Hadis İlimleri Açısından Namazın Sahih Olması İçin Gerekli Olan Kıraatin Değerlendirilmesi

Kıraat, namazın farzlarından birisidir. Bu ayetle sabittir. Bu farzın nasıl yerine getirileceğini açıklayan ise Hz. Peygamber’dir. Kaynaklarda Hz. Peygamber’den namazda kıraat ile ilgili olarak farklı rivayetler nakledilmiştir. Sonraki zamanlarda ortaya çıkan fıkhî ekoller bu rivayetler çerçevesinde namazda kıraatin keyfiyetini doktrinleştirmişlerdir. Bazı ulemaya göre namazda Fatiha Suresi’nin okunması farzdır, namazda okunmadığı takdirde namaz ifsat olur. Öte taraftan namazda kifayet miktarı kıraatin namazda farz olan kıraat için yeterli olduğunu savunan âlimler de vardır. Her iki tarafın da delil olarak kullandığı rivayetler mevcuttur. Bu makalede konu ile ilgili rivayetler incelenerek sıhhatlerinin keyfiyeti ortaya konmuştur. Buna göre namazda kolaya gelenin okunması veya Fatiha’nın kıraati konusunda varit olan rivayetlerin incelenmesi neticesinde Fatiha suresinin okunması gerekli olsa da bir miktar Kur’an’ın kıraatinin de yeterli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

hadis, namaz, kıraat, fatihasuresi, sıhhat

PDF

___

1. Abdürrezzâk, Ebû Bekr es-San’anî(v.211/826), el-Musannef, thk., Habiburrahman el-A’zamî, I-XI, 2.bs., Beyrut, 1403.
2. Ahmed b. Hanbel, (ö. 241/855), Müsnedü’l-İmâm Ahmed b. Hanbel, thk. Şuayb el-Arnavut, I-L, Müessesetü’r-Risâle, 2.Baskı, Beyrut, 1420.
3. Alâî, Salâhuddîn Halîl b. Keykeldî(v.761/1359), Câmiu’t-Tahsîl fî Ahkâmi’l-Merâsîl, thk., Hamdi Abdülmecid es-Selefî, 2. bs., Beyrut, 1986.
4. ------------Kitabu’l-Muhtelitîn, thk., Rafet Fevzi Abdülmuttalib ve Ali Abbdülbasît Fevzî, 1.bs., Kahire, 1996.
5. Aynî, Ebû Muhammed Bedru’d-Dîn Mahmûd b. Ahmed b. Musa b. Ahmed el-Aynî, (v.855/1451), Umdetü’l-Kârî Şerhi Sahîhi’l-Buhârî, I-XX, Beyrut, ts.
6. Beyhakî, Ebû Bekir Ahmed b. -Huseyn b. Ali(v.458/1065), es-Sünenü’l-Kübrâ, thk., Mustafa Abdülkadir, I-X, el-Ata, Mekke, 1994.
7. Buhârî, Ebû Abdillah, Muhammed b. İsmail(v.256/869), el-Câmiu’s-Sahîh, I-VIII, İstanbul, 1979.
8. -------------- et-Târîhu’l-Kebîr, thk.,Haşim en-Nedvî, I-VIII, by ve ty.
9. Dârekutnî, Ali b. Ömer(v.385/995), Sünen, thk., Seyyid Abdullah Haşim, I-IV, Beyrut, 1966.
10. İbn Abdi’l-Berr, Ebû Ömer Cemâl Yusuf b. Abdullah(v.463/1070), el-Kâfî fî Fürûı’l-Mâlikiyye, Beyrut, 1407/1986.
11. ------------------et-Temhîd limâ fi’l-Muvatta’ mine’l-Meânî ve’l-Esânîd, I-XXIV, Mağrib, 1387/1967.
12. İbn Dûyân, İbrâhim b. Muhammed(1353/1934), Menâru’s-Sebîl, thk., A.Kalecî, I-II, 2.bs., Riyad, 1405/1984.
13. İbn Ebî Hâtim, Ebû Abdurrahmân(v.327/938), el-Cerh ve’t-Ta’dîl, I-IX, Beyrut, 1271/1952.
14. İbn Ebî Şeybe, Ebû Bekr Abdullah b. Muhammed(v.235/849), el-Musannef, thk., Kemal Yusuf el-Hût, I-VII, 1.bs., Riyad, 1409/1988.
15. İbn Hacer el-Askalânî, Ahmed b. Ali. Takrîbü’t-Tehzîb, thk., Muhammed Avâme, 1.bs., Suriye, 1986.
16. İbn Hibbân, Muhammed el-Büstî(v.354/965), es-Sikât, thk., Şerafeddin Ahmed, I-IX, 1.bs., Beyrut, 1975.
17. İbn Kudâme el-Makdisî, Abdullah b. Muhammed, el-Kâfî fî Fıkhi’l-İmami’l-Mübeccel Ahmed b. Hanbel, thk., Züheyr eş-Şavîş, I-IV, 5.bs., Beyrut, 1408/1988.
18. --------------------el-Muğnî, I-X, 1.bs., Beyrut, 1405/1984.
19. İbn Mâce, Ebu Abdillah Muhammed el-Kazvinî(v.273/886), es-Sünen, nşr., Muhammed Fuad Abdülbâkî, I-II, Kâhire, 1952.
20. İbn Müflih, Ebû İshâk Burhaneddin İbrahim b. Muhammed b. Abdillâh(v.884/1479), elMübdi’ fî Şerhi’l-Mükni’, I-X, Beyrut, ty.
21. İclî, Ahmed b. Abdullah b. Salih (v.261/874), Ma’rifetü’-Sikât, thk., Abdülalîm el-Bestevî, III, 1.bs., Medine, 1985.
22. Kurtubî, , Muhammed b. Ahmed b. Ebû Bekr el-Ferec(v.671/1272), el-Câmi’ li Ahkâmi’lKur’ân, thk., Ahmed b. Abdurrahim el-Berdûnî, I-XX, 2.bs., Kahire, 1372/1952.
23. Malik b. Enes(v.179/795), el-Müdevvenetü’l-Kübrâ, I-XVI, Beyrut, ts.
24. Merğınânî, Alî b. Ebû Bekr(v.593/1196), el-Hidâye Şerhu’l-Bidâye, I-IV, Beyrut, ts.
25. Mizzî, Yusuf b. Ez-Zekî (v.742/1341), Tehzîbu’l-Kemâl, thk., Beşşâr Marûf, I-XXXV, 1.bs., Beyrut, 1980.
26. Muhammmed Ebu Zehra, İslam Hukuku Metodojisi (Fıkıh Usulü), trc.Abdülkadir Şener, Ankara, 2000.
27. Müslim, Ebu’l-Huseyn b. Haccâc el-Kuşeyrî en-Nisâburî(v.261/874), el-Câmiu’s-Sahîh, nşr.Muhammed Fuad Abdülbâkî, I-VII.
28. Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb(v.303/915), es-Sünen, I-VIII, Beyrut, ts.
29. Pezdevî, Ebu’l-Hasen Ali b. Muhammed, Usulü’l-Pezdevî, I-IV, İstanbul, 1308/1890.
30. Serahsî, Ebu Bekr Muhammed b. Ebû Sehl, Usulü’s-Serahsî, İstanbul, 1984.
31. Suyutî, Muhammed b. Abdurrahman Celalettin(v.911/1505), Tabakâtü’l-Huffâz, 1.bs., Beyrut, 1403/1982.
32. Şevkânî, Muhammed b. Ali(v.1250/1834), Neylü’l-Evtâr Şerhu Münteka’l-Ahbâr, I-IX, Mısır, ty