creation, Divine Attributes, Ash’aris,
___
- Atay, Hüseyin. Farabi ve İbn Sina’ya Göre Yaratma. AÜİF Ankara: Yayınları, 1974.
- Aydın, Ali Arslan. İslam İnançları ve Felsefesi (İlm-i Kelam). Ankara: D.İ.B. Yay., ts.
- Aydın, Hüseyin. İlim Din ve Felsefe Açısından Yaratılış ve Gayelilik (Teoloji). Ankara: D.İ.B. Yay., 1987.
- Eş’ari, Ebu’l-Hasan Ali b. İsmail. Makalatü’l-İslamiyyin. Tsh. Helmut Ritter, Franz Steiner. Wiesbaden: Verlag Gmbh, 1980.
- Gazzali, Ebu Hamid Muhammed b.Muhammed. İtikad’da İktisad. çev. Osman Z. Soyyiğit. İstanbul: Sönmez Neşriyat, 1971.
- Makrizi, Takiyyüddin Ebu’l-Abbas Ahmed b. Ali. el-Meva’iz ve’l-İ’tibar bi Zikri’l-Hıtat ve’l-Asar. Kahire: Mektebetü’s-Sekafeti’d-Diniyye, ts.
- Nesefî, Ebu’l-Muîn Meymun b. Muhammed. Tabsıratü’l-Edille fi Usuli’d-Din. Tenkitli Neşir. Hüseyin Atay. Ankara: D.İ.B. Yay., 1993.
- Razi, Fahruddin Muhammed b. Ömer. Muhassal. Mısır: y.y., 1323h.
- Sabuni, Nureddin. Maturidiye Akaidi. çev. Bekir Topaloğlu. Ankara: DİB Yay., ts.
- Firuzabadi, Mecdüddin Muhammed b. Yakub. el-Kâmûsu’l-Muhît. Beyrut: Daru’l-İlm, ts.
- Gölcük, Şerafettin-Toprak, Süleyman. Kelam. Konya: Tekin Kitabevi, 2001.
- İbn Manzur, Celaleddin b. Mükerrem. Lisanu’l-Arab. Beyrut: Dar’u-Sadr, ts.
- İslam Düşüncesi Tarihi. ed., M. M. Şerif-Mustafa Armağan. İstanbul: y.y., 1990.
- Kitabı Mukaddes, Eski ve Yeni Ahit. İstanbul: Kitab-ı Mukaddes Şirketi, 1972.
- Mustafa, İbrahim vd.. el- Mu’cemu’l-Vasit. Tahran: el-Mektebetü’l-İlmiyye, ts.
- Nesefi, Ömer. İslam İnancının Temelleri. Haz. M. Seyyid Ahsen. İstanbul: Otağ Yay., 1973.
- Şamil İslam Ansiklopedisi. Ed. Duran Kömürcü. İstanbul: Şamil Yayınevi, 2000.
- Schimmel, Annemarie. Dinler Tarihine Giriş. Ankara: AÜİF Yay., 1955.
- Şehristani, Ebu’l-Feth Muhammed b. Abdu’l-Kerim. el-Milel ve’n-Nihal. Beyrut: Daru’s-Surur, 1949.
- Taftazani, Ebu’l-Vefa. Ana Konularıyla Kelam. çev. Şerafeddin Gölcük. Konya: Kitap Dünyası, 2000.
- Yazıcıoğlu, Mustafa Sait. Maturidi ve Nesefi’ye Göre İnsan Hürriyeti Kavramı. İstanbul: M.E.B Yay., 1997.
- Yücedoğru, Tevfik. İslam İtikadında Yaratılış. Bursa: Uludağ Üniversitesi Yay., 1994.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 1985
- Yayıncı: Necmettin Erbakan Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Kadının Emeğine ve Çalışma Hayatına Oku Dergisinden Bakmak
Ehl-i Sünnet Kelamında Tekvin Sıfatı ile İlgili Tartışmalar ve Eş’arilerin Açmazları
Ömer Faruk Akpınar, Rivayet Asrında İllet -Bezzâr Örneği-
II. Abdülhamid’in Tanzimat Dönemi Maarif Nazırı Münif Paşa’nın Siyaset Tasavvuru