Cevdet Bey ve Oğulları Romanında Kadın

Öz Osmanlı Devleti’nin yıkılışı ve Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşu ile toplumda değişimler görülmüştür. Osmanlı'nın yıkılışından Cumhuriyete uzanan süreç birçok sanat eserine konu olmuştur. Orhan Pamuk'un 1982 yılında yayımlanan Cevdet Bey ve Oğulları romanı da bu süreci yansıtan romanlardan biridir. Cumhuriyetin kurulmasından sonra gerçekleştirilen ve sosyal hayata etkisi olan inkılaplar romanda söz konusu edilir. Işıkçı ailesinin bu süreçte yaşadıkları, üç kuşağın etrafında şekillenir. Sosyal yaşamdaki bu değişimlerin, aile ve kadınların üzerindeki etkisi söz konusudur. Batılılaşan aile yapısı, Nişantaşı ve çevresindeki zengin aileler anlatılırken kadınların sosyal yaşam içindeki yerleri ele alınacaktır. Romanda kadının evlilik hayatındaki yeri, çalışma hayatı içindeki konumu ve eğitimine dair dönemin yapısını ele veren bilgiler mevcuttur. Cevdet Bey'in nişanlılık sürecinden beri anlatılan zamanda, Cevdet Bey'in hayalindeki evlenilecek kadın rolünü soylu ve kültürüne yakın ailenin kızını seçmesi ön plandadır. Cevdet Bey zengin bir tüccar olduğu için Şükrü Paşa'nın kızı Nigan Hanım'ı kendisine uygun görür. Ağabeyi Nusret'in Ermeni sevgilisi Mari ile birlikte yaşamasına anlam veremez. Bu incelemede Cevdet Bey'in ailesinin içindeki kadın kahramanlar ele alınmıştır. Evlilik ve eğitim konusu çerçevesinde kadınlar incelenmiştir. Cumhuriyetin etkisiyle dönemin Türkiye'sinde kadının yeri belirtilmiştir. Romandan yapılan alıntılarla Cevdet Bey ve Oğulları romanında kadın kahramanların toplumdaki yeri, kahramanların belirttiği duygu düşüncelerle verilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Orhan Pamuk, Cevet Bey ve Oğulları, kadın

Woman in the Novel of Cevdet Bey ve Oğulları

Orhan Pamuk's novel Cevdet Bey ve Oğulları, though it was written in the 1970s but it could only be published in 1982, beside being his first work, it is also different in terms of format compared to the novels he had written in later years. Whether dealing with individual or social issues, the phenomenon of "the other" is very common in Orhan Pamuk's novels. Orhan Pamuk dwells on the concept of “the other” in his novels intensionally. In fact, it must be said that “the other” is the dynamic which provides the factor of plot and conflict in his many novels.In this study, initially a brief and general description of the other “woman” phenomenon is given. Later on, the impact and extent of the phenomenon of “woman” on the three generations of Işıkçı family's feelings, thoughts attitudes and behaviours in Cevdet Bey ve Oğulları have been analysed.

Keywords:

Woman, Novel Other, Individual, Society,

PDF

___

KAYNAKÇA Burcu, Ebru (2002), Tanzimat Dönemi Türk Romanında Kadın Üzerine Bir Değerlendirme Kadın/WOMAN 2000 Journal For Woman Studies C.3, S.2, KKTC
Denizli, Selda (2004), Ahmet Mithat Efendi’nin Romanlarında Kadın Eğitimi Üzerine Bir İnceleme, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü OrtaÖğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Anabilim Dalı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
Ecevit, Yıldız, Orhan Pamuk’u Anlamak, 2004, İstanbul
Gökçek, Fazıl (2000), “Tanzimat Dönemi Roman ve Hikâyelerinde Kadın Erkek İlişkilerinin Düzenlenişi İle İlgili Bazı Tespitler” Türk Yurdu, 153–154, Mayıs-Haziran,s.126–132.
Günay-Erkol, Çimen (2011), “Osmanlı-Türk Romanından Çağdaş Türk Romanına Kadınlık: Değişim ve Dönüşüm”, Türkiyat Mecmuası, C. 21/Güz
Moran, B. (2009). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış:1. İstanbul: İletişim Yayınları.
Orhan Pamuk,Cevdet Bey ve Oğulları,6.baskı,İstanbul,Yapı Kredi Yayınlar
Parla, Jale “Kadın Eleştirisi Neyi Gerçekleştirdi?”. Kadınlar Dile Düşünce. Der. Sibel Irzık ve Jale Parla. İstanbul: İletişim Yayınları, 2011.
Parla, Jale: “Roman ve Kimlik”, Orhan Pamuk’u Anlamak, yay. haz. Engin Kılıç, İstanbul, İletişim, 2006.
Sancar, S. (2014). Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti: Erkekler Devlet, Kadınlar Aile Kurar. İstanbul: İletişim Yayınları.
Tekeli, Şirin. Kadın Bakış Açısından 1980’ler Türkiye’sinde Kadınlar. İstanbul: İletişim Yayınları, 1990.
Toprak, Z. (2014). Türkiye’de Kadın Özgürlüğü ve Feminizm (1908-1935). Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Toska, Zehra. “Çağdaş Türk Kadını Kimliğini Oluşturan İlk Aşama: Tanzimat Kadını”. Tarih ve Toplum 124 (1994): 197-204.
Turan, Namık Sinan (2005), “Modernleşme Olgusunun Osmanlı Toplum Yaşamına Yansımaları ve Ta’addüd-i Zevcat (Çokeşlilik) Sorunu”, Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Dergisi, Yıl: 4, Sayı: 7, İstanbul.
Yıldırım, Nilgün. “Toplumsal Cinsiyet ve Aile-Din-Toplum”. Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları. Çev. Metin Susan ve diğer. İstanbul: Heinrich Böll Stiftung Derneği Türkiye Temsilciliği, 2007: 49-55.