KUR’AN’A GÖRE “GILL” KAVRAMI BAĞLAMINDA İNSANIN KÖTÜLÜK YAPMA SEBEPLERİNİ ANLAMAK

Özet İnsan, insanın bilmecesidir. İnsanın duygu, düşünce ve davranışlarını anlamak için insanlık tarihi boyunca çalışmalar yapılmış ve yapılmaya da devam edecektir. Özellikle insan davranışları, iyi ve kötü değerleri üzerinden sınıflandırılabilmektedir. Kötülük istenmeyen, hoşa gitmeyen, zarar veren, üzen, endişelendiren, korkutan davranışlardır. İnsan, kendi tarihi boyunca her zaman kötülük problemiyle karşı karşıya kalmıştır. Yaşadığımız çağda ve gelecekte de bu sorundan tamamen kurtulmak mümkün olmayacaktır. İnsanın niçin kötülük yaptığı konusu din adamları, filozoflar, bilim adamları ve hukukçular tarafından hep merak edilmiş ve bu konu üzerinde çeşitli tezler ortaya atılmıştır. İnsanı yaratan Allah, aynı zamanda onu en iyi tanıyan ve tanıtandır. Kur’an’da Allah, insanın niçin kötülük yaptığına dair bize bazı bilgiler vermektedir. Bu bilgilerden bir tanesi de insanın kalbinde bulunan “gıll” sebebiyle kötülük işlediği şeklindedir. Kur’an cennette girecek mü’minlerin kalplerinden kötülük sebebi olan bu “gıllin” çekilip alınacağını haber vermek suretiyle, insanın kötülük yapma sebeplerinden birisinin bu “gıll” olduğuna işaret etmektedir. Biz bu makalemizde doğuştan insan nefsinde bulunan ve kontrol altında tutulmadığında insanın kötülük yapmasına sebep olan “gıll” dürtüsünü analiz etmeye çalışacağız.

___

  • Kaynakça
  • Ahteri, Mustafa b. Şemseddin, Ahter-i Kebir, Matbaayı Amire, İstanbul 1302.Alûsi, Ebu’l-Fadl Şihabuddin Seyyid Mahmut, Ruhu’l-Meani, Darü İhyaü’t-Türasi’l-Arabi, Beyrut, ts.Aydın, Mehmet S. “İnsan-ı Kâmil”, DİA, İstanbul 2000.Aydın, Mehmet S. Din Felsefesi, Selçuk Yay. İstanbul 1994.Beğavi, Ebu Muhammed Hüseyn b. Mes’ud, Meâlimü’t-Tenzil, Daru’t-Taybe, Riyad 1989.Cevheri, İsmail b. Hammad, es-Sıhah Tacü’l-Lügati ve Sıhahu’l-Arabiyyeti, Daru’l-İlmi li’l- Melayin, Beyrut 1990. Cürcani, Ali b. Muhammed eş-Şerif, Kitabü’t-Ta’rifat, Mektebetü Lübnan, Beyrut 1985.Develioğlu, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Ankara 1970.Doğan, D. Mehmet, Büyük Türkçe Sözlük, Gerçek Hayat Dergisi, İstanbul 2001.Elmalılı, M. Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’ân Dili (Sadeleştirenler: İsmail Karaçam, Emin Işık, Nusreddin Bolelli vd.), Azim Dağıtım, İstanbul 1992.Firuzabadi,Mecdüddin Muhammed b. Yakub, Kamusu’l-Muhit,Daru’l-Hadis, Kahire 2008.Hançerlioğlu, Orhan, Felsefe Sözlüğü, Remzi Kitabevi, İstanbul 1977.https://www.kriminoloji.com/Sucun_Nedenleri_Psikolojik-Timur_Demirbas. (02.04.2019).İbn Aşur, Muhammed Tahir, Tesiru’t-Tahrir ve’t-Tenvir, Daru’t-Tunisiyye, Tunus 1984.İbn Kesir, Ebu’l-Fida İsmail b. Ömer, Tefsiru’l-Kur’ani’l-Azım, Daru’t-Taybe, Riyad 1999.İbn Manzur, Cemalüddin Ebu’l- Fadl Muhammed b. Mükerrem, Lisanü’l- Arabi’l- Muhit fi’l- Lüga, Darü Lisani’l- Arap, Beyrut 1970.İbrahim Eniys vd. Mu’cemü’l Vasıt, Daru’l-Maarif, Kahire 1972.İlham, Rahimov, Suç ve Ceza Felsefesi, EkoAvrasya, Ankara 2014, s. 45.İsfehani, Ragıb, el-Müfredat fi Garibi’l-Kur’ân, Daru’l-Marife, Beyrut 2010.Maturidi, Ebu Mansur Muhammed b. Muhammed, Te’vilatü Ehli’s-Sünne (Tahkik: Fatıma Yusuf el-Haymi), Müessesetü’r-Risale, Beyrut2004.Mevdudi, Tefhimu’l-Kur’ân (Trc. M.Han Kayani, Y. Karaca, N. Şişman vd.), İnsan Yay. İstanbul 2005.Mukatil b. Süleyman, Tefsiru Mukatil (Tahkik: Ahmed Ferid), Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 2003.Razi, Fahreddin, et-Tefsiru’l-Kebir ve Mefatihu’l-Gayb, Daru’l-Fikr, Beyrut 1981.Rollo May, Kendini Arayan İnsan, Trc. Ayşen Karpat, Kuraldışı, İstanbul 1997.Sami, Şemseddin, Kamusi Türkî (Nşr: Ahmed Cevdet), Dersaadet, İstanbul 1317.Seyyid Kutup, Fi Zılâli’l-Kur’an, Daru’ş-Şuruk, Kahire 2003, IV/2145.Sicistani, Ebu Bekr Muhammed, Nüzhetü’l-Kulub fi Tefsiri Garibi’l-Kur’ani’l-Aziz, Özel Baskı, Katar 2013.Taberi, Ebu Cafer Muhammed b. Cerir, Tefsiru’t-Taberi, Camiu’l-Beyan an Te’vili Ayi’l- Kur’ân (Tahkik; Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî), Kahire 2001.TDK, Güncel Türkçe Sözlük, sozluk.gov.tr (01.08.2019)Tusteri, Sehl b. Abdullah, Tefsiru’l-Kur’ani’l-Azim, Daru’l-Harem lit-Türas, Kahire 2004.Werner, Charles, Kötülük Problemi, Çev. Sedat Umran, Kaknüs Yay. İstanbul 2000.Zemahşeri, Ebü'l-Kâsım, Mahmûd b. Ömer, el-Keşşâf an Hakâikı Gavâmizı't-Tenzîl ve Uyûni'l-Ekâvîl fî Vucûhi't-Te'vîl (Tahkik: Adil Ahmet Abdulmevcud, Ali Muhammed Muavviz), Mektebetü’l-Abikan, Riyad 1998.