Ali Faruk YAYLACI, Enes GÖK, İsmail AYDOĞAN

Eğitim Bilimleri Nelerdir ve Nerelerde Bulunur? Yükseköğretim Kurulu'nun Eğitim Fakültelerinin Yapısında Gerçekleştirdiği Değişikliklere İlişkin Eleştirel Bir Analiz

Bu çalışmada, Yükseköğretim Kurulu tarafından 2016 yılında gerçekleştirilen düzenlemeden yola çıkılarak eğitim fakültelerinin yapılanması ve eğitim bilimlerinin neliğinin tartışılması amaçlanmıştır. Söz konusu tartışma, eğitimin bilime dönüşme süreci bağlamında yapılmıştır. Bu doğrultuda, alanyazındaki kuramsal yaklaşımlara dayalı olarak eğitim fakültelerindeki yeniden yapılanma, ders programları ve kitaplarında eğitim bilimlerinin yer alış tarzları, genel olarak eğitim alanında yürütülen araştırmaların eğitim bilimlerine dağılımları gibi ölçütler göz önünde bulundurularak genel bir değerlendirme yapılmıştır. YÖK'ün bütün üniversiteleri ve eğitim fakültelerini kapsayan bu düzenlemesinin tektipleştiriciliği önemli bir sorun olarak dikkat çekmektedir. Aynı zamanda eğitimin bir bilimsel alana dönüşme sürecine ilişkin mirastan daha çok güncel sorunların ve gelişmelerin söz konusu düzenlemeyi biçimlendirdiği görülmektedir. Bu durum düzenlemenin kalıcılığı konusunda da belirsizlikleri beraberinde getirmektedir. Gerek eğitim bilimleri bölümündeki ana bilim dallarına ve gerekse eğitim fakülteleri için önerilen bölümlere bakıldığında eğitimin bilim olarak kapsamına ve alt dallarına ilişkin tutarlı bir bakış açısını yansıtmaktan çok güncel sorun ve değişimlerden hareketle revize edilmesi anlayışının ağırlık kazandığı söylenebilir. Dolayısıyla eğitim fakültelerinin yapılanmasına ilişkin olarak var olan akademik ve bilimsel sorunlar varlığını sürdürmektedir.

Educational Sciences and Where to Find Them? A Critical Analysis of The Council of Higher Education's Current Structural Changes in Faculties of Education

Taking the CoHE's 2016 arrangement into consideration, this paper aims to discuss the reorganization of education faculties and the what-ness of education sciences. The discussion was carried out such a way to address the transformation of the field of education into science. Accordingly, based on theoretical approaches in the relevant literature, a general evaluation was made considering such criteria as the reorganization of education faculties, the coverage of education sciences by curriculum programs and textbooks, and the breakdown of education-related general researches among education sciences. The standardizing effect of the CoHE's arrangement that covers all universities and education faculties stands out as an important problem. It is also seen that day-to-day problems and developments rather than the heritage related to the transformation of education into a scientific field have become more effective in the formation of the reorganization in question. This brings with it also a number of uncertainties regarding the permanence of this arrangement. When we look at both main fields of studies in departments of education science and departments suggested for education faculties as part of the CoHE's reorganization move, it can be concluded that an approach of reorganizing rooted in day-to-day problems and changes rather than offering a coherent standpoint on the scope of education as a science and its sub-branches has taken precedence over everything else. Thus, academic and scientific problems concerning the reorganization of education faculties still remain to be solved. Overcoming these problems will be possible by way of enriching theoretical inquiries on the nature and scope of educational sciences.

PDF

___

Algur, Ş. (2002). 1997 yılında yükseköğretim kurulu tarafından başlatılan eğitim fakültelerindeki yeniden yapılanma uygulamasının değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri
Aslan, C. (2014). Erken cumhuriyet döneminde eğitim bilimleri alanında yurt dışına öğrenci gönderilmesi olgusu (1923-1940) (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
Ataman, A. (1987). Çağdaş gelişmeler ışığı altında eğitim bilimleri bölümlerinin dünü-bugünü ve geleceği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 47-54.
Aydın, A. (1996). Eğitim bilimleri mezunlarının istihdamı akademik personelin beklentileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 2(1), 39-44.
Beijing Normal University (n.d). Faculty of Education. Retrieved on April, 17, 2017 from http://fe.english.bnu.edu.cn/
Blau, P. M. (1973). The organization of academic work. New Brunswick, NJ: Transaction. Charlot, B. (2010). Fransa'da eğitim bilimleri: sindirilmiş bir disiplin, ortak bir kültür, belirsiz bir araştırma alanı. L. I. Ünal ve S. Özsoy (Ed.), Eğitim bilimleri felsefesine doğru (ss.19-41). Ankara: Tan
Duralı, T. (1986). Felsefe - bilim - çıkışı, gelişmesi, anlamca Sınırları - felsefe, hayatın kılavuzudur. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,1(1), 76-99.
DPT (Devlet Planlama Teşkilatı) (2000). Sekizinci beş yıllık kalkınma planı-yükseköğretim özel ihtisas komisyonu raporu (DPT-2534-ÖİK:550). Erişim Tarihi: 25 Ekim 2017, http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/zel%20htisas%20Komisyonu%20Raporlar/Attachments/181/o ik550.pdf
Fazlıoğulları, O. (2012). Türkiye'deki Eğitim Bilimleri Doktora Tezlerinin Karakteristikleri (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
Gülenç, K. (2012). Sosyal bilimlerin geleceği üzerine yeniden düşünmek. Felsefe Dünyası, 1(55), 146- 165.
Gumport, P. J. (2000). Academic restructuring: Organizational change and institutional imperatives. Higher Education, 39(1), 67-91.
Gumport, P. J. & Snydman, S. K. (2002). The formal organization of knowledge: An analysis of academic structure. Journal of Higher Education. 73(3), 375-408.
Hofstetter, R. ve Schneuwly, B. (2002). Institutionalisation of educational sciences and the dynamics of their development. European Educational Research Journal, 1(1), 3-26.
Howe, K. R. (2014). Philosophy of education and other educational sciences. Theory and Research in Education, 12(1), 77-87.
Hürriyet (2016). Eğitim fakültelerinde 'ilköğretim-ortaöğretim' ayrımı kaldırıldı. Erişim Tarihi: 01.02.2017, http://www.hurriyet.com.tr/egitim-fakultelerinde-ilkogretim-ortaogretim-ayrimi-kaldirildi40118700.
Kalantzis, M. (2005). Elements of a science of education. The Radford Lecture, AARE 2005
Koç, N. (2005). Eğitim Fakültelerinde Yeniden Yapılanmanın Getirdiği Sorunlar. G.Ü.G.E.F. Eğitim Fakültelerinde Yeniden Yapılandırmanın Sonuçları ve Öğretmen yetiştirme Sempozyumu Bildiri Kitabı, 135-144, Ankara.
Kyoto University (n.d.) Faculty of Education. Retrieved on October 25, 2017, from http://www.educ.kyoto-u.ac.jp/en/faculty-of-education
McCulloch, G. (2002), 'Disciplines contributing to education?' Educational studies and the disciplines. British Journal of Educational Studies, 50, 100-119. doi:10.1111/1467-8527.t01-1-00193
MEB (2014). Milli eğitim uzmanlığı sınav kılavuzu. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü
MEB (2015). Milli eğitim uzmanlığı sınav kılavuzu. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü
Mialaret, G. (2010a). Eğitim bilimlerinin gelişimi. Ankara: Nobel
Mialaret, G. (2010b). Eğitim Bilimlerinin Epistemolojisi ve Metodolojisi. L. I. Ünal ve S. Özsoy (Ed), Eğitim bilimleri felsefesine doğru (ss.79-94), Ankara: Tan
Mitter, W. (1982). Educational Sciences or Educational Science: Some Considerations on a Basic Issue.
In I. Cavicchi-Broquet & P. Further (Eds.), Les Science de l'education: Perspectives et Bilans
Europeens. Actes de la Xe Conférence de l'Association d'education comparée pour l'Europe (pp.83-85).
Genève: Section des Sciences de l'èducation, Faculte de Psychologie et de Sciences de l'education, Universite Genève.
Mıhçıoğlu, C. (1989). Eğitim bilimleri fakültesinin kuruluşu üzerine. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 22(1), 347-391.
Ohio State University (2017). College of Education and Human Ecology. Retrieved on October 25, 2017, from https://ehe.osu.edu/academics/programs
Öncül, R. (2000), Eğitim ve eğitim bilimleri sözlüğü. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
ÖSYM (2017). 2017 kamu personel seçme sınavı (KPSS) kılavuzu. Erişim Tarihi:15.11.2017, http://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2017/KPSS/KILAVUZ14062017.pdf
Özsoy, S. ve Ünal, L. I. (2010). Türkiye'de eğitim bilimleri ve öğretmen yetiştirme: bir yol ayrımı öyküsü. L. I.
Ünal ve S. Özsoy (Ed.), Eğitim bilimleri felsefesine doğru (ss.187-225). Ankara: Tan Pigliucci, M. (2008). The borderlands between science and philosophy: An introduction. The quarterly Review of Biology, 83(1), 7-15.
Sağlam, M. (2012). Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nin kuruluş süreci üzerine bir sözlü tarih denemesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 45(2), 275-296.
Scamander, Newt (2016). Fantastik canavarlar nelerdir, nerede bulunurlar? (S. Oktay ve G. Sarı, Çev.), İstanbul: Yapı Kredi
Selçuk, Z.; Palancı, M.; Kandemir, M. ve Dündar, H. (2014). Tendencies of therResearches published in education and science journal: Content analysis. Education and Science. 39(173), 428-449.
Seoul National University (2017). College of Education. Retrieved on April 17, 2017, from http://www.useoul.edu/undergraduate-programs?cid=110
Sezer Kalaycı, S. (2006). Eğitim Fakültelerinin Yeniden Yapılanması ve Kurumsallaşma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
Smith, G. E. (1968). Üniversiter bir inceleme alanı olarak eğitim (Çev. F. Varış). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(1), 25-33.
Sundberg, D. (2004). From pedagogik to educational sciences? Higher education reform, institutional settings and the formation of the discipline of educational science in Sweden. European Educational Research Journal, 6(4), 393-410.
TTKB (2017). XII. milli eğitim şurası. Erişim Tarihi: 11.01.2017. https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2014_10/02113522_12_sura.pdf
Taşdan, M. ve Çuhadaroğlu, E. O. (2006). Türkiye'de eğitim bilimleri ve öğretmen yetiştirme ilişkisi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 5(10), 209-224.
Topçuoğlu, H. (1968). Ankara Üniversitesi'nin bir ''eğitim fakültesi'' vardır! Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(1), VII-L.
Teachers College (n.d.) Departments. Retrieved on April 17, 2017, from http://www.tc.columbia.edu/academics/
TÜBA (2017). Bilim ve eğitim politikaları çalışma grubu. Erişim Tarihi: 01.03.2017. http://www.tuba.gov.tr/content/bilim-ve-egitim-calisma-grubu/id/1219/pid/97/mid/222/
TÜBİTAK (2004). Ulusal bilim ve teknoloji politikaları 2003-2023 strateji belgesi. Ankara: TÜBİTAK University of Bristol (2017). School of Education. Retrieved on April 17, 2017, from http://www.bristol.ac.uk/education/study/masters/
University of Glascow (n.d.) Education with Teaching Qualification (primary). Retrieved on April 17, 2017, from https://www.gla.ac.uk/undergraduate/degrees/education/
University of Gothenburgh (2017). Faculty of Education. Retrieved on April 17, 2017, from http://uf.gu.se/english/departments_and_units
University of Pittsburgh (2017). School of Education. Retrieved on April 17, 2017, from https://www.education.pitt.edu/AcademicDepartments.aspx
University of Tahran (2017). Faculty of Psychology and Education. Retrieved on April 17, 2017, from http://ut.ac.ir/en/page/491/departments-and-degrees
ÜAK (2017). Doçentlik Sınavı Başvuru Şartları (2017 Nisan Dönemi). Erişim Tarihi: 01.04.2017. http://www.uak.gov.tr/?q=node/71#2017N.
Ülken, H. Z. (1969). Eğitim krizinin kökleri ve üniversiteler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(1), 1-22.
Ünal, L. I. (2010). Yapageliyor olmanın rahatlığını duymak: türkiye'de eğitim bilimcilerin 'eğitilmişlik hali''. L. I. Ünal ve S. Özsoy, (Ed.), Eğitim bilimleri felsefesine doğru, s.99-117. Ankara: Tan
Ünal, L. I. ve Özsoy S. (2010). Eğitim bilimleri felsefesine doğru. Ankara: Tan
Ünal, L. I.; Özsoy, S., Güngör, S. ve Tunç, B. (2010). Eğitim Bilimlerinin Ontolojik Temelleri: Sorun
Odaklı Bir Yaklaşım. . L. I. Ünal ve S. Özsoy, (Ed.), Eğitim bilimleri felsefesine doğru, s.43-78. Ankara: Tan
Wulf, C. (2003). Educational science: Hermeneutics, emprical research, critical theory. European Studies in Education, 18. Münster: Waxman
YÖK (2016). Eğitim bilimleri fakültesi yeni yapısı, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Eğitim Öğretim Dairesi Başkanlığı 17.06.2016 tarih ve 36826 sayılı yazısı. Erişim Tarihi: 01.12.2016. http://egitimbilimleri.istanbul.edu.tr/wp-content/uploads/2016/07/E%C4%9FitimE%C4%9Fitim-Bilimleri-Fak%C3%BCltesi-Yeni-Yap%C4%B1s%C4%B1.pdf
Yüksel, S. (2012). Eğitim bilimlerinde paradigmatik dönüşüm: Yeni arayış ve yönelimler. Öğretmen Eğitimi ve Eğitimcileri Dergisi, 1(1), 35-58.