TÜRK KAMU YÖNETİMİNDE LİYAKAT İLKESİ

Türk kamu mevzuatı içerisinde liyakat ilkesine yer verilmiştir. Bu ilkenin mevzuatta kendisine yer bulması Türk kamu personel rejimine çok büyük artılar getirmesine rağmen, bu ilkenin içinin çok iyi doldurulamaması, uygulamada görülmemesi ya da bu ilkeye çok ender rastlanması nedeniyle öngörüldüğü şekilde kullanılamadığını söylemek gerekir. Bir taraftan liyakat ilkesi ile, işe layık olanın, işin yapılabilmesi için gerekli olan özellikleri bünyesinde barındıranın ön plana çıkması için çaba sarf edilirken; diğer taraftan liyakat dışı uygulamaların varlığı layık olmayanın, işin gerektirdiği niteliklere sahip olmayanın da devletin ön saflarında yer almasına olanak verecek şekilde tanzim edilmiştir. Bu çalışma neticesinde amaçlanan; liyakat ilkesinin, Türk kamu personel rejimi’ne gerçek anlamda yansıması için yapılacaklar konusunda ışık tutabilmektir.

Anahtar Kelimeler:

Liyakat, meritokrasi, kariyer, Türk kamu personel rejimi

The Merit Principle In The Turkish Public Administration

The Turkish government legislation stipulates concepts such as merit principle. Albeit the fact that the principle exist in the regulations bring noticeable gain to the Turkish public personnel regime, it is worth mentioning that it has been underutilized due to reasons such as insufficient relevance, lack of implementation or appreciation. The merit principle, on one hand, concentrates on prioritizing the competent and qualified, but makes it possible also for the unqualified to find a place for himself/herself in the forefront thanks to without merit applications. The study aims at shedding light to the steps to be taken for a true transposition of the merit principles into the Turkish public personnel regime.

Keywords:

Merit, meritocracy, career, Turkish public personnel regime,

PDF

___

AKGÜNER, Tayfun. “Kamu Personel Yönetimi”, Der Yayınları:90, 2001, İstanbul
AKTAN, Coşkun Can. “Politikada Liyakat Üzerine Kutadgu Bilig ve Koçi Bey Risalesi’nden Öğreneceklerimiz”, Yeni Türkiye Dergisi, Ocak-Şubat 1997, Sayı:13, s.1389-1393
ALDAN, Mehmet. “Vali Atamaları”, Amme İdaresi Dergisi, Mart 1988, Cilt:21, Sayı:1, s.101-105
ALTAN, Yakup. “Kalkınma Planlarında Türk Kamu Personel Rejimi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2010, Cilt:15, Sayı:1, s.423-439
ASLAN, Onur Ender. “Kamu Personel Rejimi: Statü Hukukundan Esnekliğe”, TODAİE Yayın No: 326, 2005, Ankara
ATEŞ, Mustafa. “Kamu Hizmetlerinde İşe Alma Sistemleri ve Türkiye’de Uygulanan Politikalar Üzerine Bir İnceleme”, DPT Yayın No: 2383, Nisan 1995
AYKAÇ, Burhan. “Personel Yönetiminde Yeterlik İlkesi”, Amme İdaresi Dergisi, 1990, Cilt:23, Sayı:4, s.91-109
AYKAÇ, Burhan. “Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Kamu Yönetimi Bölümü, İnsan Kaynakları Yönetimi Ders Notları”, 2002- 2003, Ankara
AYKAÇ, Burhan. “Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Yönetim Bilimleri Bilim Dalı, Örgüt ve Yönetim Teorileri Ders Notları”, 2004-2005, Ankara
AYKAÇ, Burhan, DURGUN, Şenol ve YAYMAN, Hüseyin. “Türkiye’de Kamu Yönetimi”, Yargı Yayınları, 2003, Ankara
BERK, Ahmet. “Devlet Memurlarının Görevde Yükselmesi: Son Düzenlemeler Çerçevesinde Bir Değerlendirme”. Sayıştay Dergisi, 2005, Sayı:56, s.79-89.
CANMAN, Doğan. “İnsan Kaynakları Yönetimi”, Yargı Yayınevi, 2000, Ankara
ÇOKER, Ziya. “Cumhurbaşkanımız Sayın Ahmet Necdet SEZER’in, Kamu Yönetiminin Temel İlkeleri ve Yeniden Yapılandırılması Hakkındaki Kanuna Bakış Açısı”, Cumhuriyet Halk Partisi Yerel Yönetim Dergisi, Aralık 2004, Sayı:10
ERGUN, Turgay. “Kamu Yönetimi: Kuram, Siyasa, Uygulama”, TODAİE Yayınları, 2004, Ankara
GÖKÇE, Ali Fuat. “Osmanlı Klasik Döneminde İdari Reform Hareketleri: Koçi Bey Risalesi”, Yasama Dergisi, 2010, Sayı:14, s.59-78
GÖKÜŞ, Mehmet. “1960-1980 Döneminde Türk Kamu Bürokrasisinin Hukuki, Ekonomik ve Toplumsal Değişimi”, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2010, Cilt:6, Sayı:12, s.203-223
GÖZE, Ayferi. “Siyasal Düşünceler ve Yönetimler”, Beta Basım A.Ş. Yayın No:515, İstanbul, 2000
GÜLER, Birgül. “Devlet Personel Başkanlığı Üzerine Bir İnceleme (1)”, Amme İdaresi Dergisi, Mart 1988, Cilt:21, Sayı:1, s.79-99
GÜLER, Birgül. “Devlet Personel Başkanlığı Üzerine Bir İnceleme (2)”, Amme İdaresi Dergisi, Haziran 1988, Cilt:21, Sayı:2, s.63-83
GÜLER, Birgül A. “Kamu Personeli: Sistem ve Yönetim”, İmge Kitabevi Yayınları, 2005, Ankara
GÜNAY, Ömer Faruk. “Türkiye’de Kamu Yöneticisi Nasıl Yetiştirilmelidir?”, Turhan Kitabevi, 2005, Ankara http://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2015/Kaymakamlik/2015KaymakamlikSINAVAILISKINGENELBILGILER30012015.pdf, adresinden 14 Mart 2015’te alınmıştır.
http://www.anayasa.gov.tr/KARARLAR/IPTALITIRAZ/K1989/K1989-23.htm, adresinden 19 Temmuz 2012’de alınmıştır.
“Cumhuriyetin İlanından Günümüze Devlet Personel Rejiminin Gelişimi”. www.basbakanlik-dpb.gov.tr/giris2.doc, adresinden 17 Eylül 2011’de alınmıştır.
“Osmanlı Bürokrasisinde Memur Kavramının Ortaya Çıkışı”. http://www.uslanmam.com/56761-post1.html, adresinden 17 Şubat 2015’te alınmıştır.
KARA, Bülent. “Türkiye’de Personel Reformu Çalışmalarının Altyapısı: 1930-60 Yılları Arasında Yabancı Uzmanların Kamu Yönetimine İlişkin Hazırladıkları Raporlar”, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık 2006, Cilt:30, No:2, s.149-162
MIHÇIOĞLU, Cemal. “Türkiye’de Liyakate Göre Terfi Meselesi”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 1957, Cilt:12, Sayı:3, s.90-95
MIHÇIOĞLU, Cemal. “Türkiye’de Memuriyete Girişte Liyakat Prensibi”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 1958, Cilt:13, Sayı:1, s.109-116
ONURAL, Hatun. “Üst Düzey Eğitim Yöneticilerinin Eğitim Yönetimi Alanındaki Yeterlik Sorunu ve Nedenleri”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, Kış 2005, Sayı:41, s.69-85
ÖKTEM, M.Kemal. “Türk Kamu Personel Yönetiminin Gelişimi”, Amme İdaresi Dergisi, Haziran 1992, Cilt: 25, Sayı: 2, s.85-105
ÖZDEMİR, Hüseyin. “Osmanlı Devletinde Bürokrasi”, Okumuş Adam Yayınları:6, 2001, İstanbul
ÖZTÜRK, Namık Kemal. “Liyakat Sistemini Korumanın Farklı Bir Yolu: Liyakat İlkesi Koruma Kurulu”, Türk İdare Dergisi, Haziran 2002, Sayı:435, s.129-143
ŞEN, Mustafa Lütfi. “Liyakat İlkesi ve Türk Personel Sistemindeki Uygulaması”, Amme İdaresi Dergisi, Mart 1995, Cilt:28, Sayı:1, s.77-92
TORTOP, Nuri, İSBİR, Eyüp G., AYKAÇ, Burhan. “Yönetim Bilimi”, Yargı Yayınları, 1993, Ankara
TORUN, Yeşer. “Meritokrasi: Adaletin Terazisi Mi Yoksa Bir Adalet İllüzyonu Mu?”, Eğitim Bilim Toplum Dergisi, Bahar: 2009, Cilt:7, Sayı:26, s.89-99
TUTUM, Cahit. “Türk Personel Sisteminin Sorunlarına Genel Bir Yaklaşım”, Amme İdaresi Dergisi, Eylül 1980, Cilt:13, Sayı:3, s.95-107
TÜRKAN, Abdulkadir. “Liyakat İlkesi ve Türk Personel Sistemindeki Yeri”, Başbakanlık Uzmanlık Tezi, 2000, Ankara
ULUĞ, Feyzi. “Yönetimde Yeniden Yapılanma ve Kamu Yönetimi Temel Kanunu Tasarısı Üzerine Eleştirel Bir Bakış”, Amme İdaresi Dergisi, Mart 2004, Cilt:37, Sayı:1, s.1-28
YAYMAN, Hüseyin. “Türkiye’nin İdari Reform Politiği”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi (Yönetim Bilimi) Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 2005, Ankara
YAZICI, Gülgün. “Mevlana’nın Mesnevi’sinde Ehliyet ve Liyakat Kavramları”, Turkish Studies, International Periodical Fort he Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Fall 2009, Volume 4/7, s.928-938
YILDIRIM, Mutlu. “Kamu Yönetiminin Kadim Paradoksu: Nepotizm ve Meritokrasi”, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Ağustos 2013, Cilt:11, Sayı:2, s.353-380
YÜKSEL, Öznur. İnsan Kaynakları Yönetimi, Gazi Kitabevi, 1998, Ankara
05.07.1958 tarihli ve 9947 sayılı Resmi Gazete. (7163 sayılı Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Teşkilat Kanunu.)