Meltem ŞAHİN

ÖNCÜ: 27 MAYIS 1960 ASKERÎ DARBESİ’NİN ARDINDAN ÇIKAN BİR GAZETENİN TARİHİ

Bu çalışma, 27 Mayıs Askerî Darbesi’nden 3 ay sonra 26 Ağustos 1960 tarihinde yayınhayatına başlayan ve 17 Kasım 1962’de sonlanan Öncü gazetesinin kimliğine odaklanmıştır. 27 Mayıs 1960 tarihinde ordu darbesiyle yönetimin el değiştirmesinin ardından, yeni yönetim, kamuoyuna eylemlerinin meşruiyetini anlatacak, açıklayacak,fikirlerini aktaracak ve geniş toplumsal destek sağlayacak bir araca ihtiyaç duymuştur.Öncü’nün bu ihtiyacın bir sonucu olarak ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bu çalışmada,Öncü’nün genel yayın politikası, biçimsel özellikleri, yayımlandığı süreç boyunca incelenmiş, gazetenin 27 Mayıs’ı ve dönemi, Demokrat Parti üyelerini nasıl tanımladığı,Milli Birlik Komitesi üyelerine olan tavrı, siyasal partilere olan yaklaşımı incelenmiştir.Tarihsel tanımlayıcı/betimleyici bir araştırma tasarımı biçiminde sunulan bu çalışmada,Öncü koleksiyonu taranmış, dönemi açıklayan diğer kitap ve belgeler incelenmiştir.Çalışmanın amacı, 27 Mayıs 1960 dönemi ve Öncü üzerinden basın-iktidar ilişkileribağlamında basın tarihi çalışmalarına katkıda bulunmaktır.

ÖNCÜ: HISTORY OF A NEWSPAPER FOLLOWING THE MILITARY COUP OF 27 MAY 1960

This study focuses on the identity of Öncü a newspaper that started its publication three months after the May 27 Military Coup on (August 26 1960) and ended on November 17, 1962. After the administration changed hands with the military coup on May 27, 1960, the new administration needed a tool to explain the legitimacy of its actions to the public, convey its ideas and provide broad social support. Öncü is thought to have emerged as a result of this need. In this study, Öncü›s general publication policy, formal features were examined during the process of its publication. Special attention paid to ts stance toward 27 May and the period in general, how it defines the members of the Democratic Party, its attitude towards the members of the National Unity Committee and its approach to political parties. This study is presented as a historical descriptive analysis research design, Öncü’s collection was scanned and the related books and documents were examined. The aim of the study is to contribute to press history studies in the context of the press-power relations over the period of 27 May 1960 by examining Öncü.

PDF

___

Akgün, S.K. (2009). 27 Mayıs: Bir İhtilal Bir Devrim Bir Anayasa, Ankara: ODTÜ Yayıncılık.
Avcıoğlu, D. (1998). Türkiye’nin Düzeni. İstanbul: Tekin Yayınevi.
Benton, T. (2008), Sosyolojik Düşüncede İz Bırakanlar. (H. Şen Çev.), R. Stones (Der.). Louis Althusser (s. 240-241), İstanbul: Bağlam Yayınları.
Burçak, R. S. (1988). Türkiye’de Askeri Müdahalelerin Düşündürdükleri. Ankara: Gazi Üniversitesi Basın Yayın Yüksekokulu Matbaası.
Duayen Gazeteciler 3. (2005). S. Coşkun (Ed.), Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
Duayen Gazeteciler. (2003). S. Coşkun (Ed.), Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi
Eagleton, T. (2005). İdeoloji. (M. Özcan, Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Erdoğan, İ. (2009). Türkiye’de Gündem Belirlemede Baskı Gruplarının Rolü: Avrupa Birliği Müzakere Süreci Örneğinde Siyaset-Medya-Kamuoyu İlişkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Erkanlı, O. (1972). Anılar… Sorunlar… Sorumlular. İstanbul: Baha Matbaası.
Gürsoy, İ. (2013). Medyadaki Darbe Geni. İstanbul: Kaynak Yayınları.
Hale, W. (1996). Türkiye’de Ordu ve Siyaset. İstanbul: Hil Yayınları.
Hekimoğlu, M. (1975). 27 Mayıs’ın Romanı. İstanbul: Çağdaş Yayınları.
Hekimoğlu, M. (1990). Başkent Günleri. İstanbul: Çağdaş Yayınları.
Herman, E. S. Ve Chomsky, N. (2006) Kitle Medyasının Ekonomi Politiği: Rızanın İmalatı. İstanbul: Aram Yayıncılık.
İpekçi, A. ve Coşar, Ö.S. (1965). İhtilalin İç Yüzü, İstanbul: Uygun Yayınevi.
Karluk, R. (2009). Türkiye Ekonomisinde Yapısal Dönüşüm, İstanbul: Beta Yayınları.
Keyder, Ç. (2004). Türkiye’de Devlet ve Sınıflar. İstanbul: İletişim Yayınları.
Oktay, C. (2010). Siyaset Bilimi İncelemeleri. İstanbul: Alfa Yayınları.
Öymen, Ö. (2011). Bir İhtilal Daha Var, (E-Kitap). İstanbul: Doğan Egmont Yayıncılık.
Seyhan, D. (1966). Gölgedeki Adam. İstanbul: Yayınevi yok.
Şimşek, M. (2006). Yarım Kalan Devrim Rüyası, İstanbul: Alfa Yayınları.
Üner, C. (1971). Türkiye’de Otomobil Sanayiinin Tarihçesi. Mühendis ve Makine Dergisi, 166, 261-267.
(1960, 10 Ekim). Yassıada’dan ilk resimler. Öncü, s. 6.
(1960, 14 Ekim). Bir suç devrinin hesabını verecek olanlar bugün adalet huzurunda. Öncü, s.1.
(1960, 14 Ekim). Üç numaralı kahraman: Tazı. Öncü, s. 1.
(1960, 16 Ekim). Yassıada’da ikinci gün. Öncü, s. 1.
(1960, 17 Eylül). Bayar yabancılardan rüşvet almış. Öncü, s.1.
(1960, 26 Ağustos).Yolumuz. Öncü, s.1.
(1960, 27 Ağustos). Huzur ihtiyacı ve gayret seferberliği.Öncü, s.3.
(1960, 27 Kasım). Yeni Partinin ilk toplantısı yapıldı. Öncü, s. 1.
(1960, 28 Ağustos). Düşüklerin tevkifine hızla devam ediliyor. Öncü, s. 1.
(1960, 28 Ağustos). Düşüklerle ilgili olan sokak adları dün değiştirildi. Öncü, s. 1.
(1960, 28 Ağustos). Sakin kararlı devlet başkanı. Öncü, s.2.
(1960, 28 Ekim). Üniversitede büyük tasfiye.Öncü, s.1.
(1960, 28 Eylül). Celal Bayar dün oksijen çadırından çıkarıldı. Öncü, s.1.
(1960, 3 Eylül). Menderes çiftliğinin vergisi örtülü ödenekten ödenmişti. Öncü, s.1.
(1960, 6 Eylül). A. Menderes’in gayrimeşru çocuğunun mezarı bulundu. Öncü, s. 1.
(1961, 14 Kasım). Öncü ve Zafer kapatıldı. Milliyet, s. 1.
(1961, 14 Kasım). Öncü ve Zafer kapatıldı. Ulus, s. 3.
(1961, 23 Mart).Güçlükleri yenecek ve neticeye varacağız. Öncü, s.1.
(1961, 27 Mart). Basın. Akis, s. 21.
(1961, 29 Mayıs).3 Bayramı birden kutladık. Öncü, s.1.
(1962, 27 Mayıs). 27 Mayıs amacına mutlaka varacaktır, Öncü, s.1.
(1962, 9 Kasım). Okurlarımıza gerekli açıklama. Öncü, s.1.
Akyol, M. (1961, 21 Şubat). 147’ler anlatıyor. Öncü, s. 2.
Ekinci, F. (1960, 16 Eylül). Yeni devir. Öncü, s. 3.
Ekinci, F. (1960, 23 Ekim). Komite ve Adalet. Öncü, s. 3.
Ekinci, F. (1960, 25 Eylül). Mutluluğun sırrına eren İnönü. Öncü, s. 3.
Yalçın, A. (1960, 1 Ekim). İlim ve Demokrasi. Öncü, s.1.
Yalçın, A. (1960, 2 Kasım). Devrimin başarı şansı. Öncü, s.1.
Yalçın, A. (1960, 22 Eylül). İki yol vardır. Öncü, s.1.
Yalçın, A. (1960, 26 Ağustos). Yol kavşağında bir Öncü.Öncü, s.1.
Yalçın, A. (1960, 29 Ekim). Üniversitede tasfiye. Öncü, s.1.
Yalçın, A. (1960, 5 Ekim). Adalet Dağıtımı. Öncü, s. 3.
Yalçın, A. (1961, 1 Temmuz). Sessiz Münazara, Öncü, s. 1.
Yalçın, A. (1961, 28 Aralık). İhtilal mi, reform mu?.Öncü, s.1.
Yalçın, A. (1961, 7 Şubat). Korku Politikası. Öncü, s. 1.
Yalçın, A. (1961, 9 Ocak). 147’ler meselesi. Öncü, s. 1.
Yalçın, A.(1960, 16 Ekim). Mahkemelerden beklediğimiz. Öncü, s.1.