Davranışsal İktisat Bağlamında Kamu Çalışanlarının Tüketim Davranış Eğilimleri

İktisat bilimi tarihsel süreç içindeki en eski bilim dallarından biridir. Bireyleri kıt kaynakları en etkin biçimde kullanarak refahını maksimum yapmayı hedefleyen rasyonel varlıklar olarak ele almaktadır. İktisat biliminin son zamanlarda gelişen bir alt dalı olarak literatüre giren davranışsal iktisat, bireylerin ekonomide irrasyonel davranışlar sergilediği varsayımıyla akılcı insan kavramına yeni bir boyut kazandırmıştır. Bireylerin ekonomik işlemlerinde her zaman rasyonel davranışlar sergilemediğini, duygularının etkisiyle de çeşitli kararlar aldığını savunmaktadır. Bu çalışmada kamu çalışanlarının ekonomik davranışları, davranışsal iktisat çerçevesinde incelenmiştir. Çalışma Tokat İli Merkez İlçesindeki kamu çalışanlarını kapsamaktadır. Araştırmanın verileri yüz yüze görüşme sonucunda tesadüfi olarak seçilen 409 katılımcıdan sağlanmıştır. Yüzde analizi ve ki kare analizinden yararlanılmıştır. Erkeklerin daha fazla piyasa normlarına göre hareket ettikleri, yaşça daha olgun bireylerin öz kontrollerini daha fazla sağladıkları, gençlerin yaşlılara oranla daha fazla risk almayı tercih ettikleri tespit edilmiştir.

Consumer Behavior Tendencies of Public Employees in the Context of Behavioral Economics

Science of economics is one of the oldest disciplines within the historical process. It handles the individuals as rational entities which aim at maximizing their welfare by using scarce resources as efficiently as possible. Having been brought into literature as a sub-branch of economics which has been recently developed, behavioral economics has brought a new dimension to the concept of rationalist individual through the assumption that individuals display irrational behaviors in the economy. It supports the idea that individuals do not necessarily display rational behaviors in their economic transactions but make various decisions through the effect of their emotions. This study aims at explaining economic behaviors of the public officers by analyzing them within the framework of behavioral economics. The study covers the public employees in the Central District of Tokat. The data of the study were obtained from 409 randomly selected participants in the face-to-face interview. Percent and chi-square analysis was used. It has also been determined that males behave much more depending on market norms and older individuals have a higher level of self-control while younger individuals prefer taking much more risks than the elder ones.

Keywords:

Behavioral Economics, Public Employees Consumer Behavior, Rational Choice,

PDF

___

Altunöz, U. ve Altunöz, H. (2016) Davranışsal Ekonomi (Nörofinans), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2005) Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: SPSS Uygulamalı (4. Baskı,. Sakarya: Sakarya Kitabevi.
Ariely, D. (2010) Akıldışı Ama Öngörülebilir, Birinci Basım, Çeviren: Asiye Hekimoğlu Gül ve Filiz Şar, 2010, İstanbul: Optimist Yayım Dağıtım.
Ariely, D. (2011) Akıldışının Mantığı, Birinci Basım, Çeviren: Asiye Hekimoğlu Gül, 2011, İstanbul: Optimist Yayım Dağıtım.
Camerer, C. F. ve G. Loewenstein (2004) Behavioral Economics: Past, Present, Future, Editors: Colin F. Camerer, George Loewenstein ve Matthew Rabin, Advances in Behavioral Economics, New York: Princeton University Pres.
Camerer C. ve Weber, R. (2006) Behavioral experiments in economics, Experimental Economics, 9(3): 187-192.
Can, Y. (2012) İktisatta psikolojik insan faktörü: davranışsal iktisat, Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 4(2): 91-98.
Çekiç, S. (2016) Davranışsal İktisat Bağlamında Cinsiyet Farkının Tüketici Tercihlerine Etkisi: Bartın Örneği, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Bartın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Eser, R. ve Toigonbaeva, D. (2011) Psikoloji ve iktisadın birleşimi olarak davranışsal iktisat, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İBF Dergisi, 6(1): 287‐321.
Hatipoğlu, Y.Z. (2012) Davranışsal İktisat ve 2008 Küresel Finans Krizine Getirilen Yaklaşımlar, (Yüksek Lisans Tezi), Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kahneman, D. and Tversky, A. (1979) Prospect theory: an analysis of decision under risk, Econometrica: Journal of Econometric Society, 47(2): 263-291.
Kahneman, D. & Tversky, A. (1984) Choices, values, and frames, American Psychologist, 39(4), 341.
Kahneman, D. (2003) A psychological perspective on economics, The American Economic Review, 93(2), 162-168.
Kahneman, D. (2011) Hızlı ve Yavaş Düşünme, Çev. O.Ç. Deniztekin ve F. Deniztekin, İstanbul: Varlık Yayınları.
Katona, G. (1951) Psychological Analysis of Economic Behavior, New York: McGraw-Hill
Kaynaş, M. (2012) Tüketicilerin Mantıksal Olmayan Davranışlarının Ekonomik Sonuçları, (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kurt, S. (2011) Davranışsal Ekonomi Yaklaşımlarının Tüketici Karar Verme Tarzları ile Açıklanması ve Bir Uygulama (Yayınlanmış Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Matsuyama, N. (2009) Relativity of Alfred Marshall’s Psychological Research and Economics, http://room409‐1.ih.otaru‐uc.ac.jp/~yss2009 /papers/Matsuyama % 2020090325.
Rabin, M. (1998) Psychology and economics, Journal of Economic Literature, 36(1): 11-46.
Ruben, E. ve Dumludağ, D. (2015) Davranışsal iktisadın gelişimi, İktisat ve Toplum, Sayı: 58 Ağustos 2015.
Simon, H. A. (1955) A behavioral model of rational choice, Quarterly Journal of Economics, 69(1):99-118.
Smith, A. (1986) On the Division of Labour, The Wealth of Nations, Books I-III. New York: Penguin Classics, 119.
Smith, A. (2010) The Theory of Moral Sentiments, Edited with notes by Ryan Patrick Hanley, New York: Penguin Books.
Şeniğne, B. (2011) Rasyonalite Kavramına Deneysel ve Davranışsal İktisat Bağlamında Yeni Bir Bakış Açısı: Nöro İktisat, (Basılmamış Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Şentürk, F. ve Fındık, H. ( 2014) Rasyonel karar alan ekonomik birimin risk altında verdiği kararlara davranışsal yaklaşım: Kahneman Tversky beklenti teorisi perspektifinden eleştirilen bir bakış, Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 11(42): 127- 139
Thaler, R. (1980) Toward a positive theory of consumer choice, Journal of Economic Behavior & Organization, 1(1): 39-60.
Thaler, R. (1985) Mental accounting and consumer choice, Marketing Science, 4(3):199-214.
Thaler, R. H. (1999) Mental accounting matters, Journal of Behavioral Decision Making, 12(3):183-206.
Tversky, A., ve Kahneman, D. (1991) Loss aversion in riskless choice: A reference-dependent model, The Quarterly Journal of Economics, 1039-1061.
Ural, A., ve Kılıç, İ. (2005) Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi, Ankara: Detay Yayıncılık
Ulaş, S.E., Güçlü, A.B. ve Uzun, E. (2002) Felsefe Sözlüğü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
Yayar, R. ve Karaca, Ö. (2017) Economic literacy levels of public officers in Turkey, Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences, 11(1), 49-65.
http://www.gazetebilkent.com/2016/09/28/karttan-cekelim-lutfen/, 25.10.2016.