İdris KAYANTAŞ, Mehmet ÖZDEMİR, Erhan BUYRUKOĞLU

Fiziksel Aktivite Düzeyinin Cinsiyet Özelliği Açısından İncelenmesi (Bir Meta-Analiz Çalışması)

Araştırmamızda Türkiye’de yayımlamış lisansüstü tezlerden ve özgün makalelerden tarama usulüyle ‘’fiziksel aktivite düzeyinin cinsiyet özelliği açısından incelenmesi’’ araştırılarakkonu ile ilgili çalışmaların etki büyüklüklerinin birleştirilmesi amaçlanmıştır. Fiziksel aktivite düzeyinin cinsiyet özelliği açısından değerlendirilmesi metaanaliz yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Bu araştırmaya dahil edilecek çalışmalar için belli kriterler kullanılmıştır. Bunlar lisansüstü tez olması veya özgün makale olması, çalışmaya dâhil edilen grupların cinsiyet özelliğinin belirtilmiş olması, standart sapma ve p puanları veya t puanlarını içeren çalışmalardır. Bu deneysel metaanaliz çalışması için Comprehensive Meta Analysis (CMA) programı kullanılmıştır. Heterojenlik testine göre; analiz rastgele etkiler modeli altında yapılmalıdır. Fiziksel aktivite düzeyinin cinsiyet özelliği açısından incelenmesiamacıyla yaptığımız bu çalışmanın metaanaliz sonuçlarına göre, fiziksel aktivite düzeyinin etki büyüklüğü erkekler lehine daha fazla etki büyüklüğüne sahiptir.

Anahtar Kelimeler:

Egzersiz, Fiziksel Aktivite, Meta-Analiz, Exercise, Physical Activity, Meta-Analysis

Examination of Physical Activity Level in Terms of Gender (A Meta-Analysis Study)

In our research, it was aimed to combine the effect sizes of the studies on the subject by researching "examination of physical activity level in terms of gender characteristics" by scanning method from postgraduate theses and original articles published in Turkey. The evaluation of physical activity level in terms of gender characteristics was examined using the meta-analysis method. Certain criteria were used for the studies to be included in this research. These are studies that include postgraduate thesis or original article, gender characteristics of the groups included in the study, standard deviation and p scores or t scores. Comprehensive Meta-Analysis (CMA) program was used for this experimental meta-analysis study. According to the heterogeneity test; The analysis should be done under the random effects model. According to the meta-analysis results of this study, which we conducted to examine the physical activity level in terms of gender characteristics, the effect size of the physical activity level has a larger effect size in favor of men.

Keywords:

Exercise, Physical Activity, Meta-Analysis,

PDF

___

Abramson, J. H., ve Abramson, Z.H. (2001). Making sense of data. A self instruction manual on the interpretation of epidemiological data. New York: Oxford University Press.
Akdemir, H., ve Karakuş, M. (2016). Yaratici drama yönteminin akademik başari üzerine etkisi: Bir meta-analiz çalişmasi. International Journal of Active Learning, 1(2), 55-67.
Altun Ekiz, M., Kır, S., ve Ulucan, H. (2021). Ortaokul ve lise öğrencilerinin fiziksel aktiviteye katilim motivasyon düzeylerinin karşılaştırılması. Uluslararası Türk Spor ve Egzersiz Psikolojisi Dergisi, 1(2), 1-11.
Aydoğan, A. S., Daşkapa, A., ve Çakır, B. (2015). Üniversite öğrencilerinin beslenme ve fiziksel aktivite alışkanlıklarının belirlenmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 15(3), 171-180.
Bek, N. (2008). Fiziksel aktivite ve sağlığımız. Ankara, Klasmat Matbaacılık.
Bown, M. J., ve Sutton, A. J. (2010). Quality control in systematic reviews and meta-analyses. Eur J Vasc Endovasc Surg., 40(5), 669-77.
Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Çelik, S. (2013). İlköğretim matematik derslerinde kullanılan alternatif öğretim yöntemlerinin akademik başarıya etkisi: Bir meta analiz çalışması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
Genç, A., Şener, Ü., Karabacak, H., ve Üçok, K. (2011). Kadın ve erkek genç erişkinler arasında fiziksel aktivite ve yaşam kalitesi farklılıklarının araştırılması. Kocatepe Tıp Dergisi,12, 145-150.
Deliktaş, A., Kabukcuoğlu, K., ve Kış, A. (2016). Hemşirelikte meta-analiz uygulama süreci: Metodolojiye yönelik bir rehber. International Journal of Human Sciences, 13(1),1906-1925.
Dinçer, S. (2014). Eğitim bilimlerinde uygulamalı meta-analiz. Ankara: Pegem Akademi.
Durlak, J. A. (1995). Reading and understanding multivariate statistics. Washington, DC: American Psychological Association.
Elmas, L., Yüceant, M., Ünlü, H., ve Bahadır, Z. (2021). Üniversite öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeyleri ile psikolojik iyi oluş durumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. SPORTIVE, 4(1),1-17.
Fişne, M. (2009). Fiziksel aktivitelere katılım düzeyinin, üniversite öğrencilerinin akademik başarıları, iletişim becerileri ve yaşam tatminleri üzerine etkilerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
Genç, M., Eğri, M., Kurçer, M. A., Kaya, M., Pehlivan, E., Karaoğlu, L., ve Güneş, G. (2002). Malatya kent merkezindeki banka çalışanlarında fiziksel aktivite sıklığı.İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 9(4), 237-240.
Haidich, A. B. (2010). Meta-analysis in medical research. Hippokratia,14(1), 29-37.
Hegde, S. M., ve Solomon, S. D. (2015). Influence of physical activity on hypertension and cardiac structure and function. Curr Hypertens Rep., 17(10),77.
Huedo-Medina, T. B., Sánchez-Meca, J. Marín-Martínez, F., ve Botella, J. (2006). Assessing heterogeneity in meta-analysis: Q statistic or I² index? Psychological Methods, 11(2), 193.
Keohane, D., Mulligan, N., ve Daly, B. (2018). Physical activity levels and perceived barriers to exercise participation in Irish General Practitioners and General Practice trainees. Ir Med J.
Kılıçkap, M. (2018). Meta-analizleri nasıl yorumlayalım: Türkiye’de kardiyovasküler risk faktörlerine yönelik yapılan metaanalizlerin metodolojik açıdan değerlendirilmesi. Turk Kardiyol Dern. Arş. 46(7), 624-635.
Kılınçarslan, G. (2022). Sosyal medya, fiziksel aktivite ve beslenmeye yön verir.(Eds. Doç. Dr. Ali Türker Doç. Dr. Oğuzhan Yüksel). Spor bilimlerinde akademik çalışmalar-12.ss. 81-92. Ankara. Gece Kitaplığı.
Özcan, Ş. (2008). Eğitim yöneticisinin cinsiyet ve hizmet içi eğitim durumunun göreve etkisi: Bir meta analitik etki analizi. Yayınlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Peluso, M. A. M., ve Andrade, L. H. S. G. D. (2005). Physical activity and mental health: the association between exercise and mood. Clinics, 60(1), 61-70.https://doi.org/10.1590/S1807 59322005000100012
Sağlam, M., ve Yüksel, İ. (2007). Program değerlendirmede meta-analiz ve meta-değerlendirme yöntemleri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18,175-188.
Shibata, A., Oka, K., Nakamura, Y., ve Vemuraoka, I. (2007).Recommended level of physical activity and health-related quality of life among japanese adults. Health and Quality of Life Outcomes,5(1), 64.
Şahin, M., Kırandı, Ö., Atabaş, G., ve Bayraktar, B. (2017). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeyleri (İstanbul Üniversitesi Örneği). Spor Eğitim Dergisi, 1(1),26-33.
Şanlı, E. (2008). Öğretmenlerde fiziksel aktivite düzeyi-yaş, cinsiyet ve beden kütle indeksi ilişkisi.Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi. Ankara.
Şanlı, E., ve Güzel, N. A. (2009). Öğretmenlerde fiziksel aktivite düzeyi-yaş, cinsiyet ve beden kitle indeksi ilişkisi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14(3),23-32.
Şen, S. (2019). SPSS ile meta-analiz nasıl yapılır? Harran Education Journal, 4(1), 21-49.
Ünal, B., Ergör, G., Horasan, G. D., Kalaça, S., ve Sözmen, K. (2013).Türkiye kronik hastalıklar ve risk faktörleri sıklığı çalışması. Ankara, Sağlık Bakanlığı.
Vural, Ö., Eler, S., ve Güzel, N. A. (2010).Masa Başı Çalışanlarda Fiziksel Aktivite Düzeyi ve Yaşam Kalitesi İlişkisi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 8(2), 69-75.
Yıldırım, D. İ. Yıldırım, A., ve Eryılmaz, M. A. (2019). Sağlık çalışanlarında fiziksel aktivite ile yaşam kalitesi ilişkisi. Cukurova Medical Journal, 44(2), 325-333.
Zorba, E. (2012). Herkes İçin Yaşam Boyu Spor. Ankara: Neyir Matbaacılık. * imi ile belirtilen çalışmalar araştırmamızda verilerinden yararlandığımız çalışmaları göstermektedir.
*Akçay, B., Yılmaz Gökmen, G., Keçelioğlu, Ş., Keskin, E., ve Türkmen, O. B. (2021). İnvestigation of the effect of covid-19 outbreak on physical activity, perceived stress, physical activity awareness and exercise barriers: a national study. Turk J Physiother Rehabil, 32(3),103-112. Doi: 10.21653/tjpr.856453
*Ceylan, L. Çebi, M., Eliöz, M., ve Yamak, B. (2021). İnvestigation of university students' motivation to participate in physical activity during the pandemic period -pandemi döneminde üniversite öğrencilerinin fiziksel aktiviteye katılım motivasyonunun incelenmesi.Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi - Ondokuz Mayıs University Journal of Faculty of Education,40(2),963-987.Https://doi.org/1014044
* Işıldar, Ö. (2021). 20-25 yaş arasındaki bireylerin covid-19 sosyal izolasyon döneminde fiziksel aktiviteye katılım düzeyinin incelenmesi (Antalya ve Van ili örneği).Yüksek Lisans Tezi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi. Eğitimi Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Van.
* Kutlu, Z., İbiş, S., Pişkin, N. E., Yavuz, G., Aka, H., ve Aktuğ, Z. B. (2021). Covid-19salgın sürecinde üniversite öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeyinin yaşamkalitesi üzerine etkisi. Journal of History School, 53, 2957-2972.
*Ocak, İ. (2021). Covid-19 pandemi sürecinde beden eğitimi ve spor yüksek okulu öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeylerinin incelenmesi (İstanbul gelişim üniversitesi örneği).Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
* Özcan, B., ve Saraç, L. (2021). The relationship between physical activity and quality of life during the covıd-19 pandemic: a case of female and male physical education teachers. Pamukkale Journal of Sport Sciences, 12(3), 1-20.Doi.org/10.54141/psbd.979254.
* Tetik, S., ve Koç, H. (2021). The Relation between physical activity and life quality on students of sports sciences during the Covid-19 Pandemic. Journal of Sport Sciences Researches, 6(2), 322-334.
* Tural, E. (2020). COVID-19 pandemi dönemi ev karantinasinda fiziksel aktivite düzeyinin yaşam kalitesine etkisi. Van Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(COVID-19 Özel Sayı), 10-18.