Siyasal Kültür ve Sosyal Sermayenin Karşılaştırılması: Türkiye İçin Bazı Çıkarsamalar

Bireylerin birbirlerine duydukları güvenin demokratik bir siyasal sistemin istikrarının korunmasında önemli bir işlevi olduğunu savunan sosyal sermaye ve siyasal kültür yaklaşımları, bu çalışmada, yöntem ve araştırma konuları açısından karşılaştırılmaktadır. Yapılan çeşitli kamuoyu araştırmaları Türklerin tanımadıkları ve kendilerinden farklı insanlara güvenmediklerini göstermektedir. Varolan güven açığının ilksel bağların hakim olduğu çeşitli dini, etnik ve hemşehri gruplarınca giderilebileceği ileri sürülmektedir. Makalede, ilgili yazın değerlendirildikten sonra, ademi merkezileşme ve özelleştirme sonucunda devletin kamu hizmetlerinden çekilmesiyle birlikte Türkiye’de sosyal sermayesi yüksek ilksel grupların hakim olduğu parçalanmış ve ayrışmış bir sosyal yapının oluşma riski tartışılmaktadır.

The Comparison of Political Culture and Social Capital: Some Assumptions for Turkey

Social capital and political culture approaches argue that the trust that individuals feel towards each other has a crucial function for the stability of a democratic political system. On the basis of the public opinion polls’ findings about the distrust feelings of Turks to people who they do not know and who are different than them, it is argued that this trust gap can be filled with various religious, ethnic and fellow groups in which primordial ties are dominant. After the review of the relevant literature, the risk of a fragmented and decomposed social structure formation in Turkey dominated by primordial groups which can emerge as a result of decentralization and privatization process and the retreat of the state from providing public services, is assessed.

___

  • ALKAN, T. (1979) Siyasal Toplumsallaşma, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
  • AKDOĞAN, A. A. (2002) Toplumsal sermaye: Yeni sağın küresel yüzü Özdek, Y. (der.) Yoksulluk, Şiddet ve İnsan Hakları içinde, TODAİE yayını, Ankara, 71-85.
  • AKDOĞAN, A. A. (2004) Halkın yerel yönetimlere katılımı: sınırlılık ve yeni açılımlar, Yerel Yönetimler Kongresi Bildiriler Kitabı içinde, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Biga İİBF, Çanakkale, 273-280.
  • ALMOND, G. A. (1992) The intellectual history of the civic culture concept Almond, G. A. ve Verba, S. (der.), The Civic Culture Revisited içinde, Sage, CA., 1-36.
  • ALMOND, G. A. ve POWELL, G. B. (1966) Comparative Politics: System, Process and Policy, Little, Brown and Company, Boston.
  • ALMOND, G. A. ve VERBA, S. (1963) The Civic Culture: Political Attitudes and Democracy in Five Nations, Little, Brown and Company, Boston.
  • GÜLER, B. (24 Şubat 2004) Yerel yönetim taslakları üzerine bir değerlendirme, Cumhuriyet.
  • GÜLER, B. (2005) Kamu yönetimi temel kanunu üzerine Güler, B. (der.) Devlette Reform yazıları içinde, Paragraf: Ankara, 75-127.
  • BARRY, B. (1970) Sociologists, Economists and Democracy, Collier, Macmillan, Londra.
  • BERRY, J., PORTNEY, K. ve THOMSON, K. (1993) The Rebirth of Urban Democracy, Brookings Institution, Washington, DC.
  • BUĞRA, A. (2001) Ekonomik kriz karşısında Türkiye’nin geleneksel refah rejimi, Toplum ve Bilim, (89), 22-30.
  • CHILTON, S. (1988) Defining political culture, The Western Political Quarterly, 41(3), 419-445.
  • ÇARKOĞLU, A. ve TOPRAK, B. (2000) Türkiye’de Din, Toplum ve Siyaset, TESEV, İstanbul.
  • DOĞANAY, Ü. (2004) Rethinking democratic procedures: Democracy and deliberative experiences in Turkey’s LA21 Process, Political Studies, (52) 4, 728-744.
  • ESMER, Y. (1999) Devrim, Evrim, Statüko: Türkiye’de Sosyal, Siyasal, Ekonomik Değerler, TESEV, İstanbul.
  • FUKUYAMA, F. (1995) Trust: Social Virtues and the Creation of Prosperity, Free Press, New York.
  • GIBBINS, J. R. (1989) Contemporary political culture: An introduction Gibbins, J. R. (der.) Contemporary Political Culture: Politics in a Postmodern Age içinde, SAGE, Londra, 1-30.
  • GITTEL, R. ve VIDAL, A. (1998), Community Organization? Building Social Capital as Development Strategy, Sage, Londra.
  • GÜNEŞ-AYATA, A. (1991) Gecekondularda kimlik sorunu, dayanışma örüntüleri, Toplum ve Bilim, (51/52), 89-102.
  • GÜNEŞ-AYATA, A. (1992) Cumhuriyet Halk Partisi: Örgüt ve İdeoloji, Gündoğan, Ankara.
  • HARRISS, J. ve RENZIO, P. (1997) ‘Missing link’ or analytically missing?: The Concept of Social Capital, Journal of International Development, (9)7, 919-937.
  • INGLEHART, R. (1997) Modernization and Postmodernization: Cultural, Economic and Political Change in 43 Societies, Princeton University Press, Princeton.
  • INGLEHART, R. (1999) Trust, well-being and democracy Warren, M. (der.) Democracy and Trust içinde, Cambridge University Press, New York, 88-120.
  • KALAYCIOĞLU, E.; ÖZBUDUN, E. ve KÖKER, L (1995) Türkiye’de Demokratik Siyasal Kültür, Türkiye Demokrasi Vakfı Yayınları, Ankara.
  • KIŞLALI, A. T. (1987) Siyaset Bilimi, Ankara Üniversitesi Basın Yayın Yüksekokulu Yayınları, Ankara.
  • KÖSE, E. (2004) Yeni bir iktidar tarzı olarak liberal yönetim zihniyeti ve beşeri-sosyal sermaye kavramı, http://iibf.ogu.edu.tr/kongre /bildiriler/02-01.pdf (erişim, 13 Haziran 2006).
  • KUMLIN, S. ve ROTHSTEIN, B. (2005) The theory of social capital and the Scandinavian puzzle, Comparative Political Studies, 38(4), 339-365.
  • LANE, R. (1997) The Art of Comparative Politics, Allyn and Bacon, Boston, MA. MARDİN, Ş. (1991) Türkiye’de muhalefet ve kontrol Mardin, Ş. (der.), Türk Modernleşmesi: Makaleler 4 içinde, İletişim, İstanbul, 176-193.
  • MORENO, A. ve MENDEZ, P. (2002) Attitudes toward democracy: Mexico in comparative perspective, International Journal of Comparative Sociology, 43(3-5), 350-367.
  • OFFE, C. (1999) How can we trust our fellow citizens? Warren, M. E. (der.), Democracy and Trust içinde, Cambridge University Press, Cambridge, 42-87.
  • OLMSTED, M. S. (1959) The Small Group, Random House, New York.
  • POLANYI, K. (1944) Büyük Dönüşüm, Ayşe Buğra (çev.), Alan Yayıncılık, 1986.
  • PORTES, A. (2000) The Two Meanings of Social Capital, Sociological Forum, (15)1, 1-12.
  • PUTNAM, R. D., LEONARDI, R. ve NANETTI, R. Y. (1993) Making Democracy Work: Civic Tradition in Modern Italy, Princeton University Press, Princeton.
  • PUTNAM, R. D. (1996) The strange disappearance of civic America, American Prospect, (24), 34-48.
  • PUTNAM, R. D. (2000) Bowling Alone: The Collapse and Revival of American Community, Simon and Schuster, New York.
  • SCHNEIDER, M., TESKE, P., MARSCHALL, M., MINTROM, M., ROCH, C. (1997) Institutional arrangements and the creation of social capital: The effects of public school choice, The American Political Science Review, (91)1, 82-93.
  • SOMERS, M. R. (1995) What’s political or cultural about political culture and the public sphere? Toward an historical sociology of concept formation?, Sociological Theory, 13(2), 113-144.
  • SCHÜLER, H. (1999) Türkiye’de Sosyal Demokrasi: Particilik, Hemşehrilik, Alevilik, İletişim, İstanbul.
  • STIGLITZ, J. E. (2000) Formal and informal institutions Dasgupta P. ve Serageldin I. (der.), Social Capital: A Multifaceted Perspective içinde, The World Bank, Washington DC, 59-70.
  • SZRETER, S. (2002) The state of social capital: Bringing back in power, politics and history, Theory and Society, (31)5, 573-621.
  • ÜSKÜL, Z. (1995) Sübzidiyarite ilkesi üzerine düşünce araştırması, Yeni Türkiye, (4), 22-26.
  • TOCQUEVİLLE, A. (2001) Democracy in America, Signet Classic: New York.
  • TÜSİAD (1991) 1990-1991 Dünya Değerler Araştırması: Türkiye Sosyo-Ekonomik Değerler Anketi’nin Sonuçları ve Değerlendirilmesi, TÜSİAD, İstanbul
  • TÜSES, (1995) Türkiye’de Siyasi Partilerin Seçmenleri ve Sosyal Demokrasinin Toplumsal Tabanı, TÜSES, İstanbul.
  • YELKEN, R. (1999), Cemaatin Dönüşümü: Geç Modern Dönemler İçin Bir Cemaat Sosyolojisi, Vadi Yayınları: Ankara.
  • WALTERS, W. (2002) Social Capital and Political Sociology: Re-imagining politics?, Sociology, 36(2), 377-397.
  • WHITE, J. (1996) Civic culture and Islam in Urban Turkey Hann, C. ve Dunn. E (der.) Civil Society? Challenging Western Models içinde, Routledge, London, 143-154.
  • WOLFE, A. (1989) Whose keeper? Social Science and Moral Obligation, University of California Press, Berkeley.