İspir Kaleleri

Orta Çoruh Havzası’nda yer alan İspir, yerleşim açısından oldukça yoğun bir iskana uğramıştır. Bölgede tarihöncesi çağlardan itibaren başlayan iskân faaliyetleri günümüze kadar kesintisiz bir şekilde devam etmiştir. İspir ve çevresindeki kaleler yoğun yerleşme gören mekânlardır. En erkeni İlk Tunç Çağı’na kadar giden kalelerin İspir tarihine sağladıkları katkı yadsınamaz. Özellikle İspir Kalesi Anadolu’nun en önemli ve tarihi kalelerinden biridir. İspir ve çevresinde yer alan kaleler ilin siyasi, kültürel ve sosyo-ekonomik gelişiminde önemli bir unsur olarak karşımıza çıkarlar. Bu kaleler bu özelliklerinin yanında bölgenin doğusundan batısına, kuzeyinden güneyine kadar tüm yönlerden gelebilecek tehlikelerden uzak tutulmasını da sağlamışlardır. Bunlardan Kümbettepe ve Laleli Kaleleri batıyı, Karahan ve Cankurtaran Kaleleri güneyi, Karakale Kalesi kuzeyi, Devedağı Kalesi ise doğuyu kontrol altında tutan kalelerdir.  
Anahtar Kelimeler:

İspir, Çoruh, Kale

___

  • Atalay, İ., Tetik, M. & Yılmaz, Ö. (1985), Kuzeydoğu Anadolu’nun Ekosistemleri, Ormancılık Araştırmaları Enstitüsü Yayınları Teknik Bülten Seri No: 141, Ankara.
  • Atalay, A. (1992), Türkiye Coğrafyası, İzmir.
  • Bryer, A. & Winfield, D. (1985), The Byzantine Monument and Topography of the Pontos I, Washington.
  • Ceylan, A. (2002), “2000 yılı Erzincan ve Erzurum İlleri Yüzey Araştırmaları”, Araştırma Sonuçları Toplantısı 19/ II, 165-178.
  • Erinç, S. (1953), Doğu Anadolu Coğrafyası, İstanbul.
  • Konukçu, E. (1992), Selçuklulardan Cumhuriyete Erzurum, Ankara.
  • Konyalı, İ.H. (1960), Abideleri ve Kitabeleri ile Erzurum Tarihi, Erzurum Tarihini Araştırma ve Tanıtma Derneği Yayınları: 2, İstanbul.
  • Köse, A. (1991), İspir ve Çevresinin Bölgesel Coğrafya Etüdü, (Yayımlanmamış doktora tezi) Atatürk Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum. Mta 185
  • Tarkan, M.T. (1970), “Çoruh Vadisinin İskân Özellikleri” Edebiyat Fakültesi Araştırma Dergisi, Cilt 1 Sayı 1, 115–123.
  • Tarkan, M.T. (1973), Orta ve Aşağı Çoruh Havzası, Ankara.
  • Sever, R. (2005), Çoruh Havzası Enerji Yatırım Projeleri ve Çevresel Etkileri, Konya.
  • Sinclair, T.A. (1989) II, Eastern Turkey: An Arhitectural and Archaeological Survey, Volume 2, London.
  • Ünsal, V. (2006), Tarihi ve Arkeolojik Yönüyle Çoruh Havzası (Bayburt, İspir, Yusufeli), Karadeniz Matbaacılık, Trabzon.