Yetiştirici Koşullarında Akkaraman Irkı Koyunlarda Döl Verimi ile Kuzularda Büyüme ve Yaşama Gücü Özelliklerinin Belirlenmesi

Amaç: Bu çalışma yetiştirici koşullarında Akkaraman ırkı koyunlarda döl verimi, kuzularda büyüme ve yaşama gücü özelliklerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Materyal ve Yöntem: Araştırmanın hayvan materyalini 460 baş Akkaraman koyunu ve 537 baş kuzu oluşturmuştur. Koyunların döl verim özelliklerinin belirlenmesi amacıyla doğum, tekiz doğum, ikiz doğum, bir doğumdaki kuzu sayısı ve kuzuların büyüme özelliklerinin belirlenmesi için doğum ağırlığı, 60, 90, 120 ve 150. gün canlı ağırlığına ait veriler kullanılmıştır. Araştırma Bulguları: Koyunlara ait döl verim özelliklerinden kuzulama oranı %95.8; ikiz doğum oranı %21.8 ve doğuran koyun başına düşen kuzu sayısı 1.22 olarak hesaplanmıştır. Akkaraman kuzularına ait doğum ağırlığı 3.71 kg iken 60., 90., 120. ve 150. gün canlı ağırlığı sırası ile 15.54 kg, 23.30 kg, 31.08 kg ve 38.85 kg olarak tespit edilmiştir. Çalışmada elde edilen yaşama gücü değerleri 60, 90, 120 ve 150. günde sırası ile %97.6, %96.3, %94.8 ve %94.4 olarak hesaplanmıştır. Sonuç: Sonuç olarak yetiştirici koşullarında Akkaraman ırkı koyunlardan elde edilen döl verimi ve kuzuların bazı büyüme özellikleri literatürde bildirilen değerler ile uyum içerisinde olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Akkaraman, Döl Verimi, Kuzularda büyüme, Yaşama gücü

Determination of Lamb Growth and Survivability, as well as Akkaraman Sheep Reproductive Traits under Breeding Conditions

Objective: This study was carried out in order to examine the reproductive efficiency, growth and survivability values of lambs in Akkaraman sheep under breeder conditions. Materials and Methods: The study’s animal material included 460 sheep and 537 lambs of the Akkaraman breed. The parameters of birth, single birth, twin birth and litter size were utilized to estimate the reproductive traits of sheep. Data on birth weight, 60, 90, 120, and 150th day live weight were used to evaluate growth traits. Results: Lambing rate which is one of the fertility characteristics of sheep was 95.8%; the twin birth rate was 21.8% and the number of lambs per ewe was 1.22. While the birth weight of Akkaraman lambs was 3.71 kg, live weights of 60, 90, 120 and 150 days were found to be 15.54 kg, 23.30 kg, 31.08 kg, and 38.85 kg, respectively. The survivability values obtained in the trial on the 60th, 90th, 120th and 150th days were found to be 97.6%, 96.3%, 94.8% and 94.4%, respectively. Conclusion: In conclusion, the reproductive of Akkaraman sheep and some growth characteristics of lambs in breeder conditions are in accordance with literature reports.

Keywords:

Akkaraman, Reproduction, Lamb growth, Survival ability,

PDF

___

Akçapınar, H. (2000). Koyunculuğa Genel Bakış, Koyun Yetiştiriciliği. (2.Baskı), İsmat Matbaacılık, ISBN: 975-96978-1-5. s 3-11, Ankara.
Akçapınar, H., Özbeyaz, C., Ünal, N., & Avcı, M. (2000). Kuzu eti üretimine uygun ana ve baba hatlarının geliştirilmesinde Akkaraman, Sakız ve Kıvırcık koyun ırklarından yararlanma imkanları I. Akkaraman koyunlarda döl verimi, Akkaraman, Sakız x Akkaraman F1 ve Kıvırcık x Akkaraman F1 kuzularda yaşama gücü ve büyüme. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 24(1), 71-80.
Alkan, S., & Türkmen, Z. (2021). Ordu ili koyunculuk işletmelerinde görülen önemli hastalıkların ve sorunların belirlenmesi. Akademik Ziraat Dergisi, 10(2), 427-432.
Anonim, (2022). Türkiye İstatistik Kurumu Hayvancılık İstatistikleri. https://www.tuik.gov.tr/ (10.01.2022)
Büyüktekin, M., & Öztürk, A. (2018). Effects of some factors on reproduction performance of Akkaraman sheep in breeder flocks in Konya Province, Turkey. Selçuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 32(1), 87-90.
Ceyhan, A., Şekeroğlu, A., & Duman, M. (2019). Some reproductive traits and lambs growth performance of Akkaraman sheep raised in Niğde Province. Turkish Journal of Agriculture Food Science and Technology, 7(10), 1509-1514.
Tozlu Çelik, H., & Olfaz, M. (2017). Kıl keçi ve Saanen x Kıl (F1, G1 ve G2) melez oğlakların 6. ay vücut ölçüleri ve bu ölçülere etki eden faktörlerin belirlenmesi. Akademik Ziraat Derg. 6(2), 161-168.
Gül, S., Oflaz, N., Keskin, M., & Behrem, S. (2022). Aksaray ilinde koyun yetiştiriciliğinin yapısal özellikleri. Erciyes Tarım ve Hayvan Bilimleri Dergisi, 5(2), 1-11.
Gürer, B., & Ulutaş, Z. (2021). TR71 bölgesinde işletmelerin koyun yetiştiriciliği faaliyetine devam etme olasılığını etkileyen faktörlerin analizi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 36(1), 63-72.
Kaymakçı, M. (2016). İleri Koyun Yetiştiriciliği. Meta Basım Matbaacılık Hizmetleri, ISBN 978-605-85998-1-9, Bornova-İzmir.
Kaymakçı, M., Sönmez, R., & Türkmut, L. (1987). Batı Anadolu’da koyunların süt ve et verimi yönünden islahı çalışmaları. Hayvansal Üretim Dergisi. 26, 7-22.
Koyuncu, M., & Akgün, H. (2018). Ekstansif yetiştirme koşullarındaki Kıvırcık koyunlarında bazı döl verimi özellikleri, Journal of Animal Production, 59(1), 33-40.
Mundan, D., & Özbeyaz, C. (2004). Akkaraman, Kıvırcık x Akkaraman G1 ve Sakız x Akkaraman G1 koyunlarda süt verim özellikleri ile kuzularda büyü-me ve yaşama gücü, Lalahan Hay. Araşt. Enst. Derg., 44, 23-35.
Noyan, M., & Ceyhan, A. (2021). Yarı entansif koşullarda yetiştirilen Akkaraman ırkı kuzuların büyüme performansı. Journal of Agriculture, Food, Environment and Animal Sciences, 2(2), 147-162.
Özmen, Ö., Kul, S., & Gök, T. (2015). Elazığ ilinde halk elinde yetiştirilen Akkaraman ırkı koyun ve kuzulara ait bazı verim özellikleri. Fırat Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 29(2), 81-85.
Paksoy, M., & Özçelik, A. (2008). Kahramanmaraş ilinde süt üretimine yönelik keçi yetiştiriciliğine yer veren tarım işletmelerinin ekonomik analizi. Ankara Tarım Bilimleri Dergisi, 14, 420-427.
Ritchie, H., & Roser, M. (2017). Meat and dairy production. Our World in Data.
Sakar, ÇM., & Erişek, A. (2019). Development of Akkaraman lambs in Çankırı region from birth to 120 days. Black Sea Journal of Agriculture, 2(1), 16-20.
Sakar, ÇM., & Ünal, İ. (2021). Çankırı ilinde yetiştirilen Akkaraman ırkı kuzuların büyüme özelliklerinin belirlenmesi. Hayvansal Üretim, 62(1), 61-66.
Semerci, A., & Çelik, AD. (2016). Türkiye’de küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinin genel durumu. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 21, 182-196.
SPSS, (2016). IBM Corp. Released 2016. IBM SPSS Statistics for Windows, Version 24.0. Armonk, NY: IBM Corp.
Şeker, İ., & Kul, S., Köseman, A. (2022). Elazığ ilindeki koyunculuk işletmelerinin yapısal özellikleri. Kocatepe Veterinary Journal, 15(3), 322-331.
Şirin, E., Uçan, Ü., Şen, U., & Soydan, E. (2017). Akkaraman koyunlarında gebeliği son döneminde yapılan ek yemlemenin kuzularda doğum ve çeşitli dönemlerdeki canlı ağırlıklar üzerine etkisi. Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5(11),1353-1359.
Türkmen, C., & Çak, B. (2021). Çaldıran’da yetiştirilen Akkaraman koyunlarının bazı verim özelliklerinin araştırılması. Van Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(1), 63-73.
Ünal, N. (2002). Akkaraman ve Sakız x Akkaraman F1 kuzularda yaşama gücü, büyüme ve bazı vücut ölçüleri. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 25, 109-116.
Vigne, J.D. (2011). The origins of animal domestication and husbandry: a major change in the history of humanity and the biosphere. Comptes Rendus Biologies 334(3), 171-181.
Yakan, A., Ünal, N., & Dalcı, MT. (2012). Ankara şartlarında Akkaraman, İvesi ve Kıvırcık ırklarında döl verimi, büyüme ve yaşama gücü. Lalahan Hay. Araş. Enst. Derg., 52 (1), 1-10.
Yılmaz, O., Kızılaslan, M., Arzık, Y., Behrem, S., Ata, N., Karaca, O., Elmacı, C., & Cemal, İ. (2021). Genome- wide association studies of preweaning growth and in vivo carcass composition traits in Esme sheep. Journ. Anim. Breed. Genet., 139, 26-39.
Zengin, Y. (2020). Halk elinde küçükbaş hayvan ıslahı ülkesel projesi kapsamında Ankara ili Akkaraman koyun işletmelerinde bakım ve besleme koşullarının belirlenmesine yönelik bir araştırma. Erciyes Üniv., Sağlık Bil. Enst., Hayvan Besleme ve Besleme Hastalıkları Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 101 s.