Thales’ten Günümüze Arkhe Arayışı

Antik Dönem Doğa Felsefesi veya Presokratik Felsefe’nin temel sorunu, doğa ve varlık üzerine sistematik bir düşünce ortaya koymak olmuştur. Bugün, natüralist veya fizikçi olarak tanımlanan bu filozoflar doğayı kendi içerisinde bir sistem olarak kabul ederek onun işleyişini ve temel yasalarını ortaya çıkarmaya çalışmışlardır. Birçok yazılı kaynak, felsefenin başlangıcı olarak bu filozofların sistematik şekilde sordukları sorular ve verdikleri yanıtları göstermektedir. Elbette felsefe tarihi doğa filozofları ile başlamamıştır ancak, onların sorduğu sorular ve bu sorulara yanıt aramada kullandıkları yöntemler, günümüzü de etkileyen bir süreci başlatmıştır. Doğa filozoflarının doğa ve varlığı sorgulamalarıyla başlayan süreçte, İyonya Okulu’nun büyük etkisi bulunmaktadır. İyonyalı filozoflar; Thales, Anaksimandros ve Anaksimenes’tir. İyonya okulunun kurucusu Thales’tir. Thales, evrendeki görünür çokluğu tek bir ilkeyle (Arkhe) açıklamaya çalışmıştır. Thales’e göre bu ilke mitoslarda olduğu gibi doğaüstü bir şey değil, “su” dur. Bu iddia ile felsefe tarihinde arkhe arayışı başlamıştır. Birçok filozof ve bilim insanı “evrende bir arkhe var mı?” ve “arkhe nedir?” sorularına cevap aramıştır. Bu arayış çeşitli cevap ve bulgularla günümüze kadar devam etmiştir. Günümüzde modern fizik, gerçekleştirdiği deneylerle, maddenin yapıtaşlarını ve tarihçesini ortaya çıkarmaya çalışmaktadırlar. Son yüzyılın en büyük bütçeli ve önemli bilimsel deneyleri, kuşkusuz CERN (Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire)’de yapılmaktadır. Bu deneylerin temel hedefi, maddenin yapıtaşlarını ortaya çıkartmak ve oluşumu hakkında yeni bilgilere ulaşmaktır. Aslında bu durum, günümüzden 2500 yıl önce Thales tarafından sorulan “arkhe nedir?” sorusuna bir cevap arayışıdır. Bu çalışmada, felsefenin ve bilimin “arkhe nedir?” sorusuna verdiği yanıtlar ve yapılan denemeler sonucunda elde edilen bulgular incelenmiştir. Özetle insanlığın ontolojik bir arayışına, ampirik yöntemler kullanarak bulduğu cevaplar değerlendirilmiştir

In Search of the Arkhe from Thales to Present Time

The main object of the pre-Socratic and naturalist philosophers were development of systematic ideas on nature and existence. These philosophers, called as naturalists or physicists, accepted that nature is system in itself and studied on natural laws and mechanism of nature. Many scientific references stated that philosophy was began with systematic questions and answers of these philosophers. Surely, philosophy was not begin with naturalists, but questions and finding methods of answers are affect today. Ionian school affected natural philosophers to examine the nature and existence. Thales, Anaximandros and Anaximenes are philosophers of Ionian school. Ionian school was built by Thales. Thales tried to explain everything’s in universe with one principle (Arkhe). Thales thought that this principle is not metaphysical. Thales thought that this principle is water. In searching of arkhe was began with this argument. Many philosophers and scientists have searched of the answers of “Is there any arkhe in universe?” and “what is arkhe?” questions. This research has continued to today with various answers and findings. Modern physics studies on building blocks and history of matter. The highest budget experiments of physics have carried out at CERN (Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire). The aims of these experiments are clarifying of building blocks and genesis of matter. This experiments are in search of the answer of the “what is arkhe?” questions which asked by Thales 2 500 years before today.This paper investigated that answers and findings of questions of “what is arkhe” by philosophy and science. Briefly, answers of mankind which obtained with empirical methods on an ontological problem were evaluated in this study.