Babürlü Sarayında Farsça Çalışmaları

Türklerin Hindistan’daki varlıkları ile Hindistan hem Fars hem de Türk kültürünü daha yakından tanıma fırsatı yakalamıştır. Gelenek ve göreneklerine bağlı olmaları ile bilinen Türkler, özellikle dil konusunda bu bölgede tam bir bağlılık gösterememiştir. Zira, Hindistan’da eserler Türkçe yerine Farsça yazılmış ve Fars kültürüne hizmet edilmiştir. Böylece Farsça, Türklerin fetihleri ile Pakistan, Hindistan ve civar bölgelere yayılmış, bu toprakların bilinen kültür mirasının dili olmuştur. Türklerin yönetiminde iken bölge, eğitim ve kültürel bakımdan daha çok gelişmiş, edebî ve mimari yönüyle zenginleşmiştir. Özellikle Ekber Şah döneminde edebiyat ve eğitim alanlarında yapılan çalışmalar takdire şayandır. Bu dönemde Farsça, popülaritesini arttırmış her kesimden birey tarafından tercih edilmiştir. Hatta mutasavvıfların İslâm’ı yaymak için Kur’an ayetlerini Farsça yazdıkları şiirlerinin arasında işledikleri görülmektedir. Edebiyatın birçok türünde yapılan çalışmalar neticesinde, Farsça bölgede öylesine kabul görmüştür ki Ekber Şah döneminde devletin resmi dili, eğitim kurumlarının da eğitim dili olmuştur. Hint topraklarının asırlarca kullandığı Farsça İngilizlerin işgali ile yerini İngilizceye bırakmıştır. Günümüzde ise sadece üniversitelerde okutulmakta ve ağırlıklı olarak Farsçaya gönül vermiş Müslümanlar tarafından kullanılmaktadır. Çalışmamız esnasında Türkler tarafından uzunca süre yönetilen alt kıtada eğer Farsça yerine Türkçe canlandırılmış olsa idi nasıl bir kültür mirası bugün bizi karşılardı? Anadilimizle yazılan Babürlülere dair kendi tarihimizde acaba karanlık noktalar kalır mıydı? gibi sorular aklımıza gelmektedir. Çalışmamızda Ekber Şah, Cihangir, Şah Cihan ve Evrengzib Şah’ın Farsçaya olan yaklaşımı, bakış açısı ve sanatsal faaliyetlere verdikleri destekler ele alınmış olup, dönemin önemli eserleri hakkında bilgiler verilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Babürlüler Dönemi’nde Fars Dili, Ekber Şah, Cihangir Şah, Şah Cihan, Evrengzib Şah

Persıan Studıes at Baburıan Palace

Turks; presence in India give them an opportunity to get to know both the Persian and Turkish cultures more closely. The Turks are known for their commitment to their traditions and customs but they have not shown it fully in this region, especially in relation to language. Because,the works were written in Persian instead of Turkish and served to the Persian culture in India. Thus,Persian spread to Pakistan, India and the surrounding regions after the Turks’ conquests of the region and became the language of the known cultural heritage of these lands. The region were developed well in educational and cultural areas under the rules of the Turks, and specially got richer in literature and architecture. Particularly, the works carried out in the field of literature and education during the period of Shah Akbar deserve admiration. In this period, the popularity of the Persian was increased and preferred by people from all strata. In fact, it was seen that Sufi Muslims were weaving verses from the Quran into their Persian poems in order to spread Islam. As a result of the work carried out in many types of literature, the Persian is widely accepted that became the official language of the state during the period of Akbar Shah and become the language of education in the institutions. However, after the English occupation, the Persian, which were used in the Indian lands for centuries, left its place to English. Today, it is only taught in universities and it is mainly used by Muslims who have devoted themselves to Persian. During the course of our study, the questions such as ‘if the Turkish was used instead of Persian at the subcontinent under the rule of Turks, what kind of cultural heritage would arise?’ and ‘if we would still have dark areas about our own history of Turkish-Mongol Empire in India’ came to our minds. In our study, Shah Akbar, Jahangir, Shah Jahan and Aurangzeb’s approach to Persian and their perspective and support for artistic activities were examined and information were presented about the important masterpieces of this period.

Keywords:

Persian Language in Baburian Period, Akbar Shah, Jahangir Shah, Shah Jahan, Aurangzeb Shah,

PDF

___

ABUL FAZL , 1968 , Ain-i-Akbari; Vol I, Iqtidar Alam Khan, “The Nobility under Akbar and the Development of His Religious policy, 1560-1580 A.B”, Journal of the Roval Asiatic Society. AFSHAN, Bokhari, 2009, “Gendered Landscapes‘: Jahan Ara Begum‘s (1614-1681) Patronage, Piety and Self-Representation in 17th C Mughal India” Doktora Tezi Viyana Üniversitesi, Sanat Tarihi Bölümü, Tez danışmanı Prof. Dr. Ebba Koch s. 34.
ALAM, Muzaffar, 1998, “The Pursuit of Persian: Language in Mughal Politics” Author(s): Source: Modern Asian Studies, Vol. 32, No.2 Published by: Cambridge University Press, England, s. 317-349 URL: http://www.jstor.org/stable/313001 .Erişim: 15/02/2011. BADAYUNİ, Abdulkadir, 1979, Muntakhab-ut-Tewarikh: Vol II- III “translated by George S.A. Ranking, Mehra Ofset Press, Chandini Mahal, Delhi, India.
BERNİER, François, 1891, Travels in the Mugal Empire, Archibald Constable, Colombia University Library, U.S.A.
BEVİRİDGE, A.S, 1902, Babur-Nama or Memoirs of Babur, London, England.
GHANİ, M. Abdul, 1930, A History of Persian Language and Literature at the Persian Court Part III, Indian Press, Allahabad, India.
TOKER, Halil, 1995, “Hindistan’da Farsça ve Urduca Şiir, II. Bahadır Şah Devri Şairleri”, İstanbul Üniversitesi Fars Dili ve Ed. Blm. Tez danışmanı Prof. Dr. Nazif Hoca. s.42.
MUMTAZ, Hasan, 1971, Iran and Pakistan: The Story of Cultural Relationship Through the Ages”, Karachi: Elite Publishers Ltd., Pakistan.
SARKAR, Jadunath, 1919, Studies in Mughal India, Calcutta, India.
JAFFAR, S.M, 1936, “The Mughal Empire from Babar to Aurangzeb”: A.L. Srivastava; Medieval Indian Culture: Sherwani; Cultural Trends in Medieval India, s.89-90.
KHOSLA, R.P, 1976, Mughal Kingship and Nobility, İdare-i Edebiyat-ı Delhi, India.
MUJEEB, M, 1967, The Indian Muslims, George Allen and Unwin Ltd.: London, England.
PRASAD, Beni, 1940, History of Jahangir, Indian Press Limited, India.
RİZVİ, S.A.S, 1975 “Religious and Intellectual History of the Muslims in Akbar’s Reign”, Harbans Mukhia; Historians and Historiography During the reign of Akbar, New Delhi, India. s.298.
SAXENA, B.P, 1958, History of Shah Jahan of Delhi, Allahabad, Delhi, India.
SRİVASTAVA, A.L, 1964, Medieval Indian Culture, Agarwala & Co. Ltd, Jaipur, India.
SUGAM, Anand, 1992, History of Begum Nur Jahan, Radha Publication,, New Delhi, India.