NAMIK KEMAL’ İN TÜRK ŞİİRİNİN YENİLEŞMESİNE KATKILARI

Tanzimat Dönemi’nin en yenilikçi şairlerinden olan Namık Kemal, eserlerinde yenileşme çabasını çokça hissettirmiştir. Yenileşme çabası adına öncelikle Batı’nın önemli edebî türlerinin Türk edebiyatına uyarlanması, kazandırılması noktasında önemli adımlar atmış ve yeni ürünler ortaya koymuştur. Türk ulusuna millî benliğini, kimliğini ve değerlerini tanıtmak, hatırlatmak; hürriyet, vatan gibi duyguları canlandırıp özümsetmek özellikle millî edebiyat kavramını, halkın anlayabileceği yalın bir Türkçeyle aktarmak, yani “toplum için sanat” yapmak, Namık Kemal’in yegâne amacı olmuştur. Namık Kemal sanata, toplumsal yarar uğruna ve millî amaçlar doğrultusunda yararlanılan bir araç özelliği kazandırarak sanatı topluma mal etmeye çalışmıştır. Namık Kemal çok sayıda yazdığı eseri ve fikrî çalışmalarıyla Tanzimat Dönemi’nde Cumhuriyet’in düşünsel, edebî, siyasî, toplumsal yenilikleri üzerinde, doğrudan ve dolaylı yollarla önemli bir rol oynamıştır. Namık Kemal, mevcut Türk kültürünün deformasyonuna izin vermeden Batı’nın gerek toplumsal gerekse edebî alanlardaki yenilikçiliğini Osmanlı döneminde yerleştirmeye çabalamıştır. Bu gaye doğrultusunda hummalı bir mücadeleye girişen Namık Kemal’in “Lisan-ı Osmanî’nin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülâhazâtı Şâmildir” başlıklı makalesi ile “Tahrib-i Harâbât”ı, bir yönüyle bu mücadelenin bir ürünü sayılabilir. Bu çalışmada, Namık Kemal’in yukarıda adı geçen ürünlerindeki yenileşme çabaları incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Namık Kemal, Türk şiirinin yenileşmesi, Tanzimat

PDF

___

BANARLI, Nihad Sami (1974), Namık Kemal ve Türk-Osmanlı Milliyetçiliği, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Mezunları Cemiyeti Yayınları.BİLGEGİL, M. Kaya(1972), Harâbât Karşısında Namık Kemal, İstanbul: İrfan Yayınları.ERGUN, Sadettin Nüzhet (1933), Namık Kemal’in Hayatı ve Şiirleri, İstanbul: Historia Yayınları.Ebüzziya Tevfik (1973), Yeni Osmanlılar Tarihi, (Haz. Ziyad Ebüzziya), İstanbul: Kervan Yayınları.FAHRİ, Ziyaeddin (1939), Namık Kemal ve İdeolojisi, İstanbul: Akçağ Yayınları.Faik Reşad (1910), Edîb-i Azam Kemal İle Muhâberemiz, İstanbul: Cihan Matbaası.GÖNESAY, Hıfzı Tevfik (1945), Tanzimat Devri Edebiyatı, İstanbul: Remzi Kitabevi.KAPLAN Mehmet ve diğerleri (1994), Yeni Türk Edebiyatı Antolojisi, C: III, İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları.KAPLAN, Mehmet (1948), Namık Kemal, Hayatı ve Eserleri, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.KARATAY, Namdar Rahmi (1941), Namık Kemal ve İdealizmi, Bursa: Ankara Kitabevi.KISAKÜREK, Necip Fazıl (1940), Namık Kemal Şahsı, Eseri, Tesiri, Ankara: TDK Yayınları.KOCATÜRK, Vasfi Mahir (1957), Namık Kemal'in Şiirleri, Ankara: Buluş Yayınları.KOCATÜRK, Vasfi Mahir (1955), Namık Kemal’in Hayatı, Ankara: Buluş Yayınları.KÖPRÜLÜ, Mehmed Fuad (1928), Millî Edebiyat Cereyanının İlk Mübeşşirleri, İstanbul: Devlet Matbaası.LEVEND, Agâh Sırrı (1934), Edebiyat Tarihi Dersleri, Tanzimat Edebiyatı, İstanbul: Marifet Matbaası.ÖZÖN, Mustafa Nihat (1938), Namık Kemal ve İbret Gazetesi, İstanbul: Remzi Kitabevi.PERİN, Cevdet (1946), Tanzimat Edebiyatında Fransız Tesiri, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Yayınları.SUNGU, İhsan (1941), Namık Kemal, İstanbul: Maarif Matbaası.TANPINAR, Ahmet Hamdi (2013), 19’uncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul: Dergâh Yayınları.