Milli Takım Düzeyindeki Halter Sporcularının Sosyal Görünüş Kaygıları ile Beden Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Bu araştırmanın amacı, milli takım düzeyindeki halter sporcularının sosyal görünüş kaygıları ile beden algıları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmaya, halter milli takımlarında yer alan 104 sporcu katılmıştır. Araştırma, sporcuların boy ve vücut ağırlığı, cinsiyet, eğitim durumu, medeni durum ve yaş gruplarına göre sosyal görünüş kaygısı ile beden algısı arasındaki ilişkileri karşılaştırmayı amaçlamaktadır. Sosyal görünüş kaygısını ölçmek için 16 maddelik Sosyal Görünüş Kaygı Ölçeği, beden algısını ölçmek için ise 40 maddelik Vücut Algısı ölçeği kullanılmıştır. Toplanan veriler, SPSS 22 programı ile analiz edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre, cinsiyet, eğitim durumu ve medeni duruma göre beden algısı ve sosyal görünüş kaygısı puanları arasında anlamlı fark bulunmamıştır. Yaş gruplarına göre de benzer bir sonuç elde edilmiştir. Sporcuların beden algısı ile sosyal görünüş kaygısı arasında ise negatif yönde yüksek düzeyde anlamlı ilişki görülmüştür. Yani, sporcuların beden algısı arttıkça, sosyal görünüş kaygısı azalmaktadır. Araştırma sonucunda, haltercilerin beden algısı iyi seviyelerdeyken sosyal görünüş kaygısının düşük düzeyde olduğu ortaya çıkmıştır. Bu sonuçlar, halter sporcularının beden algısı ve sosyal görünüş kaygısı arasındaki ilişkinin daha iyi anlaşılmasına yardımcı olabilir.

Anahtar Kelimeler:

Halter, sosyal görünüş, vücut algısı

An Investigation on the Relationship Between Social Appearance Concerns and Body Perceptions of Weightlifting Athletes at National Team Level

This study examined the relationship between social appearance anxiety and body perception of national team weightlifting athletes (n=104; 58 males, 46 females) who had extensive weight training experience. The data were analyzed using SPSS 22, including descriptive and inferential statistics such as the Kolmogorov-Smirnov test, Independent T test, and Pearson correlation. The Social Appearance Anxiety Scale and Body Perception Scale were used to measure individuals' social appearance anxiety and body perception, respectively. The results indicated that there were no significant differences in body perception and social appearance anxiety scores based on gender, educational or marital status (p>0.05). However, a highly significant negative correlation was found between body perception and social appearance anxiety (p=0.0001). Additionally, there were no significant differences in body perception and social appearance anxiety scores according to age groups (p>0.05). Overall, the study revealed that weightlifters had a good body perception and low social appearance anxiety. Furthermore, as body perception levels increased, social appearance anxiety decreased.

Keywords:

Halter, sosyal görünüş, vücut algısı,

PDF

___

Alemdağ, S. (2013). Öğretmen adaylarında fiziksel aktiviteye katılım, sosyal görünüş kaygısı ve sosyal öz-yeterlik ilişkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı, Trabzon.
Altıntaş, A., & Aşçı, H. (2005). Fitness uzmanlarının bedenlerine yönelik algıları. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(3), 101-104.
Aygör, N. (2010). 12-14 yaş grubu ergenlerde beden bölgelerinden ve özelliklerinden hoşnut olma durumu ve beden imajının değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Ana Bilim Dalı, İstanbul.
Cash, T. F., Theriault, J., & Natasha, M. (2004). Body image in an interpersonal context: Adult attachment, fear of intimacy, and social anxiety. Journal of Social and Clinical Psychology, 23, 89-103.
Chen, J. L., Fox, R. K., Haase, M. A., & Ku, W. P. (2010). Correlates of body dissatisfaction among taiwanese adolescents. Asia Pacific Journal of Clinical Nutrition, 19(2), 172-179.
Çetintürk, M. (2021). Fitness merkezlerine giden bireylerin yeme tutumlarının ve sosyal görünüş kaygı düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Spor Bilimleri Ana Bilim Dalı, Isparta.
Delfabro, H. P., Wınefıeld, H. A., Anderson, S., Hammarström, A., & Wınefıeld, H. (2011). Body image and psychological well-being in adolescents: The relationship between gender and school type. The Journal of Genetic Psychology, 172(1), 67-83.
Demir, Y. Ş. (2013). Orta yaş sedanter bayanlarda pilates egzersizlerinin fiziksel özellikler ve vücut imajına etkisinin araştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Spor Bilimleri Ana Bilim Dalı, Isparta.
Doğan, T. (2010). Sosyal görünüş kaygısı ölçeği’nin (Sgkö) Türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(39), 151-159.
Durmaz, M., & Özcan, A. K. (2021). Sosyolojik bağlamda fitness sporunun beden algısı üzerine etkisi: Bursa örneği. Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 56-79.
Erdoğan, Ç. H. (2021). Egzersiz yapan bireylerin sosyal görünüş kaygılarının incelenmesi. Ulusal Kinesyoloji Dergisi, 2(1), 10-14.
Gökçe H., & Keçeci K. (2020). Fiziksel aktiviteye katılan bireylerin iletişim becerileri ve sosyal görünüş kaygıları. Ulusal Spor Bilimleri Dergisi, 4(1), 73-81. https://doi.org/10.30769/usbd.744899
Güçlü, M., & Yentür, J. (2008). Milli takım düzeyindeki elit bayan sporcuların kişisel ve sosyal uyum düzeyleri ile bedenlerini algılama düzeylerinin karşılaştırılması. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 6(4), 183-192.
Hart, T. A., Flora, D. B., Palyo, S. A., Fresco, D. M., Holle, C., & Heimberg, R. G. (2008). Development and examination of the social appearance anxiety scale. Socıal Appearance Anxıety Scale, 15(1), 48-59. https://doi.org/10.1177/1073191107306673
Haspolat, N. K., & Kağan, M. (2017). Sosyal fobinin yordayıcıları olarak beden imajı ve benlik saygısı. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 139-152. https://doi.org/10.17556/erziefd.322327
Hovardaoğlu, S. (1993). Vücut algısı ölçeği. Psikiyatri, Psikoloji, Psikofarmakoloji (3P) Dergisi, 1(1), 26.
Işıkol, Ö. F. (2013). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin sosyal görünüş saygıları ile benlik saygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi, Üsküdar ilçesi örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Yedi Tepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı, İstanbul.
Kalafat, T., & Kıncal, Y.R. (2008). Üniversite öğrencilerinin beden memnuniyeti düzeyleri ile sosyal beceri düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 41- 47.
Karagöz, N., & Karagün, E. (2015). Profesyonel sporcuların beden imajı üzerine betimsel bir çalışma. Sport Sciences, 10(4), 34-43.
Korkmaz, M., ve Uslu, T. (2020). Fitness yapan bireylerin benlik saygısı, sosyal görünüş kaygısı ve sosyalleşme düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Spor Eğitim Dergisi, 4(3), 1-18.
Macar, H. (2022), Fitness merkezlerine üye bireylerin ruminatif düşünce biçimi, yaşamın anlamı ve sosyal görünüş kaygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı, Mersin.
Makinen, M., Puukko-Viertomies, R. L., Lindberg, N., Siimes, A. M., & Aalberg, V. (2012). Body dissatisfaction and body mass in girls and boys transitioning from early to mid-adolescence: additional role of selfesteem and eating habits. BMC Psychiatry, 12, 35. https://doi.org/10.1186/1471-244X-12-35
Mumcu, H. E., Acet, M., Kusan, O., Zambak, Ö., & Koç, M. C.(2017). Examining to see elite sight-disabled athletes according to the dimensions of the scale of motivation in sport. Journal of Human Sciences, 14(3), 2590-2600. doi:10.14687/jhs.v14i3.4395
Musa, M. (2020). Fitness merkezlerinde spor yapan bireylerin sosyal görünüş kaygısı ve özgüven düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Journal of Physical Education & Sports Science Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14(3), 503-518.
Mülazımoğlu, B. Ö., & Aşçı, F. H. (2004). Sosyal fizik kaygı envanteri’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. 10. ICHBER-SD Avrupa Kongresi & SBD 8. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, Antalya, Türkiye.
Özcan, G. (2017). Bedensel engelli olan ve olmayan bireylerin çeşitli duygu-durum değişkenleri açısından değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, İstanbul.
Özkan, A. M., Çekiç, A. & Çepikkurt, F. (2021). Üniversite öğrencilerinin sosyal görünüm kaygıları ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Türkiye Spor Bilimleri Dergisi, 5(2), 98-111. https://doi.org/10.32706/tusbid.1015414
Pehlivan, Z., Ada, E. N., & Öztaş, G. (2017). Ev kadınlarının sosyal görünüş kaygıları ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Spor Bilimleri Dergisi, 28(1), 11-23.
Sarıkadıoğlu, H. (2016). Yetişkinlerde vücut algısı ve kendini kabul düzeyi ile yaşam doyumu ve psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji Ana Bilim Dalı, İstanbul.
Soylu, Y., Atik, F., & Öçalan, M. (2017). Ergenlerin sosyal görünüş kaygısı düzeylerinin incelenmesi (Kırıkkale İli Örneği). Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, I1, 38-45
Tekeli, Ş. C. (2017). Beden eğitimi ve spor öğretmeni adayları ile diğer öğretmen adaylarının sosyal görünüş kaygısı ve akademik öz-yeterlik düzeylerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Bartın Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi Öğretmenliği Ana Bilim Dalı, Bartın.
Turgut, A. (2021). Sporda Kuvvet Antrenmanı. Akademisyen Kitabevi, Ankara.
Ünlü, Ç., Akyol, G. & Bülbül, A. (2021). Hayatın Anlam ve Amacı: Spor Yöneticiliği Bölümü Öğrencileri ile İlişkilendirilmesi [The Meaning and Purpose of Life: Relating to the Students of Sports Management Department], Spor Eğitim Dergisi, 5(1), 38-51.
Wilkosz, E. M., Chen, L. J., Kenndey, C., & Rankin, S. (2011). Body dissatisfaction in California adolescents. Journal of The American Academy of Nurse Practitioners, 23(2), 101-109. https://doi.org/10.1111/j.1745-7599.2010.00586.x
Yağan, K. (2019). Fitness merkezine giden bireylerin sosyal görünüş kaygısı ve öz güven düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı, Karaman.
Yılmaz, N. (2015). Obez bireylerde benlik saygısı, sosyal görünüş kaygısı ve vücut algısı. Yayımlanmamış Uzmanlık tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı, İzmir.
Yorulmaz, M., & Kurutçu, Ş. (2019). Vücut algısı ve sosyal görünüş kaygısı ilişkisinin incelenmesi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(2), 195-208.