TÜRKİYE’DE TRAFİK SİGORTALARININ BRANŞ KARLILIĞINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER VE BU FAKTÖRLERİN SİGORTA SEKTÖRÜ KARLILIĞINA ETKİSİ
Türk sigorta sektörünün uzun zamandan beri
üretimdeki lokomotifi şüphesiz Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali
Sorumluluk (Trafik) Sigortaları branşıdır. Günümüz modern yaşamında insanların
kendileri ve üçüncü kişiler için en çok tehlike yaratan iktisadi kıymetleri,
karayolunda seyir halindeki araçlarıdır. Bu tehlikenin yaratacağı zararların
yıkıcı etkilerinden korunmak için öncelikle risk, sigorta ve sorumluluk
kavramlarının izahı icap etmektedir. Bu nedenle, makalemizde 2010-2017 yılları
arasında Türkiye’de trafik sigortaları branşında yazılan prim, kazanılmış prim,
hasar, hasar/prim oranı incelenmiştir. Bu dönemde oluşan branş zararlarının
sektör karlılığına etkisi irdelenmiştir. Sektör karlılığına etkinin sebebi
olarak çalışmamızın ilk bölümünde risk ve sigortacılık ile ilgili tanımlar ve
genel bilgiler ele alınmış, ikinci bölümde trafik sigortacılığına ait veriler
incelenmiştir. Trafik branşının 2010-2017 yılları arasında yıl bazında değişen
performans değerleri veri kabul edilerek incelenmiş, sonuç bölümünde ise
serbest tarife ve rekabet nedeniyle düşen primlere karşılık, artan yedek parça
fiyatlarının hasar dosyası maliyetlerine kolayca yansıtılabilmesi nedeniyle branşın zarar yazmasından olumsuz etkilenen sektör
karlılığının artırılması yönünde önerilerde bulunulmuştur.
FACTORS AFFECTING THE PROTIFABILITY OF BRANCHES AND INSURANCE SECTOR PROFITABILITY EFFECT OF THESE FACTORS ON TRAFFIC INSURANCE IN TURKEY
The Turkish insurance sector has long been a
locomotive in production and is undoubtedly the branch of the Motorways
Compulsory Financial Accountability (Traffic) Insurance of Motor Vehicles. In today’s
modern life, people’s economic assets which are the most dangerous for
themselves and third parties are their vehicles on the road. In order to avoid
the destructive effects of the damages that this danger will cause, first of
all, risk, insurance and responsibility concepts must be explained. Therefore,
in our article, between the years 2010-2017 traffic premiums written in the
insurance industry in Turkey, earned premiums, claims, claims/premium ratio were
examined. The effect of sectoral losses in this period on the profitability of
the sector was analyzed. As a result of the sector’s profitability in the first
part of our study, definitions and general information about risk and insurance
are discussed and in the second part, traffic insurance data are examined. The
performance values of the traffic branch varying from year to the year
2010-2017 were examined by accepting data in the conclusion section, and suggestions
were made to increase the profitability of the sector which is negatively
affected by the damages of the branch as the spare parts prices can be easily
reflected to the cost of the damaged file, in spite of the decreasing prices
due to free tariffs and competition.
___
- Acinan, H. (1998). Sigortaya Giriş. İstanbul: Can Matbaa.
- Akyüz, Y., Kaya, Z. (2013). “Türkiye’de Hayat Dışı ve Hayat/Emeklilik Sigorta
Sektörünün Finansal Performans Analiz ve Değerlendirilmesi”. Selçuk Üniversitesi
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi,
Sayı 26. 356-371.
- Baskıcı, M. (2002). “Osmanlı Anadolu’sunda Sigorta Piyasası: 1860-1918”. Ankara
Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt 57. Sayı 4. 1-33.
- Baştürk, H. F., Çakmak D., Demirtaş B. (2017). Sigortacılığa Giriş, Ankara: Bankacılık
Akademisi Yayınları.
- Baykal, K. B., Bülbül S. E. (2016). “Türkiye’de Trafik Sigortalarında Optimal Ödül-Ceza
Sistemi Tasarımı: İyi Risk/Kötü Risk Modeli”. Finansal Araştırmalar ve
Çalışmalar Dergisi, Cilt 8. Sayı 14. 17-31.
- Bölükbaşı A., Pamukçu B. (2009). Sigortanın Genel Prensipleri. İstanbul: Türkmen
Yayınevi.
- Can, M. (2005). Sigorta Hukuku Ders Kitabı. Ankara: İmaj Yayınevi.
- Çakar R., Yıldırım İ. (2015). Türkiye’de Sigorta Dağıtım Kanalları ve Sigorta
Acentelerinin Sorunlarına Yönelik Bir Araştırma. Sayı 51. 424-435.
- Çeker, M. (2014). 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununa Göre Sigorta Hukuku. Adana:
Karahan Kitabevi.
- Çipil, M. (2013). Risk Yönetimi ve Sigortacılık. Ankara: Nobel Yayın.
- Emniyet Genel Müdürlüğü. Son 10 Yıla Ait İstatistikler, Erişim tarihi: 08.05.2018,
http://www.trafik.gov.tr/Sayfalar/Istatistikler.aspx
- Ererdi, C. (1998). Sigortacılığımızın Tarihi. İstanbul: Commercion Union Yayınevi.
Güvence Hesabı, Erişim Tarihi: 08.06.2018. https://guvencehesabi.org.tr/
Insurance Information Institute. Erişim Tarihi: 04.06.2018.
- https://www.iii.org./publications/insurance-handbook/brief-history
Karayolları Trafik Kanunu. Sayı 18195.
- Kaya, F. (Ed.), (2015). Sigortacılık. İstanbul: Beta Yayıncılık.
- Kayıhan, Ş. (2016). “Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortasında (ZMMS=Trafik Sigortası
Sigorta Ettirenin Kendi Tam Kusuru İle Vefatı Halinde Mirasçıların Üçüncü
Kişi Sıfatıyla Müteveffanın Sigortacısına Başvurmaları Durumuna
İlişkin Hukuki Düşünceler”. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk
Araştırmaları Dergisi. Cilt 22. Sayı 1. 251-264
- Kırkbeşoğlu, E. (Ed.), (2014). Risk Yönetimi ve Sigortacılık. Ankara: Gazi Yayınevi.
Nomer, C. (1997). Sigortanın Genel Prensipleri ve Reasürans. İstanbul: Milli Reasürans
Yayınları.
- Orhaner, E. (2013). Sigortacılık. Ankara: Siyasal Kitabevi
- Özüdoğru H. (2017). “Türkiye Sigortacılık Sektörünün Değerlendirilmesi”. Bankacılık
ve Finansal Araştırmalar Dergisi, Cilt 4. Sayı 1. 38-47.
- Petek, H. (2014). Kamu Tüzel Kişilerinin Karayolları Trafik Kanunu’na Göre Hukuki
Sorumluluğu. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. Cilt 16. Özel
Sayı. 3287-3342.
- T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı. Sigortacılık ve Özel Emeklilik Raporları.
- T.C. Resmi Gazete. Erişim Tarihi: 23.04.2018. www.resmigazete.gov.tr/
Trafik Sigortası Genel Şartları, Yürürlük tarihi: 01.10.1983
- Tükel, A. (2010). Sigortacılıkta Risk Yönetimi ve AB Uygulamaları. Ankara: Nobel
Yayıncılık.
- Türkiye İstatistik Kurumu, Erişim Tarihi: 15.05.2018. www.tuik.gov.tr
- Türkiye Sigorta Birliği, Erişim Tarihi: 02.06.2018. https://www.tsb.org.tr./default.aspx
- Uğur, A.A., Akdemir E (2011). “Yeni Ekonomi ve Gelişen Türk Sigorta Sektörü:
Tramer Örneği”, Ekonomi Bilimleri Dergisi, Cilt 3. No 2. 21-34.
- Ulaş, I. (1992). Uygulamalı Sigorta Hukuku Mal ve Sorumluluk Sigortaları. Ankara:
Turhan Kitabevi.