TÜRKİYE’NİN AFRİKA ÜLKELERİ İLE OLAN DIŞ TİCARETİNİN BELİRLEYİCİLERİ: PANEL ÇEKİM MODELİ YAKLAŞIMI

Liberalleşme, son elli yıldır dünyada olduğu gibi ülkemizde de etkisini gösteren olgulardan biridir. Bu durumun bir sonucu olarak, Türkiye ihracata dayalı büyüme politikası benimsemiştir. Şimdiye kadar ihmal edilen Afrika ülkelerinin doğal kaynaklar, özellikle petrol yönünden zengin olması Afrika ülkelerinin önemini arttırmıştır. Dolayısı ile hem “yükselen Afrika” olgusu hem de Türkiye’nin benimsemiş olduğu ihracata dayalı büyüme politikasının etkisiyle Türkiye’nin Afrika ile olan ticareti gittikçe önem kazanmıştır. Bu çalışmada, panel çekim (gravity) modeli kullanılarak Türkiye’nin Afrika ülkeleri ile olan ticareti üzerinde hangi faktörlerin etkili olduğu elde edilen katsayılarla tahmin edilmeye çalışılmıştır. 

___

  • ANTONUCCI, D. ve S. MANZOCCHI. (2005). Does Turkey Have a Special Trade Relations with the EU? A Gravity Model Approach, SSRN: http://ssrn.com/abstract=609881 or DOI: 10.2139/ssrn.609881, Erişim: 04.12.2014.
  • BALTAGİ, Badi.H. (2005). Econometric Analysis of Panel Data, John Wiley and Sons Ltd.
  • BRÜLHART, Marius, Mary J. Kelly. (1999), Ireland’s Trading Potential with Central and Eastern European Countries: A Gravity Study, The Economic and Social Review, Vol. 30, No. 2, pp. 159-174.
  • BOS, J.W.B., M. van de Laar (2004), Explaining Foreign Direct Investment in Central and Eastern Europe: an Extended Gravity Approach, DNB Working Papers, 008, Netherlands Central Bank, Research Department.
  • CHRISTIE, E. (2002), Potential Trade in Southeast Europe: A Gravity Model Approach, http://www.wiiw.ac.at/balkan/files/Christie.pdf. Erişim Tarihi: 01.01.2015.
  • GENÇ, M., A. ARTAN ve M. BERBER. (2007), Karadeniz Ekonomik İşbirliği Bölgesinde Ticaret Akımlarının Belirleyicileri: Çekim Modeli Yaklaşımı, II. Uluslararası İşletme ve Ekonomi Çalıştayı, 28-29 Haziran 2007, Giresun.
  • KALBASI, H. (2001) The Gravity Model and Global Trade Flows, Conference of EcoMod, Washington DC.
  • KARAGÖZ, Kadir, Murat Karagöz. (2009), Türkiye’nin Küresel Ticaret Potansiyeli: Çekim Modeli Yaklaşımı, C.Ü. İktisadı ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt:10, Sayı:2, s:127-144.
  • ÖZDEŞER, Hüseyin, Dizem Ertaç. (2010), Turkey’s Trade Potential with Euro Zone Countries: A Gravity Study, European Journal of Scientific Researcher, Vol:43, No:1, p:15-23.
  • POROJAN, A. (2001), Trade Flows and Spatial Effects: The Gravity Model Revisited, Open Economies Review, Vol. 12, 265-280.
  • PÖYHMNEN, P. (1963), A Tentative Model for Volume in Trade Between Countries, Weltwirtschaftliches Archiv, 90, 91-113.
  • RAHMAN, M. (2003), A Panel Data of Bangladesh’s Trade: The Gravity Model Approach, European Trade Study Group (ETSG) 2003 Programme, Madrid.
  • RAHMAN, M., W. B. SHADAT, ve N.C. DAS (2006) Trade Potential in SAFTA: An Application of Augmented Gravity Model, Centre for Policy Dialogue, Occasional Paper Series, No. 61.
  • RAHMAN, Mohammad Mafizur. (2009), Australia’s Global Trade Potential: Evidence from the Gravity Model Analysis, Oxford Business & Economics Conference Program.
  • RAM, Y. ve B.C. PRASAD (2007), Assessing Fiji’s Global Trade Potential Using the Gravity Model Approach, USPSE Working Paper, No. 2007-05.
  • SANDALCILAR, A. (2012), Türkiye’nin BRIC Ülkeleriyle Ticari Potansiyeli: Panel Çekim Modeli Yaklaşımı, Journal of Yasar University, Cilt: 25(7), s: 4164-4175.
  • SIMWAKA, K. (2006), Dynamics of Malawi’s Trade Flows: a Gravity Model Approach, MPRA Working Paper, No. 1122.
  • ŞENGÖNÜL, A. ve İ. TUNCER (2004) Dış Ticaret Politikaları ve Uzun Dönem Büyüme, Gazi Ün., İİBF, Ekonomik Yorumlar Dergisi, C. 15, S. 52-53, 161- 184.
  • TINBERGEN J. (1962). Shaping the World Economy: Suggestions for an International Economic Policy, USA: The Twentieth Century Fund.
  • TOVIAS, A., S. KALAYCIOĞLU, I. DAFNI, E. RUBEN ve L. HERMAN. (2005), Economic Cooperation Potential Between the Mashrek Countries, Turkey and Israel, MEEA ECOMOD Conference, Free University of Brussels, June 2-4.
  • UTKULU, U. ve H. KAHYAOĞLU. (2005), Ticarî ve Finansal Açıklık Türkiye’de Büyümeyi Ne Yönde Etkiledi?, TEK, Tartışma Metni, No. 2005-13.
  • WİLLİAM H. Greene. (2008), Econometric Analysis, New York Üniversity, Pearson Prentice Hall.
  • WOOLDRİGE, Jeffrey Marc. (2003), Econometric Analysis of Cross Section and Panel Data, Cambridge, The MIT Press.
  • YAPRAKLI, S. (2007), Ticarî ve Finansal Açıklık ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye Üzerine Bir Uygulama, İ. Ü. İktisat Fakültesi, Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 5, 67-89.
  • YERDELEN TATOĞLU F. (2012a). Panel Veri Ekonometrisi Stata Uygulamalı, İstanbul, Beta Yayınları.
  • YERDELEN TATOĞLU F. (2012b). İleri Panel Veri Analizi Stata Uygulamalı, İstanbul, Beta Yayınları.
  • www.unctad.org
  • www.trademap.org
  • www.timeanddate.com
  • http://data.worldbank.org