İlkokuma ve Yazma Öğretimi İçin Bir Model Önerisi: Dört Blok
Okumave yazmayı öğrenen çocuklar, öğrenmelerini başlatan ve sorumluluk üstlenen aktif bireylerdir. Yıllar boyunca her biri farklı varsayım ve uygulamalara dayanan birçok yaklaşım çocuklara okumayı öğretmek için kullanılmıştır. İyi bilinen bir yaklaşım olan "sistematik" ses bilgisi yöntemi, öğrencilere alfabetik sesleri ve temel yazım kurallarını öğretir. "Tümdengelim" adı verilen başka bir yaklaşımda, çocuk alfabe/ses ilişkilerini öğrenmemektedir. Bunun yerine çocuk, kelimeleri diğer kelimeler veya resimler bağlamında tanımayı ve anlamayı öğrenir. Bu çalışmada Amerika Birleşik Devletleri'nde kullanılan "Dört Blok" adlı bir model, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayımlanan Türkçe Programı Okuma-Yazma öğretimi doğrultusunda uyarlanmıştır
A Model Proposal for Teaching Reading and Writing: Four Blocks
Learning to read and write involves implementing a complex set of attitudes, understandings, and behaviors. Children learning read and write are active agents, initiating and assuming responsibility for their learning. Over the years, many approaches were used to teach reading to children each has different assumptions and practices. One of the well-known approaches a “systematic” phonics method teaches students the letter-sounds and basic spelling rules. In another approach called “whole language”, the child does not learn the letter/sound relationships. Instead, the child learns to recognize and understand the words in context with other words or pictures. In this study a model called “Four Blocks” used in the United States was adapted to teach reading and writing based on the Turkish Language Program published by Ministry of National Education of Turkey
___
- Akman, E. ve Aşkın, İ. (2012). Ses temelli cümle yöntemine eleştirel bir bakış. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 1-18.
- Anılan, H., Genç, B. ve Göl Dede, D. (2011). Destekleyici ek metin çalışmalarının kırsal kesim öğrencilerin kelime kazanım düzeylerine etkisi. Pamukkale Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 43-57.
- Arslantaş, H. İ. ve Cinoğlu, M. (2010). İlkokuma yazma öğretiminde ses temelli cümle yöntemiyle çözümleme yönteminin karşılaştırılması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 81-92.
- Başaran, M. (2013). Okuduğunu anlamanın bir göstergesi olarak akıcı okuma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(4), 2277-2290.
- Bayat, N. Şekercioğlu, G. ve Bakır, S. (2014). Okuduğunu anlama ve fen başarısı arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Eğitim ve Bilim, 39(176), 457-466.
- Baydık, B. (2011). Okuma güçlüğü olan öğrencilerin üstbilişsel okuma stratejilerini kullanımı ve öğretmenlerinin anlama öğretim uygulamalarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36(162), 301-319.
- Binbaşıoğlu, C. (1999). İlkokuma ve yazma öğretiminin ve alfabe kitaplarının tarihsel gelişimi. Eğitim ve Bilim, 14(114), 8-34.
- Cunningham, P. M., Hall, D. P., & Defee, M. (1991). Non-ability-grouped, multilevel instruction: A year in a first – grade classroom. The Reading Teacher, 44(8), 566-571.
- Cunningham, P. M., Hall, D. P., & Sigmon, C. M. (1999). The teacher’s guide to the four blocks. North Carolina: Carson-Dellosa Publishing House.
- Cunningham, P. M., Moore, S. A., Cunningham, J. W., & Moore, D. W. (2004). Reading and writing in elementary classrooms: Research based K-4 instruction. Boston: Pearson Education, Inc.
- Çelenk, S. (2003). İlkokuma-yazma programı ve öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Çapan, S. (1996). Bilişsel gelişim ve dil edinimi. Dil Bilim Araştırmaları, 5, 284- 287.
- Çavuşoğlu, A. (2006). Ana dili, edinimi, önemi ve geliştirilmesi. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 11(1), 37-46.
- Dedeoğlu, H. ve Kardaş, N. (2013). İlkokullarda kitap paylaşımı ve öğrencilerin okuma alışkanlıklarının geliştirilmesi. Cito Eğitim: Kuram ve Uygulama, 20, 27-36.
- Engin, G. ve Uygun, S. (2011). Osmanlı’dan günümüze okuma yazma öğretimi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 197-216.
- FNBE (Finnish National Board of Education) (2004). National core curriculum 2004-Learning objectives and core contents of education.[http://www.oph.fi/download/47675_POPS_net_new_2.pdf, Erişim Tarihi: 19 Aralık 2016.]
- Genç, H. N. (2015). Emile’i anadil edinimi ve yabancı dil öğrenim kuramları açısından okumak. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 14, 168-192.
- Göktaş, Ö. (2010). Okuduğunu anlama becerisinin ilköğretim ikinci kademe matematik dersindeki akademik başarıya etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
- Gunning, T. G. (2003). Creating literacy instruction for all children. Boston: Allyn and Bacon.
- Güneş, F. (2007). Ses temelli cümle yöntemi ve zihinde yapılandırma. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Kanmaz, A. ve Saracaloğlu, A. S. (2012). Okuduğunu anlama stratejisi kullanımının, okumaya yönelik tutum ve kalıcılığa etkisi. e-Journal of New World Sciences Academy, 7(2), 764-776.
- Kara, Ş. (2004). Ana dili edinimi ve erken yaşta yabancı dil öğretimi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 295-314.
- Karadağ, R. ve Gültekin, M. (2007). İlkokuma ve yazma öğretiminde çözümleme ve bireşim yöntemlerinin etkililiğine ilişkin öğretmen görüşleri. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 3(1), 102-121.
- Koç, R (2012). Okuma yazma öğretimi yöntemleri ve ses temelli cümle yönteminin uygulaması. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(4), 2259-2268.
- Madden, N. A., Slavin, R. E., Karweit, N. L., Dolan, L.,& Wasik, B. A. (1991). Success for all.Baltimore: Center for Research on Effective Schooling for Disadvantaged Students.
- MEB (Millî Eğitim Bakanlığı) (2015). Türkçe dersi (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı: [https://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72, Erişim Tarihi: 12 Aralık 2016.]
- MEB (Millî Eğitim Bakanlığı) (2004). Türkçe dersi (1-5. sınıflar) öğretim programı: [https://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72, Erişim Tarihi: 12 Aralık 2016.]
- MOE (Ministry of Education Singapore) (2010). English language syllabus 2010. [https://www.moe.gov.sg/docs/default-source/document/education/syllabuses/english-language-andliterature/files/english-primary-secondary-express-normal-academic.pdf, Erişim Tarihi: 18 Aralık 2016.]
- OECD (Organisation for Economic Co–operation and Development) (2016). Pisa 2015 results in focus: [https://www.oecd.org/pisa/pisa-2015-results-in-focus.pdf, Erişim Tarihi: 10 Aralık 2016.]
- Popplewell, S. R., & Doty, D. E. (2001). Classroom instruction and reading comprehension: A comparison of one basal reader approach and the four-blocks framework. Reading Psychology, 22(2), 83-94.
- Sidekli, S. ve Balcı, E. (2016). İlkokul öğretmen kılavuz kitabı Türkçe 1. sınıf. Türkiye: MEB Devlet Kitapları.
- Tağa, T. ve Ünlü, S. (2013). Yazma eğitiminde karşılaşılan sorunlar üzerine bir inceleme. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(8), 1285-1299.
- Tok, Ş., Tok, T. N. ve Mazı, A. (2008). İlkokuma yazma öğretiminde çözümleme ve ses temelli cümle yöntemlerinin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 53, 123-144.
- Tompkins, G. E. (2006). Literacy for 21st century: A balanced approach. New Jersey: Pearson.
- Ural, A. ve Ülper, H. (2013). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının matematiksel modelleme ile okuduğunu anlama becerileri arasındaki ilişkini değerlendirilmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 6(2), 214- 241.
- ISSN: 1309-0682
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 2008
- Yayıncı: Tayfun Taşbilek
Sayıdaki Diğer Makaleler
İlkokuma ve Yazma Öğretimi İçin Bir Model Önerisi: Dört Blok