Suat'ın Nezaket Stratejisi: Suat'ın Mektubu'na Edimbilimsel Bir Bakış

Sosyal kimlik dil kullanımları esnasında ve onun aracılığıyla her gün yeniden inşaedilen bir yapıdır. Dili kullanırken yapılan tercihler konuşanın varsayımlarını, niyetini vealgılarını yansıtır. Bunun yanı sıra dil kullanımıyla ilişkili davranış şekilleri; iletişimde yönvermeye, muhatabın duygu ve düşüncelerini dolayısıyla davranışlarını şekillendirmeyeyarayan önemli bir sosyal araçtır. Bu yönleri dili kullanan kişinin; kendisinin, muhatabınınve orada fiziki olarak bulunan yahut bulunmayan ötekinin kimliğini korumak veya idareetmek için çaba göstermesine neden olur. Bu çabanın sebeplerinden bir tanesi istenmedikdilsel davranışlara maruz kalmaktan kaçınmak, yüzü korumaktadır. Kişi, bu çabayı en çokdiyalog esnasında nezaket bağlamında sarf eder. Nezaket bireylerin sağlıklı vesürdürülebilir bir iletişim kurmasını kolaylaştıran sosyal bir davranış stratejisidir. Dilkullanımıyla ortaya çıkan, konuşmayı şekillendiren ve sosyal kimliği koruyan nezaket,edimbilimin bir inceleme alanıdır. Nezaket araştırmaları günümüze dek iki temel yaklaşımüzerinden ilerlemiştir. Bunlardan ilki Grice, Leech ve Lakoff'un önesürücüleri/geliştiricileri olduğu iletişimde uyulan/uyulması gereken ilkeler temelli anlayış,diğeri "yüz" kavramına dayalı anlayıştır.Bu çalışmada Leech'in Nezaket İlkeleri kuramı esas alınacaktır. Türkçe literatürde azsayıda çalışmaya konu olan nezaket kuramı ışığında, edebi bir metin olan Suat'ınMektubu'nun başkahramanının nezaket stratejisini ortaya koymak amaçlanmaktadır.

Suat's Politeness Strategy:APragmatic Outlook on Suat'ın Mektubu

Social identity is a structure that is rebuilt every day during and through the use of language. The choices made while using the language reflect the speaker's assumptions, intentions and perceptions. Besides, behaviour patterns related to language use are social tools that help orient the communication and shape the feelings and thoughts of the addressee and consequently his/her behaviours as well. These aspects of language use are the cause why the speaker tries to protect his own identity as well as the identity of the addressee or of the ‘other’ which may be, or may not be physically present. One of the reasons for this effort is to avoid exposure to unwanted linguistic behaviour, thus to protect the face. An individual makes this effort in the context of politeness, mostly in a dialogue. Being polite / Politeness is a social behaviour strategy that makes it easy for individuals to establish healthy and sustainable communication. Politeness is manifested through the use of language, shapes dialogue and preserves social identity; and it is a study field of pragmatics. Up to date there have been two main approaches in ‘politeness theory studies’. The first approach is based on the principles that are followed/must be followed in communication and is refined/represented through the work(s) of Grice, Leech and Lakoff. The second one is based on the concept of "face". The present study is based on the framework of Leech's Politeness Principles Theory and aims to bring out the politeness strategy of the protagonist of Suat'ın Mektubu, a literary text, according to the politeness theory, which in Turkey still remains an under-researched subject.

PDF

___

Brown, Penelope; Levinson, Stephen Curtis (1978). "Universals in Language Usage: Politeness Phenomena". In E. Goody (Ed.). Questions and Politeness: Strategies in Social Interaction. Cambridge: Cambridge University Press. 56-310
Brown, Penelope; Levinson, Stephen Curtis (1987). Politeness: some universals in language usage. Cambridge: Cambridge University Press.
Demirezen, Mehmet (1991). "Pragmatics and Language Teaching", Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi C: 6 S: 6: 281-287.
Dervişcemaloğlu, Bahar. "Pragmatik ve Söz Edimleri". Erişim: 15 Kasım 2020, http://www.ege-edebiyat.org/docs/Pragmatik.doc
Grice, Herbert Paul (1975). "Logic and Conversation". Syntax and Semantics 3: Speech Acts. In P. Cole et al. (eds.). 41-58.
Işık Güler, Hale (2008). Metapragmatics of (Im)politeness In Turkish: An Exploratory Emic Investigation, Yayınlanmamış Ankara: Ortadoğu Teknik Üniversitesi.
Lakoff, Robin Tolmach (1973). "The Logic of Politeness: or, Minding Your p's and q's", Papers from the 9th Regional Meeting of the Chicago Linguistic Society, Ed. C. Corum, T. Cedric Smith-Stark, & A. Weiser. Chicago: Linguistic Society. 292-305.
Leech, Geoffrey Neil (1983). Principles of Pragmatics. Longman Linguistics Library No: 30, New York: Longman.
McAdams, Dan P. (1993). The stories we live by; Personal myths and the making of the self. New York: William Morrow.
Morris, Charles William (1938). "Foundations of the Theory of Signs". International Encyclopedia of Unified Science, Vol. I, No.2. In Otto Neurath et al. (eds.), Chicago, Illinois: The University of Chicago Press. 1-59.
Searle, John Rogers (1979). Expression and meaning. Cambridge: Cambridge University Press.
Tanpınar, Ahmet Hamdi (2019). Suat'ın Mektubu, haz. Handan İnci vd., İstanbul: Dergah Yayınları.