Sosyal Ağlarda Mahremiyetin Dönüşümü: Instagram Örneği

Kişinin en değer verdiği hak, gizlilik ve sır olan şey olarak tanımlanan mahremiyet, bireyin toplumlaşma sürecindeki yapı taşlarından biridir. Mahremiyet bir haktır ve bu hakkın iki şekilde ihlali vardır: kişinin hakkının illegal yollarla alınması ve kişinin kendi iradesi ile mahremiyetini gözler önüne sermesidir. Özellikle kişinin kendi iradesini kullanarak gerçekleştirdiği mahremiyet ihlali günümüzde yaygın olarak kullanılan sosyal medya ortamları ile artmıştır. Sosyal ağlar arasında özellikle görsele dayalı olan mecralar bu artışa daha fazla zemin hazırlamıştır. Görsel tabanlı sosyal medyaların başında yer alan Instagram ise şüphesiz mahremiyet ihlalinin en çok yapıldığı alanlardan biridir. İnsanlar hem zamanlarının büyük çoğunluğunu hem de mahremiyet sınırlarını ağırlıklı olarak bu mecralarda kaybetmektedirler. Bu çalışmada, mahremiyetin sosyal ağlardan sonraki dönüşümü ele alınmıştır. Nicel verileri kullanılarak Erciyes Üniversitesi öğrencilerine anket uygulanmış ve Instagram kullanım şekilleri, amaçları ve farklılıkları sorgulanmıştır. Bu çalışma en nihayetinde toplumun geleceği olarak gördüğü, geleceğimizi emanet ettiğimiz gençlerin eğitim seviyeleri ile orantılı olarak ne derece bilinçli sosyal medya kullandıkları ve mahremiyet duyarlılıkları hakkında bilgi verecektir. Araştırma kapsamında Erciyes Üniversitesi bünyesinde yer alan ve rastlantısal yöntemle seçilen 10 fakültede toplam 600 öğrenciye anket uygulanmıştır. Eksik veya hatalı anketler çıkarıldığında 558 geçerli anket incelenmeye tabi tutulmuştur. Yapılan araştırma sonucunda öğrencilerin sosyal medyayı aktif kullandıkları ve gelir düzeyleri arttıkça mahremiyet ihlallerinin de arttığı belirlenmiştir.

Transformation of Privacy in Social Networks: Instagram

Privacy, which is defined as the most valuable right, confidentiality and secret of the individual, is one of the building blocks of the individual's process of socialization. Privacy is a right and there is a violation of this right in two ways: the right of the person to be violated illegally and revealing one's private life at his/her own will. In particular, the violation of privacy by the person himself/herself at his/her own will has increased with the widely used social media environments. Especially, visual social media which is among the social networks have paved the way for this increase. Instagram, one of the foremost visual-based social media, is undoubtedly one of the areas where privacy is violated most frequently. People lose both the majority of their time and the limits of their privacy, predominantly in these media. In this study, the transformation of privacy after the advent of social networks is discussed. Using quantitative data, the students of Erciyes University were surveyed, and they were asked about their Instagram usage patterns, aims and differences. This thesis will provide information about the awareness of the social media and privacy sensibilities of the young people we regard as the future of society and entrusted our future to, in proportion to their educational level. Within the scope of the research, a total of 600 students were surveyed in 10 faculties, which were selected by means of accidental sampling method in Erciyes University. After the questionnaires which are incorrect or have missing information were excluded, 558 valid questionnaires were examined. As a result of the research, it was determined that the students used social media actively, and as the income levels increased, privacy violations increased.

Keywords:

Social Media, Instagram Erciyes University, Privacy,

PDF

___

Akmeşe ve Deniz, (2017). Stalk, Benliğin İzini Sürmek, Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Düşünceler Hakemli E-Dergisi, 8.sayı

Aksoy, A. (1996). İnternet ve Demokrasi, Diyalog Dergisi, 1.

Akyüz, Ayşen (2013). Sosyal Medya, Müşteri Etkileşimi ve Sosyal CRM, Sosyal

Medya Araştırmaları 1, Ed. Ali Büyükaslan, Ali Murat Kırık, Konya:Çizgi Kitabevi

Algül, And ve Üçer Neda (2013). Çokluk ortamında yokluk mu? Sosyal Medya’da demokrasi arayışına dair sosyo-kültürel bir çalışma, Yeni Medya’da Demokrasi, Konya:Literatürk Academia

Altman, I. (1975). The Environment and Social Behavior: Privacy, Personal Space, Territory, Crowding, Brooks/Cole, Montorey

Altunay, Alper (2012). Geleneksel Medyadan Yeni Medyaya:Görüntü Yüzeyi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı 27

Altunay, Alper (2012). Kes-Kopyala-Yapıştır:Bir Sanat Yüzeyi olarak Ekran, Yeni Medya ve…, Ed. Deniz Yengin, İstanbul:Anahtar Kitaplar Yayınevi

Anbarlı, Z. (2017). Artırılmış Gerçeklik ve Süreğen Bağlantı Kültürü Diyarında Karşı Ütopyalar: Rising Star Türkiye ve Black Mirror-Fifteen Million Merits, İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi

Armstrong, Malcolm H., (1999). The Gratification Dimensions Of The Internet’s World Wide Web: An Exploratory Study, Doctoral Thesis, The Florida StateUniversity College Of Communication

Aydın, Oya Şakı (2011). Teknoloji, Haber, Nesnelik- Yeni Medya Üzerine Tartışma Notları, İletişim ve Teknoloji Olanaklar, Uygulamalar, Sınırlar, Ed. Zeliha Hepkon, İstanbul:Kırmızıkedi Yayınevi

Barbarosoğlu, F. (2013). Şov ve Mahrem, İstanbul: Profil Yayıncılık

Başer, A. (2014). Sosyal Medya Kullanıcılarının Kişilik Özellikleri, Kullanım ve Motivasyonlarının Sosyal Medya Reklamlarına Yönelik Genel Tutumları Üzerindeki Rolü: Facebook Üzerine Bir Uygulama, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

Bauman, Z. (2012). Küreselleşme - Toplumsal Sonuçları, İstanbul: Ayrıntı Yayınları

Bauman, Z., ve Lyon, D. (2013). Akışkan gözetim. Çev. Elçin Yılmaz. İstanbul: Ayrıntı Yayınları

Biçer, Serkan (2014), Akademisyenlerin Sosyal Ağlarda Bulunma Motivasyonları: Facebook Örneği, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 40

Boyd, Danah M. ve Ellison, Nicol B. (2008), Social Network Sites: Definition, History, and Scholarship, Journal of Computer-Mediated Communication, Vol 13

Bozarth, Jane (2010), Social Media for Trainers Techniques for Enhancing and Extending Learning, San Francisco:Pfeiffer

Bruns, A., & Moe, H. (2016). Twitter ve Toplum Kitabı, Twitter'da İletişimin Yapısal Katmanları, Çev: E. Erbatur. K. Weller, A. Bruns, J. Burgess, M. Mahrt ve C. Puschmann (Ed.), İstanbul: Kafka, Epsilon Yayıncılık

Bulunmaz, B. (2013). Postmodern Dünyanın Gerçeküstü Mekanları: Sosyal Paylaşım Siteleri. C. Bilgili ve G. Şener (Ed.). Sosyal Medya ve Ağ Toplumu-1: Kitle İletişiminde Yaşanan Değişimler, İstanbul: Grafik Tasarım Yayıncılık

Bulut, Erkan (2013), Pazarlama İletişiminde Yeni Yaklaşımlar Kapsamında Sosyal Medya Uygulamaları, Yeni Medya Yeni Pratikler Yeni Olanaklar, Ed. Emel Baştürk Akca, Kocaeli:Umuttepe Yayınları

Çelik, M. (2014). Bilgi Ve Hikmet: Enformasyon Toplumunun Belleği, Kaktüs Yayınları

Çelikoğlu, Nalan (2008). Mahremiyet Kişiye Ait Özel Alanlar Tartışması, İskenderiye Yayınları, İstanbul

Dahan, G. S. (2012). Sanal Dünyada E-Ağzından Ağıza Pazarlama Üzerine Bir İnceleme. Sosyal Medya, Akademi içinde (Ed: T. Kara ve E. Özgen). İstanbul: Beta Yayınları

Demirli, C., & Kütük, Ö. F. (2010). Anlamsal Web (Web 3.0) ve Ontolojilerine Genel Bir Bakış

Dikmen, A. A. (2011). Makine, İş, Kapitalizm Ve İnsan. Tan Kitabevi Yayınları

Duerr , H.P.(1999). Uygarlaşma Sürecinin Miti: I, Çıplaklık ve Utanç.(T.Onur, Çev.) Ankara: Dost Kitabevi Yayınları

Edosomwan, S., Prakasan, S. K., Kouame, D., Watson, J., & Seymour, T. (2011). The History Of Social Media And its İmpact On Business. The Journal of Applied Management and Entrepreneurship, 16

Eldeniz, L. (2010). İkinci Medya Çağında Etkileşimin Rolü Ve Web 2.0. İkinci Medya Çağında İnternet, Der. Filiz Aydoğan ve Ayşen Akyüz. İstanbul: Alfa Yayınları.

Erdal, Cengiz (2013), Sosyal Medya ve Paylaşım Kültürü, Kültür, Kimlik, Siyaset Sosyal Medya ve Ağ Toplumu-2, Ed. Can Bilgili, Gülüm Şener, İstanbul:Reklam Yaratıcıları Derneği

Ersöz, S., Doğdubay , M. (2012). Turistik Ürün Tercihinde Sosyal Medyanın Rolü ve Etik İlişkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1

Esen, Arzu (2018). “Sosyal Ağlarda Mahremiyetin İfşası: Namık Kemal Üniversitesi Akademisyenleri Üzerine Yapılan Bir Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, s.2.

Foucault, M. ve Dreyfus, H. (1978). Mental İllness And Psychology.

Genç, Z. (2010). Web 2.0 Yeniliklerinin Eğitimde Kullanımı: Bir Facebook Eğitim Uygulama Örneği, Akademik Bilişim, 10, 10-12.

Giddens, A. (2003). Sosyolojik Yöntemin Yeni Kuralları: Yorumcu Sosyolojilerin Pozitif Eleştirisi, (çev. Balkız, B. & Tatlıcan, Ü.). İstanbul: Paradigma Yayınları.

Giddens, A. (2005). Sosyoloji, haz. Cemal Güzel, Ankara: Ayraç Yayınevi.

Goffman, E. (2016). Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu, (B. Cezar, Trans.), İstanbul, Metis Yayınları

Gönenli, G., & Hürmeriç, P. (2012). Sosyal Medya: Bir Alan Çalışması Olarak Facebook’un Kullanımı, Sosyal Medya Akademi, Ed. Tolga Kara-Ebru Özgen, İstanbul:Beta Basım Yayım

Güçdemir, Y. (2012). Sanal Ortamda İletişim Bir Halkla İlişkiler Perspektifi, İstanbul: Derin Yayınları.

Gün, Funda Savaş (2013). Yeni Medya’da Demokrasi Sosyal Medyaya Dair Araştırmalar, (Ed. And Algül ve Neda Üçer), Konya:Literatürk Academia

Gündüz, U. ve Pembecioğlu, N. (2013). Bilgi Kaynağı Olarak Sosyal Ağlar Ve Sosyal Medya. Yeni Medya Üzerine, Yeni İletişim Teknolojileri

Güngör, N. (2013). İletişim Kuramları, Siyasal Kitabevi, Ankara

Hazar, Murat (2011), Sosyal Medya Bağımlılığı-Bir Alan Çalışması, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Sayı 32

Kalaman, S. (2016). Sosyokültürel, Ekonomik Ve Siyasi Boyutlarıyla Yeni Medyada Mahremiyetin Dönüşümü: Facebook Örneği, Doktora Tezi

Kaplan, İ. (2017). Üniversite Öğrencisi Sosyal Medya Kullanıcılarının Mahremiyet Algısı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi

Kara, Tolga (2013), Sosyal Medya Endüstrisi, İstanbul:Beta

Karaaziz, M. ve Atak, İ. E. (2013). Narsisizm Ve Narsisizmle İlgili Araştırmalar Üzerine Bir Gözden Geçirme, Nesne Psikoloji Dergisi, 1

Karagülle, A. (2015). Günümüzde Değişen Mahremiyet Algısının Sosyal Ağlar Bağlamında İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi

Kırık, Ali Murat (2013), Gelişen Web Teknolojileri ve Sosyal Medya Bağımlılığı, Sosyal Medya Araştırmaları 1, Ed. Ali Büyükaslan, Ali Murat Kırık, Konya:Çizgi Kitabevi

Köroğlu, O. (2015). Nesnelerin İnterneti, Algılayıcı Ağları ve Medya, Akademik Bilişim Konferansı. Eskişehir

Köseoğlu, Özgür (2012). Sosyal Ağ Sitesi Kullanıcılarının Motivasyonları: Facebook Üzerine Bir Araştırma, Selçuk İletişim Dergisi.

Lyon, D. (1997). Elektronik Göz. İstanbul: Sarmal Yayınevi.

Mcluhan, M. (2005). Yaradanımız Medya, Ünsal Oskay (Çev), Turkuvaz Kitap, İstanbul.

McLuhan, Marshall ve Powers B. R. (2013). Global Köy. Bahar Öcal Düzgören (çev.). İstanbul: Skala

Meriç, C. (2015). Sosyoloji Notları Ve Konferanslar

Mutlu, B. (2017). Sosyal Medya Pazarlamasının Yeni Yüzleri Youtube İçerik Üreticileri Ve Kanal Toplulukları: Youtuber-Marka İşbirliği Videoları Üzerine Bir Araştırma. İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Reklamcılık Anabilim Dalı Basılmamış Yüksek Lisans Tezi

Niedzviecki, Hal (2010), Dikizleme Günlüğü, Çev. Gökçe Gündüç, İstanbul:Ayrıntı Yayınları

Özbay, C., Terzioğlu, A. ve Yasin, Y. (2011). Neoliberalizm Ve Mahremiyet: Türkiye'de Beden, Sağlık Ve Cinsellik. Metis Yayınları

Parker, Catherine (2010), 301 Ways To Use Social Media To Boost Your Marketing, New York:McGrawHill

Peltekoğlu, F. B. (2012). Sosyal Medya Sosyal Değişim (Editörler: Tolga Kara ve Ebru Özgen), Sosyal Medya-Akademi. İstanbul: Beta Yayınları

Peri, Christopher (2011). Sams Teach Yourself the Twitter API in 24 Hours, USA:Sams

Postman, Neil.(2012). Televizyon: Öldüren Eğlence, 4. Basım, İstanbul: Ayrıntı Yayınları

Semitsu, Junichi P. (2011). “From Facebook to Mug Shot: How to Dearth of Social Networking Privacy Rights Revolutionized Online Goverment Surveillance.” Pace Law Review Winter

Sepetçi, N. (2017). Sosyal Medyada Mahremiyet Algısının Çöküşü: Instagram Örneği, Yüksek Lisans Tezi

Stevenson, Nick (2008). Medya Kültürleri Sosyal Teori ve Kitle İletişimi, Çev. Göze Orhon- B.Engin Aksoy, Ankara:Ütopta Yayınevi

Sütcü, C.S. ve Aytekin Ç. (2013). Sosyal Medya daTwitter Konuşma Diline İlişkin Bir Araştırma: Ortak Hashtag Kullanımı ile Kullanıcı Profili Arasındaki İlişki, International Symposium on Language and Communication: Exploring Novelties, June 17-19, 2013 İzmir

Sütcü, C.S., & Aytekin, Ç. (2013). Elektronik Ticaret’ten Sosyal Ticaret’e Dönüşüm Sürecinde Ölçümleme, İstanbul: Derin Yayınları

Şen, (2013). Yeni Medya Araştırmaları Kavramlar, Uygulamalar, Tartışmalar Kitabı, Litaratürk Academia

Şener, Gülüm ve Özkoçak, Yelda (2013), Sosyal Ağlarda Görünür Olmak: Facebook Fotoğraflarında Bireyin Kendini Sunum Stratejileri, Kültür, Kimlik, Siyaset Sosyal Medya ve Ağ Toplumu-2, Ed. Can Bilgili, Gülüm Şener, İstanbul:Reklam Yaratıcıları Derneği

Tabachnick, B.G. and Fidell L.S. (2013). Using Multivariate Statistics, Boston: Pearson Yayınları

Tanılır, M. N. (2002). İnternet Suçları ve Bireysel Mahremiyet, Ankara: Liberte Yayınları

Tataroğlu, M. (2013). “Mahremiyet Sorunlarının Önlenmesinde Mahremiyet Etki Değerlendirmesi (MED)”, Yönetim ve Ekonomi, 20 (1), 264.

Tavani, H. T. (2007). Philosophical Theories of Privacy: Implications for an Adequate online Privacy Policy. Metaphilosophy, Vol: 38, No: 1

Tektaş, N. (2014). Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Ağları Kullanmalarına Yönelik Bir Araştırma, Tarih Okulu Dergisi 17.

Toprak, A., Yıldırım, A., Aygül, E., Binark, M., Börekçi, S. ve Çomu, T. (2009). Toplumsal Paylaşım Ağı Facebook: “görülüyorum öyleyse varım ”. İstanbul: Kalkedon Yayınları.

Trottier, D. (2012). Policing Social Media, Canadian Review Of Sociology

Türkmenoğlu, H. (2014). Teknoloji İle Sanat İlişkisi Ve Bir Dijital Sanat Örneği Olarak Instagram, Ulakbilge, 2

Uğur, Gökhan (2013), Yeni Medya İle Şekillenen Siyasi Görünürlük, Yeni Medya Üzerine… Yeni