AHİ EVRAN’IN “LETÂİFU’L-GIYASİYYE” ESERİ VE DEĞERLENDİRMESİ

Ahi Evran, Anadolu’nun kültürünü şekillendiren manevi mimarlarımızdandır. İlmi, mesleği ve Anadolu’da kurduğu Ahi Teşkilatıyla adını ve etkisini günümüze taşıyan, kültür, ahlak ve iktisadi bakımdan İslam mirasının oluşumuna önemli katkı sağlayan biridir. Ahi Evran, olgunlaşan düşüncesi neticesinde kaleme aldığı eserleriyle de İslam’a hizmet eden seçkin bir âlimdir. Ahi Evran, eserlerinde İslam düşünce yapısını iman, amel ve ahlak bütünlüğü içinde yansıtmaya çalışmıştır. Eserleri, ilim ve düşünce dünyamıza zenginlik katar niteliktedir. Araştırmamda Ahi Evran’ın Farsça yazdığı ve henüz Türkçeye tercüme edilmemiş “Letâifu’l-Gıyâsiyye” adlı eserini inceledim. Hedefim eseri ve eserde yer alan konuların tanıtımını ve de değerlendirmesini yapmaktır. Eserin sadece birinci cildini temin edebildim. Çalışmamı da Konya ve Edirne kütüphanelerinden elde ettiğim iki farklı mahtutası üzerinden yaptım. Ansiklopedilerde ve Ahi Evran hakkında yazılan kitaplarda özellikle eserin birinci cildi hakkında yapılan tanıtım, tashihe ihtiyaç duymaktadır. Eserin elimizde mevcut olan birinci cildi üzerinde yapacağım tanıtımla bu ihtiyacı gidermeye çalışacağım. Allah’ın sıfatları ve akaidle ilgili diğer konuların da yer aldığı ilk cildin, ilim dünyasının dikkatine sunulması ile istifadesinin daha kapsamlı olacağını, müellifi ve Anadolu’da Ahilik Teşkilatının kurucusu Ahi Evran’ın ilmi ve fikri yapısının daha iyi anlaşılmasına katkı sağlayacağını düşünüyorum.

___

  • AHİ EVREN, İmanın Boyutları (Metâli’u’l-îmân), İlave Notlarla Terc. Mikail Bayram, Damla Matbaacılık ts.
  • BAYRAM, Mikail, “Ahi Evren Kimdir? (Gerçek Şahsiyeti ve Eserleri)”, Diyanet Dergisi, Cilt XVII, sy. 1, Ocak-Şubat 1978, s. 24-32. Ahi Evren ve Ahi Teşkilatının Kuruluşu, Konya 1991. “Ahi Evran”, Ahilik Ansiklopedisi, I-II, Ankara 2014, s. 81. “Ahi Teşkilatı”, Ahilik ve Meslek Ahlakı, Konya 2016.
  • GÖKMENOĞLU, Mehmet Hacı Ali, “Ahi Evren ve Ahiliğin Doğuşu”, Ahilik ve Meslek Ahlakı, Konya 2016.
  • ODABAŞI, Zehra, “Gıyaseddin Keyhusrev I”, Ahilik Ansiklopedisi, I-II, Ankara 2014, s. 427-428.
  • SEVİM, Ali, “Gıyaseddin Keyhusrev I”, DİA, XXV, 347-349.
  • ŞAHİN, İlhan, “Ahi Evran”, Ahilik Ansiklopedisi, I-II, Ankara 2014, I, 80-81. “Ahi Evran”, DİA, I, 529-530.