Cihan BECAN

Reklamcılıkta Distopya Gerçeği: Reklamlara Yönelik Bir Analiz

Yaşadığımız tüketim çağında insanlar, geçmişe nazaran nasıl daha mutlu bir yaşamaerişebileceğinin arayışı içerisinde olmuştur. Çoğu zaman tüketicilerine mükemmel birdünya tasarımı vadeden reklamlar, her zaman onlara kendilerini özel hissettirerekulaşmayabilir. Reklamın kusursuz dünyasına meydan okuyan distopik (anti-ütopik)söylem ile hazırlanmış reklamlar, korkudan ve tehditten yararlanarak hedef kitleyi satınalmaya yönlendirebilir. Konunun kuramsal çerçevesinin ‘distopya’ kavramı ışığında elealınması da böylesi bir gereksinimden ortaya çıkmıştır. Temel itibariyle bu çalışmadatüketim sistemiyle bağlantılandırılan distopya olgusunun ve distopik unsurların,sembolik tüketim mekanizmasının ana çarklarından biri olarak kabul edilen reklamlardanasıl işlendiği gösterilmeye çalışılmaktadır. Bu çerçevede “Reklamda DistopikÇerçeve” nin ortaya koyduğu distopik bileşenler açıklanmış ve ülkemizde yayınlananTV reklam spotları incelenmiştir. Televizyon ortamında yayınlanan reklamlara yöneliknitel araştırma yöntemi altında, metin analizi benimsenmiştir. Elde edilen verilere göre,reklamcılıktaki distopik çerçeveyi oluşturan unsurların televizyon reklamlarında görselve dilsel iletilerinde görüldüğü ve tüketimi pekiştirmek için kullanıldığı doğrulanmıştır.

The Dystopian Reality in the Field of Advertising: An Analysis on Commercials

In the age of consumption we live, people have been in search of how they will have a happier life compared to the past. The commercials which mostly promise its target audience a perfect world design, may not always reach them by making them feel special. The dystopian (anti-utopian) literature that challenge the excellence world of commercial, by taking advantage of fear appeal, can direct people to buy any good and/ or service. The theoretical framework of the study focuses on the ‘dystopia’ because of such a social reality. This study mainly indicates how the concept of dystopia, which is linked to consumption system and dystopic elements, has operated on commercials as a symbolic consumption tool. The dystopic constituents in the “Dystopia in Advertising Framework” have been explained and analyzed with some samples of TV commercials. As a part of the research, textual analysis has been utilised under the qualitative research method. In conclusion, it has been proved that constituents in the Dystopia in Advertising Framework have been seen in the visual and linguistic messages of commercials and they have been used to reinforce the consumption.

PDF

___

Aziz, A. (2008). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Teknikleri. Ankara: Nobel.
Bauman, Z. (2011). Bireyselleşmiş Toplum (2. Baskı). (Y. Alogan, Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
Becan, C. (2015). Reklamı Ters Yüz Etmek: Korku Politikası Üzerinden Anti Ütopik Bir Bakış. Konya: Eğitim.
Berger, J. (2007). Görme Biçimleri (13. Baskı). (Y. Salman, Çev.). İstanbul: Metis.
Bezel, N. (1984). Yeryüzü Cennetlerinin Sonu: Ters Ütopyalar. İstanbul: Say.
Bouet, E. (2010). Memory Erased: Effective Thought Control in Dystopia. A. W. Ruch ve E. Kirkland (Der.), Posthumanity: Merger and Embodiment içinde (s. 35 – 45). Oxford, United Kingdom: Interdisciplinary Press.
Bravo, I. B. (2010). Küreselleşme ve Görünümleri Üzerine. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 1 – 23. Erişim Adresi: www.flsfdergisi.com, Erişim tarihi: 12.09.2018.
Budakov, V. (2010). Dystopia: An Earlier Eighteenth Century Use. Notes and Queries, 57(1), 86 – 88, doi:10.1093/notesj/g,p235.
Çoban, S. (2008). İletişim, Küreselleşme, Kültürel Emperyalizm ve Televizyon. C. Bilgili ve N. Tan Akbulut (Der.), Küreselleştirme Makinesi: Medya içinde (s. 189 – 211). İstanbul: Beta.
Darvish, B. ve Najjar, M. G. (2011). From Utopian Dream to Dystopian Reality: George Orwell’s Animal Farm a Case Study. American Journal of Scientific Research, 18, 100 – 106.
Dima-Laza, S. R. (2012). Utopia or Dystopia: A Perfect Environment for a Perfect Existence. International Conference on Humanity, History and Society, 34, 12 – 16. Erişim adresi: http:// www.ipedr.com/vol34/003-ICHHS2012-H00005.pdf, Erişim tarihi: 20.10.2018.
Feenberg, A. (1995). Alternative Modernity: The Technical Turn in Philosophy and Social Theory. California: University of California.
Foucault, M. (2003). Cinselliğin Tarihi (H. U. Tanrıöver, Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
Holloway, J. (2008). Yabancılaşma Üzerine Bir Not (D. Koptekin ve İ. Kabran, Çev.). Eleştirel Psikoloji Bülteni, Erişim adresi: http://www.elestirelpsikoloji.org/arsiv/01/holloway.html, Erişim tarihi: 27.05.2018.
Harvey, D. (1999). Postmodernliğin Durumu (S. Savran, Çev.). İstanbul: Metis.
Harvey, D. (2008). Umut Mekânları (Z. Gambetti, Çev.). İstanbul: Metis.
Huxley, A. (1998). Brave New World. New York: Harper Perennial.
İmançer, D. (2003). Çağdaş Kimliğin Yapılanma Süreci ve Televizyon. Doğu-Batı Düşünce Dergisi, 6(23), 237 – 257.
Jameson, F. (2009). Ütopya Denen Arzu (B. Aydar, Çev.). İstanbul: Metis.
Kaplan, A. B. (2006). Kimliğin İfşasında Göstergenin Başat Söylemi: İletişim Kuralları Açısından Modern İnsanın Kendini Tanımlamasında (“Kimlik” ve “Kimliksizleşmesi”) Kimliğin Göstergeye Dönüştürülerek Fetişleştirilmesi Olgusuna Eleştirel Bir Yaklaşım. C. Bilgili (Der.), Medyada Olmayanlar içinde (s. 193 – 237). İstanbul: Beta.
Kellner, D. (2001). Popüler Kültür ve Postmodern Kimliklerin İnşası. Doğu-Batı Düşünce Dergisi, 4(15), 187 – 219.
Kumar, K. (2006). Modern Zamanlarda Ütopya ve Karşı Ütopya (A. Galip, Çev.). İstanbul: Kalkedon.
Laughey, D. (2010). Medya Çalışmaları: Teoriler ve Yaklaşımlar. (A. Toprak, Çev.). İstanbul: Kalkedon.
Mahalingam, R. (2003). Essentialism, Culture and Power: Representations of Social Class.
Journal of Social Issues, 59(4), 733 – 749, doi:10.1046/j. 0022-4537.2003.00087.x.
Marcuse, H. (1970). One Dimensional Man: Studies in the Ideology of Advanced Industrial Society. Boston: Beacon.
McKee, A. (2003). Textual Analysis: A Beginner’s Guide. London: Sage.
McRobbie, A. (2004). Notes on ‘What Not to Wear’ and Post-feminist Symbolic Violence. L. Adkins ve B. Skeggs (Der.), Feminism after Bourdieu içinde (s. 99 – 109). Oxford, United Kingdom: Blackwell/The Sociological Review.
Meral, P. S. (2008). Küreselleşme ya da Emperyalizm: Değişen Gündelik Hayatın Reklamlardaki Yeni Yüzü. C. Bilgili ve N. T. Akbulut (Der.), Küreselleştirme Makinesi: Medya içinde (s. 173 – 189). İstanbul: Beta.
Odabaşı, Y. (2006). Tüketim Kültürü. İstanbul: Sistem.
Orwell, G. (2010). 1984. (N. Akgören, Çev.). İstanbul: Yağmur.
Öztürk, F. (2006). Ütopya ve Eğitim. Ankara: Nobel.
Riot-Sarcey, M.; Bouchet, T. ve Picon, A. (2003). Ütopyalar Sözlüğü (T. Ilgaz, Çev.). İstanbul: Sel.
Sakallı, N. (2006). Sosyal Etkiler: Kim Kimi Nasıl Etkiler? (2. Baskı). Ankara: İmge.
Shankar, A. ve Fitchett, J. A. (2002). Having, Being and Consumption. Journal of Marketing Management, 18(5-6), 501 – 516, doi:10.1362/0267257022683721.
Sucu, İ. (2011). Gözetim Toplumunun Karşı Ütopya Yüzü: İktidar Güçleri ve Ötekiler. Atatürk Üniversitesi İletişim Dergisi, 1(2), 125 – 140.
Thompson, J. B. (1984). Studies in the Theory of Ideology. Los Angeles: University of California. Wacquant, L. (2013). Symbolic Power and Group Making: On Pierre Bourdieu’s Reframing of Class. Journal of Classical Sociology, 13(2), 274 – 291. Doi:10.1177/1468795X12468737.
Wernick, A. (1996). Promosyon Kültürü: Reklam, İdeoloji ve Sembolik Anlatım. (O. Ahınbay, Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat.
Wilkinson, R. (2010). Teaching Dystopian Literature to a Consumer Class. English Journal, 99(3), 22 – 26.
Williamson, J. (2001). Reklamların Dili: Reklamlarda Anlam ve İdeoloji (A. Fethi, Çev.). Ankara: Ütopya.
Wright, E. (1998). Postmodern Brecht (A. Bahcıvan, Çev.). Ankara: Dost.
Zamyatin, Y. (2012). Biz(2. Baskı) (F. Arıkan ve S. Arıkan, Çev.). İstanbul: İthaki.