Türkiye’de Konut Sektörü, Ticari Hizmetler ve Kamu Hizmetlerinin CO2 Emisyonlarının 1990 - 2017 Dönemi için İncelenmesi

İklim değişikliği ve küresel ısınma günümüzde önemi giderek artan bir çevre sorunudur. Atmosferde bulunan sera gazları, özellikle karbon dioksit (CO2) bu sorunun başlıca sebebi olarak gösterilmektedir. Türkiye,hızlı bir ekonomik büyümeyi hedeflerken çevresel konuları göz ardı etmektedir. Kyoto Protokolü’nü imzalayan ülkelerden biri olan Türkiye aynı grupta yer aldığı Ek I ülkeleri arasında 1990 ile 2017 arası dönemde en hızlı CO2 emisyonu salınımını gerçekleştirmiştir. Bu yüzden, çalışma bahsedilen dönemde Türkiye’de CO2 emisyonlarını etkileyen faktörleri konut sektörü ile ticari hizmetler ve kamu hizmetleri için sektörel düzeyde analiz etmeyi amaçlamaktadır. Gerçekleştirilen ayrıştırma analizinde Logaritmik Ortalı Divisia Endeksi (LMDI) yöntemi kullanılmıştır. Emisyon salınımlarına etki eden beş faktör, gelir etkisi, nüfus, enerji yoğunluğu, enerji yapısı ve karbon yoğunluğu olarak belirlenmiştir. Bulgular, konut sektöründe gelir ve nüfusun karbon emisyonlarını artırdığını, enerji yapısı ve enerji yoğunluğu faktörlerinin ise emisyonların büyüme hızını yavaşlattığını ortaya koymaktadır. Karbon yoğunluğu faktörü ise konut sektörünün emisyonlarına minimal düzeyde etki etmektedir. Ticari hizmetler ve kamu hizmetleri için yapılan ayrıştırma analizinde enerji yoğunluğu faktörü hariç diğer faktörlerin CO2 emisyonlarını artırdığını ortaya koymuştur. Özetle, Türkiye’nin konut sektöründe daha temiz bir enerji kullanımına ağırlık vermesi ve karbon yoğunluğunu azaltması gerekmektedir. Ticari hizmetler ve kamu hizmetlerinde ise karbon yoğunluğunu düşürmenin yanı sıra ciddi enerji tasarrufuna gidilmesi gerekmektedir.

The Examination of CO2 Emissions in Residential Buildings, Commercial and Public Services over 1990 – 2017: A Case Study for Turkey

The climate change and global warming is an overwhelmingly important environmental problem, nowadays. Greenhouse gases, especially carbon dioxide (CO2) in the atmosphere is accepted as the main cause of this problem. Turkey, is one of the countries that ignores environmental issues while targeting rapid economic development. Turkey recorded the fastest CO2 emissions growth among the Annex-I countries of the Kyoto Protocol, over 1990-2017. Therefore, our study aimed to examine the factors affecting CO2 emissions from the residential sector and commercial & public services, in Turkey. The logarithmic mean Divisia index (LMDI) method was used in the decomposition analysis. The determined factors that affect CO2 changes were income effect, population, energy intensity, energy structure, and carbon intensity. The findings reveal that income and population increased CO2 in residential sector, while energy structure and energy intensity factors curbed them. The carbon intensity had a minimal effect on the residential sector emissions. Regarding the commercial & public services, it was revealed that factors -except the energy intensity- increased CO2 emissions. To sum up, Turkey should invest more on renewable energy to reduce the carbon intensity. In commercial & public services, however, significant energy savings must be made as well as reducing carbon intensity.

Keywords:

CO2 emissions;, residential sector;, commercial and public services;, environment; sustainability,

PDF

___

Akbostancı, E., Türüt-Aşık, S., & Tunç, G. İ. (2009). A decomposition analysis of CO2 emissions from energy use: Turkish case. Energy Policy, 37, 4689-4699.
Akbostancı, E., Türüt-Aşık, S., & Tunç, G. İ. (2011). CO2 emissions of Turkish manufacturing industry: A decomposition analysis. Applied Energy, 88, 2273-2278.
Akın, G. (2006). Küresel Isınma, Nedenleri ve Sonuçları. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 46 (2), 29-43.
Ang, B.W. (2004). Decomposition analysis for policymaking in energy: which is the preferred method? Energy Policy, 32 (9), 1131-1139.
Appenzerler, T. & Dimick, R. D. (2004). “Dünya Alarm Veriyor.” National Geographic, Eylül 2004.
Boyd, G., McDonald, J., Ross, M., Hansont, D., (1987). Separating the changing composition of US manufacturing production from energy efficiency improvements: a Divisia index approach. The Energy Journal 8 (2), 77–96.
Bozoğlu, B., Keskin, B., & Çavdar, S. (2003). Küresel Isınma. Çevre Sorunları Öğrenci Yaklaşımları Sempozyumu, Nisan 2003 – Mersin.
Dünya Bankası (2020). Dünya Kalkınma Göstergeleri. https://databank.worldbank.org/home.aspx (Erişim tarihi: Eylül 2020).
Ersoy, Ş. (2006). Küremiz Isınıyor. Bilim ve Ütopya, 139, 5-13.
Hatzigeorgiou, E., Polatidis, H., Haralambopoulos, D., (2008). CO2 emissions in Greece for 1990–2002: a decomposition analysis and comparison of results using the Arithmetic Mean Divisia Index and Logarithmic Mean Divisia Index techniques. Energy 33 (3), 492–499.
Işık, M., Sarica, K., & Ari, I. (2020). Driving forces of Turkey’s transportation sector CO2 emissions: An LMDI approach. Transport Policy, 97, 210-219.
Karakaya, E., Bostan, A., & Özçağ, M. (2019). Decomposition and decoupling analysis of energy-related carbon emissions in Turkey. Environmental Science and Pollution Research, 26, 32080-32091.
Kumbaroğlu, G. (2011). A sectoral decomposition analysis of Turkish CO2 emissions over 1990 – 2017. Energy, 36, 2419-2433.
Lise, W. (2006). Decomposition of CO2 emissions over 1980-2003 in Turkey, Energy Policy, 34 1841-1852.
Marques, A. C., Leal, P. A., Fuinhas, J. A. (2019). Decoupling economic growth from CO2 emissions: Decomposition analysis by sectoral factors for Australia. Economic Analysis and Policy, 62, 12-26.
Rüstemoğlu, H. (2016). Ekonomik Büyümenin Çevresel Maliyeti: Türkiye ve İran Ölçeğinde CO2 Emisyonlarının Belirleyicileri. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(7), 2151-2168.
Rüstemoğlu, H. (2019). Factors affecting Germany’s green development over 1990-2015: A comprehensive environmental analysis. Environmental Science and Pollution Research, 26 (7), 6636-6651.
Shahiduzzaman, M., Alam, K. (2013). Changes in energy efficiency in Australia: A decomposition of aggregate energy intensity using logarithmic mean Divisia approach. Energy Policy, 56, 341-351.
Streimikiene, D., Mardani, A., Cavallaro, F., Loganathan, N., & Khoshnoudi, M. Carbon dioxide (CO2) emissions and economic growth: A systematic review of two decades of research from 1995 to 2017. Science of the Total Environment, 649, 31-49.
Tornqvist, L., Vartia, P., Vartia, Y.O., (1985). How should relative changes be measured? American Statistician, 43–46.
Uluslararası Enerji Ajansı (International Energy Agency – IEA) (2020). https://www.iea.org/data-and-statistics?country=WORLD&fuel=Energy%20supply&indicator=TPESbySource. Erişim tarihi: Eylül, 2020