Dünden Bugüne Şarkın Hüzünlü Şehri Kudüs-ü Şerif

Dünden bugüne şarkın ve garbın önemli bir şehri olan Kudüs yüzyıllarca barışın sembolü ve üç semavi dinin merkezi olarak tarihe geçmiştir. Ancak ondokuzuncu yüzyıldan başlayarak son üç asırdan beri Kudüs hüzünle anılır hale gelmiştir. Öncelikle bu güzel şehrin tarihine bir göz atmak icap eder. Kudüs geçmişten günümüze dek Türk tarihi ve edebiyatında çok önemli bir yer işgal edegelmiştir. Pek çok Türk düşünür, yazar ve şair Kudüs hakkında muhakkak bir şeyler yazmıştır. Canları ve silahlarıyla Kudüs’ü savunanların yanında kalemleriyle de Kudüs’ü savunan şair ve edipler her zaman var olmuştur ve var olacaktır. Kudüs yazmakla tükenecek bir şehir değildir. Şair ve yazarların hayallerini kamçılayan adeta bir aşk şehridir. Bu makalede Kudüs’ün geçmişi irdelenirken geleceğine ışık tutucu gözlemlere yer verilmiştir. Kudüs’e yapılan seyahatle üç semavi dinin mensupları ve özellikle Müslümanlar için bugün Kudüs’ün ne ifade ettiği değerlendirilmiştir. Kudüs işgalden kurtulduğunda üç semavi dinin müşterek vicdanı olan bu kutsal şehir barış yurdu ve barışın sembolü haline gelecektir. Kudüs konusunda yazılacak daha çok şey olduğu aşikârdır. Kudüs’ü savunan yüzlerce meçhul askerin kıssaları henüz yazılmamıştır. Mazlumların sesi olan şair ve yazarların Kudüs hakkında yazacağı daha pek çok şey vardır. Bu makalenin onlara bu gerçeği bir kez daha hatırlatmasını temenni ederim. 

___

  • [1] Avcı, C. (2002). “Kudüs: Fethedilişinden Haçlı İstilasına Kadar”, İslam Ansiklopedisi, Diyanet Yayınları, İstanbul, Cilt 26, s. 327-329.
  • [2] Buhari, Kütüb-i Sitte, Cihâd, s. 94.
  • [3] Demirkent, I. (2002). “Kudüs”, İslam Ansiklopedisi, Diyanet Yayınları, İstanbul, Cilt 26, s. 323-327.
  • [4] Doğan, S.(2018). Kudüs’ü Şerif, Türk Edebiyatı Dergisi, Temmuz Sayı.537, İstanbul, s.55-58
  • [5] Ediz Tiyanşan, “Nuri Pakdil Kudüs’e Kavuştu”, http://www.dunyabizim.com/dunyada-kultur/20044/nuri-pakdil-kuduse-kavustu-video, 01/04/2015.
  • [6] Goşe, M. H. (2009). El-Quds fî El-Ahdi’l-Osmanî, Amman, s. 35.
  • [7] İbn Manzur, Lisanu’l-’Arab, “k-d-s” md.
  • [8] İsra Sûresi, 17/1.
  • [9] Kahraman, Ö. F. (1999), “Kudüs”, İslam Ansiklopedisi, Diyanet Yayınları, İstanbul, Cilt 9, s. 379.
  • [10] Korkmaz, S. (2017). Türklerin Gözünde Kudüs: Hüzün ve Elem, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 61, s. 28-30.
  • [11] Maide Sûresi, 5/21.
  • [12] Müslim, Kitabu’l-Hacc, s. 511-512.
  • [13] Nizar Kabbani, “Kudüs”, Çev. İlyas Altuner, [14] https://www.gazetebirlik.com/yazarlar/sarkin-huzunlu-sehri-kudus-u-serif/
  • [15] Nuri Pakdil, “İnsan, buraya!”, [1] https://munzevikalem.wordpress.com/tag/nuri-pakdil/
  • [16] Ovalıoğlu, İ., Gündoğdu, R., Ekici, C., Önal, F. (2009). Vesîka ve Fotoğraflarla Osmanlı Devrinde Kudüs, Çamlıca Basım Yayın, İstanbul, s. 31.
  • [17] Pakdil, N. (2014). Anneler ve Kuzular, Edebiyat Dergisi Yayınları, Ankara, s. 26.
  • [18] Sertkaya, O. F. (1989). “Ahmet Fakih”, İslam Ansiklopedisi, Diyanet Yayınları, İstanbul, Cilt 11, s. 48.
  • [19] Subası, E. (2009). Kudüs Fatihi Selahaddin Eyyubi, Mihrabad Yayınları, İstanbul, s. 140.
  • [20] Tekinoğlu, H. (2007). Ulu Hakan Abdülhamit Han’ın Yönetim ve Liderlik Sırları, Kamer Yayınları, İstanbul, s. 188-189.
  • [21] Tekvin, 18/9-12.
  • [22] Yunus Sûresi, 10/93.