Benlik Saygısının Sürekli Öfke Tarzları Üzerindeki Yordayıcılığının İncelenmesi: Mücadele Sporcuları Örneği

Bu araştırmada benlik saygısı ile sürekli öfke tarzları arasındaki ilişkinin incelenmesi ve benlik saygısının sürekli öfke tarzları üzerindeki yordayıcılığının belirlenmesi amaçlanmıştır. İlişkisel tarama yönteminde yürütülen bu araştırmanın çalışma grubunu 2022 yılında mücadele sporu yapan 331 sporcu oluşturmuştur. Araştırmada “Kişisel Bilgi Formu” ile Rosenberg (1965) tarafından geliştirilen Türkçe uyarlaması Çuhadaroğlu (1986) tarafından yapılan “Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği” ve Spielberger (1983) tarafından geliştirilen Türkçe uyarlaması Özer (1994) tarafından yapılan “Sürekli Öfke ve Öfke İfade Tarz Ölçeği” kullanılmıştır. Veriler; SPSS 25.00 ve AMOS 21.0 paket programları kullanılarak %95 güven aralığında ve 0,05 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir. İstatistiksel açıdan, Yapısal eşitlik modeli (path), pearson korelasyon analizi, Anova analizi, t testi, frekans, yüzde ve güvenirlik katsayısı hesaplamaları yapılmıştır. Katılımcıların benlik saygıları ve sürekli öfke tarzları ile eğitim durumu ve gelir durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık tespit edilirken, benlik saygısı ile yaş arasında düşük düzeyde negatif ilişki olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak benlik saygısının sürekli öfke üzerinde istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönde bir etkisi olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Benlik, Öfke, Sürekli Öfke, Mücadele Sporları., Self, Anger, Trait Anger, Combat Sports.

Investigation of The Prediction of Self-Respect on Continuous Angry Styles: The Example of Fighting Athletes

In this study, it was aimed to examine the relationship between self-esteem and trait anger styles and to determine the predictor of self-esteem on trait anger styles. The study group of this research, which was carried out in relational screening method, consisted of 331 athletes engaged in combat sports in 2022. In the research, the "Personal Information Form" was developed by Rosenberg (1965), the Turkish adaptation of the "Rosenberg Self-Esteem Scale" by Çuhadaroğlu (1986), and the Turkish version of the "Trait Anger and Anger Expression Scale" developed by Spielberger (1983) and made by Özer (1994). " used. Data; It was evaluated at 95% confidence interval and 0.05 significance level using SPSS 25.00 and AMOS 21.0 package programs. Statistically, Structural equation model (path), pearson correlation analysis, Anova analysis, t test, frequency, percentage and reliability coefficient calculations were made. While a statistically significant difference was found between the self-esteem and trait anger styles of the participants, and their education and income status, it was determined that there was a low level of negative correlation between self-esteem and age. As a result, it is seen that self-esteem has a statistically significant and positive effect on trait anger.

Keywords:

Self, Anger, Trait Anger, Combat Sports.,

PDF

___

Altınışık, Ü., Turhal, S. N., Çelik, A., ve Yetim. A. A. (2020). Employability perceptions of sports manager candidates. Ambient Science. 07(Sp1), 275-279.
Altınışık, Ü., İlhan, E. L., ve Kurtipek, S. (2021). Zihinsel engelli bireylerde sporun etkilerine yönelik farkındalık: Spor yöneticisi adayları üzerine bir araştırma. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 16(2), 79-90. DOI: 10.33459/cbubesbd.973598.
Altınışık, Ü., ve Çelik, A. (2021). Investigation of service quality perceived by fitness center consumers. Pakistan Journal of Medical ve Health Sciences, 10(15), 3225-3229.
Araç, G. (2022). Spor fakültesi mezunları ve öğrencilerinin benlik saygısı ile mesleki benlik saygısı düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kültahya Dumlupınar Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Kütahya.
Atan, T., Ünver, Ş., ve Allahverdi, E. (2018). Üniversitede öğrenim gören sporcuların ve sedanterlerin benlik saygısı düzeylerinin karşılaştırılması. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(1), 125-135.
Aygün F. D. (2008). Elit buz hokeyi sporcularının benlik saygısı ve karar verme düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Ağrı.
Buntaine R. L., ve Costenbader V. K. (1997). Self-reported differences in the experience and expression of anger between girls and boys. Sex Roles, 36, 625-37.
Certel, Z., ve Bahadır, Z. (2012). Takım sporu yapan sporcularda benlik saygısı ve sürekli öfke ve öfke ifade tarz ilişkisinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 14(2), 157-164.
Ceviz, F. H. (2009). Orta yaş ve yaşlılıkta dindarlık, mistik tecrübe ve benlik saygısı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Çevik, G. B., ve Atıcı, M. (2009). Lise 3. sınıf öğrencilerinin benlik saygılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 399-352.
Çuhadaroğlu, Ö. (1986). Adolesanlarda benlik saygısı. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, Ankara.
Deffenbacher, J. L., Oetting, E. R., Thwaites, G. A., Lynch, R. S., Baker, D. A., Stark, R. S., ve Eiswerth-Cox, L. (1996). State–trait anger theory and the utility of the trait anger scale. Journal of Counseling Psychology, 43(2), 131.
Dilek, A. N., ve İmamoğlu, O. (2020). Spor eğitimli öğrencilerde sürekli öfke-öfke ifade tarz durumlarının araştırılması. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 566-575.
Doğan, V. (2016). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin saldırganlık düzeyleri ile problem çözme becerilerinin tespiti. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Elkin, N. ve Karadağlı, F. (2016). Üniversite öğrencilerinin öfke ifade tarzı ve ilişkili faktörler. Anadolu Kliniği, 21(1), 64-21.
Eriş, Y. ve İkiz, F. E. (2013). Ergenlerin benlik saygısı ve sosyal kaygı düzeyleri arasındaki ilişki ve kişisel değişkenlerin etkileri. Turkish Studies, 8(6), 179-193.
Ersöz, E., ve İlhan, A. (2019-Nisan). Tenis ve yüzme sporcuların benlik saygılarının karşılaştırılması. 2. Uluslararası Herkes İçin Spor Ve Wellness Kongresi, Sözel Bildiri (25-28 Nisan 2019 tarihinde Antalya’ da sunulmuştur).
Esen, C. A. (2012). Spor yapan ve yapmayan üniversite öğrencilerinin benlik saygısı ve atılganlık düzeylerinin incelenmesi (Muğla Üniversitesi Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
Göktaş Z., Medeni M.B. ve Diker S. (2019). Balıkesir üniversitesi beden eğitimi ve spor yüksek okulu öğrencilerinin öfke düzeyi ve öfke tarzlarının incelenmesi, 17th International Sport Sciences Congress, 78-83.
Güvendi, B., ve Keskin, B. (2020). Sporcuların antrenörlerinden algıladıkları etik dışı davranış algısına göre saldırganlık ve öfke davranışlarının incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 5(2), 134-145.
Hawi, N.S. ve Samaha, M. (2017), The relations among social media addiction, selfesteem, and life satisfaction in university students, Social Science Computer Review, 35(5), 576-586.
Hoyle, R. H. (1995). The structural equation modeling approach: Basic concepts and fundamental issues. Sturctural Equation Modeling: Concepts Issues and Applications, Thousand Oaks, 1-15.
İmamoğlu Kaya, M., Çiçek, G., ve İmamoğlu, M. (2020). Kadın Futbolcularda Algılanan Stres, Sporda Güdülenme, Sürekli Öfke Ve Öfke Tarzı Düzeyleri. Journal Of International Social Research, 13 (74).
İnallı, Ç., Zekioğlu, A., ve Tatar, A. (2020). Su sporlarıyla uğraşan sporcuların beş faktör kişilik yapıları ve öfke ifade tarzları arasındaki ilişki. Humanistic Perspective, 2(2), 81-107.
James, W. (1890). The Principles of Psychology. Encylopedia Britannica.
Johnson, C., Crosby, R., Engel, S., Mitchell, J., Powers, P., Wittrock, D., ve Wonderlich, S. (2004). Gender, ethnicity, self- esteem and disordered eating among college athletes. Eating Behaviors, 5(2), 147-156.
Kafalı, S., Hünkar, İ., Keçeci, O., ve Demiray, E. (2017). Bireysel spor ve takım sporu yapan sporcuların saldırganlık düzeylerinin araştırılması. Journal of International Social Research, 10(50), 386-390.
Kale, N. ve Dumangöz, P.D. (2021). Spor ve Felsefe. Ankara: Nobel Yayınevi
Kalkavan, A., Karaca, B., ve Işık, U. (2022). Amatör ve profesyonel futbolcuların öfke düzeylerinin incelenmesi. Sportive, 5(2), 55-68.
Kan, E. (2022). Sporcu ve sedanterlerin sürekli öfke, psikolojik uyumsuzluk, psikolojik sağlamlık ve yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Kış Sporları ve Spor Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Kaya, N., Kaya, H., Atar, N., Turan, N., Eskimez, Z., Palloş, A., ve Aktaş, A. (2012). Hemşirelik ve ebelik öğrencilerinin öfke ve yalnızlık özellikleri. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 9(2), 18-26.
Kısaç, İ. (2005). Gençlerin öfkelerini ifade ettikleri hedef kişiler. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2),71-81.
Novaco, R. W., ve Chemtob, C. M. (1998). Anger and trauma: Conceptualization, assessment, and treatment. The Guilford Press.
Özer, A. K. (1994). Sürekli öfke (SL-ÖFKE) ve öfke ifade tarzı (ÖFKE-TARZ) ölçekleri ön çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 9(31), 26-35.
Rogers, C. R. (1951). Client-centered therapy. Houghton Mifflin Company.
Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent: Self-image. Princeton University Press.
Sharkin, B. S. (1988). The measurement and treatment of client anger in counseling. Journal of Counseling ve Development, 66(8), 361-365.
Sinici, E., ve Bayar, P. (2021). Dans sporu yapanların psikolojik durumlarının benlik saygılarına etkisi: gözlemsel-tanımlayıcı araştırma. Türkiye Klinikleri Journal of Sports Sciences, 13(3).
Soykan, Ç. (2003). Öfke ve öfke yönetimi. Kriz dergisi, 11(2).
Spielberger, C. D., Jacobs, G., Russell, S., ve Crane, R. S. (1983). Assessment of anger: The state-trait anger scale. Advances in personality assessment, 2, 161-189.
Spielberger, C. D., Reheiser, E. C., ve Sydeman, S. J. (1995). Measuring the experience, expression, and control of anger. Issues in comprehensive pediatric nursing, 18(3), 207- 232.
Tatlıoğlu, K. ve Karaca, M. (2013). A Social, psychological assessment on the phenomenon of anger. The Journal of Academic Social Science Studies, 6, 1102- 1123.
Tiryaki, K. (2020). Amatör futbolcuların benlik saygısı düzeylerinin incelenmesi: düzce ili örneği. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(51), 482-488
Torucu, B. (1999). 13-14 Yasındaki gençlerin sosyo-ekonomik düzey ve anne-baba tutumlarındaki farklılıkların belirlenip özsaygıya etkisinin araştırılıp karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Uluç, E. A. (2022). Badmintoncuların müsabaka öncesi motivasyon kaynakları ve kaygı durumlarının incelenmesi. Uluslararası Türk Spor ve Egzersiz Psikolojisi Dergisi, 2(1), 39-54.
Workman, M, ve Beer, J. (1989), Self-esteem, depression, and alcohol dependency among high school students, Psychological Reports, 65(2), 451-455.
Yavuz, S. (2015). Farklı spor dallarındaki sporcu, seyirci ve yöneticilerin küresel vatandaşlık ve saldırganlık ilişkisi (Adana–mersin ili örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
Yıldız, M. (2008). Farklı liglerde yer alan futbolcuların kişilik tipleri ile sürekli öfke-öfke ifade tarzlarının incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Yılmaz, S. (2000). Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin benlik saygısı ve atılganlık düzeyi arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Yurttaş, H. (2016). Spor yapan ve yapmayan üniversite öğrencilerinin saldırganlık düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Yüzgeç, S. (2014). Benlik saygısı ile mistik tecrübe arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.