A study on determination of acconuntancy applications' problems of per annual plants in the greenhouse enterprises and solitions in Turkey

Türkiye’de seracılık işletmeciliği 1950’lerden sonra başlamış ve 1970’li yılların sonundan itibaren de hızlı bir gelişme eğilimi göstermiştir. Günümüzde meyve, sebze ve süs bitkilerinde örtüaltı yetiştiriciliği yaygın bir şekilde yapılmaktadır. Seralarda yetiştirilen bitkilerin çoğunluğu yıllık ve az bir kısmı ise çok yıllıktır. Çok yıllık bitkilerin ömürleri 2-8 yıl arasında değişmektedir. Bu bitkilerin yetiştirilme maliyetleri ürün alınıncaya kadar geçen sürede yapılan harcamalardan oluşur. Bu harcamalar; fide, bitki soğanları, kimyasal ilaçlar ve gübreler vb gibi direkt ilk madde ve malzeme giderleri, esas üretim gider yerlerinde çalışan işçiler için ödenen normal ve fazla çalışma ücretleri, yemek, sosyal güvenlik primleri vb gibi direkt işçilik giderleri ile endirekt malzeme ve işçilikler, elektrik, su, bakımonarım, haberleşme, sigorta, amotisman vb gibi genel üretim giderleridir. Söz konusu yetiştirme maliyetlerinin aktifleştirilmesi ve bitkinin ekonomik ömür süresince amortismana tabi tutulması gerekir. Bu çalışmada çok yıllık bitkilerin değerlemesi, aktifleştirilmesi ve amortisman ayırma işlemlerinde karşılaşılan muhasebe uygulama sorunları tesbit edilmiş ve çözüm önerileri getirilmeye çalışılmıştır. Çalışmada araştırma yöntemi olarak panel yöntemi uygulanmıştır. Akdeniz Üniversitesinin ilgili birimleri, işletmelerin sahipleri ve muhasebeden sorumlu yetkilileri ve muhasebecilerden oluşan panel grubu üyeleri; ülkemizde çok yıllık bitkilerin muhasebe uygulamalarında bir örnekliğin olmadığını ifade etmişlerdir. Çalışmada yapılan araştırma ve incelemeler sonucunda bir tarım işletmesi olan seracılık işletmelerinde çok yıllık bitkilerin değerleme,aktifleştirme ve amortisman konusunda hem yasal düzenlemelerin hem de tek düzen hesap planının yeterli olmadığı tepit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

seralar, örtü altı yetiştiriciliği, yetiştirme yöntemleri, bitki yetiştirme sistemleri, tek yıllık bitkiler, değer biçme

Türkiye'de seracılık işletmelerinde çok yıllık bitkilerde muhasebe uygulama sorunları ve çözüm önerileri

Greenhouse plant production in Turkey started in 1950’s and rapidly increased after 1970’s.Various groups of plants such as vegetables, flowers and some fruits are commonly cultivated in the greenhouse nowadays. Most of the crops grown in the greenhouses are annuals and a limited number of them are per annuals. Economic life span of per annuals varies from 2 to 8 years. Production costs of these plants consist of all the expenses until harvesting period. These expenses include; starting materials such as seedlings, irrigation systems, pesticides, fertilizers along with labor costs, food, social security payments, which are all considered direct expenses beside indirect ones which include electricity, water, maintenance, communication, insurance so on. All these expenses should be activated and kept into depreciation during economical cultivation period of the plants. The purpose of this study was to determine the problems encountered during the valuation, activation and depreciation separation of the per annual greenhouse plants and also to suggest legitimate solutions. Panel method was used in this study. The panel group was formed by related units of Akdeniz University, owners and associated bookkeepers of the greenhouse enterprisers and accountants. The group indicated that there was not any valid example of accountancy application to per annual greenhouse plants, so far. In this paper as a result of the research and investigations conducted it is found that neither the legal regulations nor the uniform account plans are enough in the capitalization and depreciation of per annual plants in the green house enterprises which is a form of agricultural enterprises.

Keywords:

greenhouses, protected cultivation, cultural methods, cropping systems, annuals, valuation,

PDF

___

Akdoğan N. and Sevilengül O., 2000. Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğine Göre Tekdüzen Muhasebe Sistemi Uygulaması. Gazi Kitapevi Ankara

Baktır İ., 2003. Developments in the greenhouse technologies in Turkey: Its spesific problems and solutions. Greenhouse Technologies, Conference Proceedings, November 5, Amsterdam, RAI Europoint, The Netherland: 25-28

Bayçın Korkut A., 1998. Çiçek Yetiştiriliciğ. Hasad Yayıncılık, İstanbul

Deran A., 2005. Meyve Bahçelerinde Maliyetlerin Muhasebe Kuramı Çerçevesinde Hesaplanması Ve Uygulamaları, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara

Die (Devlet İstatistik Enstitüsü). 2003

Erdamar C., 1985. Tarım İşletmeciliğinde Muhasebe Düzeni. İstanbul Üniversitesi Yayın No:3343, İstanbul

Ertoy N., 2003. Antalya’da Örtüaltında Erkenci Şeftali Yetiştirme Olanaklarının Araştırılması. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Antalya

Gubbuk, H., Pekmezci, M. and Erkan, M., 2004. M. Production Potential Of Cavendish Cultivars (Musa Spp. Aaa) Under Greenhouse And Field Conditions In Subtropical Areas Of Turkey. Acta Agriculture Scandinavica, Section B- Plant Soil Science, 54 (4): 249-253

Meigs R. F., Meigs M. A., Bettner M. and Whittington R., 1996. Accounting: The Basis For Business Decisions Tenth Edition. The Mc Graw-Hill Companies Inc., New York

Needles B. E., Powers M., Milss S. K. and Anderson H. R., 1999. Principles Of Accounting. Hougtton Mifflin Company, Boston

Pekdemir R., Selvi Y., 2004. Örneklerle Enflasyon Düzeltmesi Muhasebesi (5024 Sayılı Kanun). Antalya SMMM Odası Yayın No:1, Antalya Robinson J.C., 1996. Bananas And Plantains. Cabi Publishing, New York

Tetik N., (2002). Seracılık İşletmelerinde Çok Yıllık Bitkilerde Ve Özel Maliyet Bedelinde Yeniden Değerleme Uygulaması. Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı: 14, Nisan 2002: 68-73

Tetik N. 2002. Sera Çiçekçiliği İşletmelerinde Muhasebe: Antalya’daki İşletmeler Üzerine Bir Araştırma, Gazi Kitapevi, Ankara

Titiz S., 2004. Modern Seracılık: Yatırımcıya Yol Haritası. ANSIAD (Antalya Sanayici Ve İşadamları Derneği), Antalya

Uzun İ. H., 2003. Seralarda Sık Dikim Asma Yetiştiriciliğinin Erkencilik, Verim Ve Kaliteye Etkisi. Proje No: Togtag-2230, Antalya Depreciation List, http://www.Muhasebenet.Net/Amortismanoranlari.Htm, 15.08.2006

T.K.B. Antalya İl Müdürlüğü, Örtüaltı Gül Yetiştiriciliği 2004-2005 Dönemi Maliyet Cetveli

TMS Türkiye Muhasebe Standartları TFRS, 2006, TMSK Yayınları-1, Grup Matbaası, Ankara Türkiye Muhasebe Standartları, 2001. TÜRMOB Yayınları-166, Ankara.

International Accounting Standards 41. Agriculture

International Accounting Standards 16: Property, Plant, and Equipment U.K

http://www.sendika.org/yazi.php?yazi_no=5957, 17.10.2006

http://www.muhasebenet.net/amortismanoranlari.htm, 15.08.2006