Osmanlı Devleti’nin 19.yy’da ileri gelen devlet adamlarından birisi Mithat Paşa’dır. O, Birinci Meşrûtiyet’in babası ünvanıyla ünlü; ve 1876 Anayasası’nın kurucusu olarak da tanınmaktadır. Bu makale de, onun düşünce ve anlayışının İranlı devlet adamları üzerindeki etkileri değerlendirilecektir. Araştırmalar sırasında ortaya çıkarılan bulgular, Mithat Paşa’nın düşüncelerinin ve uygulamalarının birçok İranlı devlet adamının ilgisini çektiğini göstermektedir. Fakat İran’ın sosyal ve siyasi yapısı gereği bu düşünceler, orada hiç bir zaman etkili olamamıştır. Buna mûkabil Mithat Paşa’nın çalışmalarına, hem Kaçar’lı mûhafazakâr, hem de reformist devlet adamları dikkât etmekte ve onunla ilgili haberleri, takip etmekteydiler.

Midhat Pasha is one of the renowned Ottoman statesmen of 19th century. He is known as the father of the First Constitutional system and Author of the 1876 Constitution. The present paper is an attempt to study the reflections of his thoughts and practices among Iranian elites and statesmen of his time. The findings of the research indicate that although his ideas and practices drew the attention of many Iranian statesmen and intellectuals, they could never be considered a base for a major change in political atmosphere in Iran due to structural obstacles. Nevertheless, Pasha’s measures drew the attention of Qajar reformist as well as conservative statesmen who closely watched the developments in the Ottoman Empire.