Özlem AFACAN, Dilber POLAT, Volkan Hasan KAYA, Ahmet URTEKİN

İlköğretim öğrencilerinin bilim insanı ve bilimsel bilgi hakkındaki görüşleri (Kırşehir ili örneği )

Fen bilimlerindeki gelişmeleri ve bilim dallarının oluşumunu bilmek, bilim insanlarınınmesleki niteliklerini ve kişilik özelliklerini tanımak fen öğretiminin bazı sorunlarına ışıktutabilir Bu nedenle öğrencilerin bilim insanları hakkına ne düşündüklerini ortayaçıkarmak önemlidir. Ayrıca fen öğretiminde bilim insanlarının ortaya koyduğu bilimselbilgi hakkında öğrencilerinin görüşlerinin ortaya çıkarılması fen öğretimdeki kavramyanılgılarının tespit edilmesine olanak sağlayabilir. Bu nedenle çalışmada ilköğretimöğrencilerinin bilim insanı ve bilimsel bilgi hakkındaki görüşleri ortaya ç ıkarılmasıamaçlanmıştır. Yapılan araştırmada nitel araştırma türlerinden biri olan durum çalışmasıkullanılmıştır. Araştırma grubunu Kırşehir İli Kaman İlçesine bağlı bir ilköğretimokulunun 6, 7 ve 8. sınıfta öğrenim gören toplam 60 öğrenci oluşturmakta dır. Veritoplama aracı olarak Bilim insanı ve Bilimsel bilgi konularına yönelik hazırlanmış 9açık uçlu soru kullanılmıştır. Elde edilen veriler içerik analiz yöntemiyle çözümlenmiştir.Araştırmanın sonucunda, öğrencilerin genel olarak bilim insanıyla ilgili buluşlar-icatlaryapan, bilimle uğraşan, insanlığa faydalı olmaya çalışan ve çalışkan benzer özellikleribenimsedikleri görülmektedir. Ayrıca öğrencilerin yaklaşık yarısı bilimsel bilgininzamanla değişeceğini düşünürken; diğer yarısı ise bilimsel bilginin değişmeyeceğinidüşünmektedir.

The primary school students' views on scientists and scientific knowledge (Sample of Kırşehir)

Following the developments in natural and applied sciences and being acquainted with theevolution of disciplines, scientists' occupational and personality traits can shed light onthe issues in teaching natural and applied sciences. For this reason, finding out wh atstudents think about scientists is important. Investigating students' views on the scientificknowledge that is produced by scientists might create the opportunity to determine themisconceptions existing in teaching natural and applied sciences. In th is vein, the currentstudy investigates primary school students' views on scientists and scientific knowledge.The current research is framed within case study research, one of the qualitative researchmethods. The population of the study is the students in classes between 6 and 8 grades inKaman in Kırşehir. The participants of the study were 60 students (20 students in eachgrade) of a primary school in the county, Kaman. 9 o pen -ended questions on "scientists"and "scientific knowledge" were used as the data collection instrument. The students wereasked to provide their written responses to the questions and the data collected weresubject to content analysis. The findings of the study revealed that the students were ofthe opinion that scientists are people that share some traits such as inventing anddiscovering, involving in scientific work, helping people and working hard. While almosthalf of the students in all grades claim that scientific knowledge can change in course oftime, the rest think that it does not.

PDF

___

Aktamış, H. ve Ergin, Ö. (2007). Bilimsel süreç becerileri ile bilimsel yaratıcılık arasındaki ilişkinin belirlen mesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33,11 -23 .
Aydoğan, İ. (2008). Bilim insanı ve entelektüel özellik. Girne Amerikan Üniversitesi GAU J. Soc. & Appl. Sci, 3(6), 81 -87.
Bahar, M. (2006). Fen ve Teknoloji Öğretimi (Editör) Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Barman, C.R., Ostlund, K. L., Gatto, C. C., Halferty, M. (1997). Fifth Grade Students Perceptions About Scientists and How They Study and Use Science. AETS Conference Proceedings, 688 699 , İnternet erişim: http://www.physics.ucsb.edu/~scipub/f2004/ StudentPerceptions.pdf.
Başdağ, G. (2006). 2000 Yılı Fen Bilgisi Dersi ve 2004 Yılı Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programlarının Bilimsel Süreç Becerileri Yönünden Karşılaştırılması. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
Bo wtell, E. (1996). Educational stereotyp ing: Childrens perceptions of scientists : 1990s style, Investigating: Australian Primary and Junior Science Journal, 12 (1), 104 - 108.
Can, B. (2008). İlköğretim öğrencilerinin bilimin doğası ile ilgili anlayışların ı etkileyen faktörler. (Yayınlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Ün ivers itesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Chambers, W. D. (1983). Stereotypic images of the scientist: The Draw -A -Scientist Test. Science Education, 67 (2), 255 -265.
Doğan Bora, N., Ars lan, O. ve Çakıroğlu, J. (2006). Lise öğrencilerinin bilim ve bilim insanı hakkındaki görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 32 -44.
Eroğlu, S. E. ve Güven, K. (2006). Üniversite öğrencilerinin bilimsel epistemolojik inançlarının ba zı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 , 295 -312.
Güler, T. ve Akman, B. (2006). 6 yaş çocuklarının bilim ve bilim insanı hakkındaki görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 55 -56.
Gürses, A., Doğar, Ç. ve Yalçın, M. (2005). Bilimin doğası ve yüksek öğrenim öğrencilerinin bilimin doğasına dair düşünceleri. Milli Eğitim Dergisi, Sayı 166.
İnam, A. (2003). Teknoloji-bilim ilişkisinin insan yaşamındaki yeri, http://www.phil.metu.ed u.tr/ahmet-inam/teknoloji.htm (Erişim Tarihi: 12.02. 2011) .
Kahyaoğlu, E. (2004). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilim -teknoloji ve toplum hakkındaki görüşlerinin araştırılması. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
Kapancık, E. (2009). Kimya öğretmen adaylarının bilimin doğası hakkındaki görüşleri ile ilgili boylamsal bir çalışma . (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
Kaya, O. N., Doğan, A. ve Öcal, E. (2008). Türk ilköğretim öğrencilerinin bilim insanı imajı. Eğitim Araştırmaları Avrasya Dergisi, 32, 83 -100.
Kıncal, R. Y. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kibar Kavak, G. (2008). Öğrencilerin bilime ve bilim insanına yönelik tutumlarını ve imajlarını etkileyen faktörler . (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
Köseoğlu, F., Tümay, H. ve Budak E. (2008). Bilimin doğası hakkında paradigma değişimleri ve öğretimi ile ilgili yeni anlayışlar. GÜ Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28 (2), 221 -237.
Marmda, K. (2005). Stereotypes, editorial notes. The Physics Teacher. 43, 198 -199.
Mays, A. (2001). Student stereotypes of scientists: Can they be changed? 22.01.2010 tarihinde http://www.bamaed.ua.edu/~amays/actionresearch.htm adresinden alınmıştır.
Mc Adam, J. E. (1990). The persistent stereotype: Childrens images of scientists . Physics Education . 25, 102 -105.
Nuhoğlu, H. ve Afacan, Ö. (2007). İlköğretim Öğrencilerinin Bilim İnsanına Yönelik Düşüncelerinin Değerlendirilmesi, 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 05 07 Eylül 2007, Tokat.
Nuhoğlu, H. ve Afacan, Ö. (2011). İlköğretim öğrencilerinin bilim insanına yönelik düşüncelerinin değerlendirilmesi, Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (3), 279 -298.
Ortaş, İ. (2011). Öğretim üyesi ya da bilim insanı kimdir?, http://www.anatomidernegi. org/belge/ortas_2.pdf (10.02.2011 tarihinde erişilmiştir).
Öc al, E. (2007). İlköğretim 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin bilim insanı hakkın daki imaj ve görüşlerinin belirlenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
Punch, K. F. (2005). Sosyal araştırmalara giriş nicel ve nitel yaklaşımlar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Symington, D., ve Spurling, H. (199 0). The Draw-A -Scientist Test: Interpreting the data. Research in Science and Technological Education, 8 (1) 75 -77.
Şen Gümüş, B. (2009). Bilimsel öykülerle fen ve teknoloji eğitiminin öğrencilerin fen tutumlarına ve bilim insanı imajlarına etkisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Tan, M. ve Temiz, B.K. (2003). Fen öğretiminde bilimsel süreç becerilerinin yeri ve önemi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 89 -101.
Taşar, M. (2002). Bilim hakkında görüşler anketi. V. Ulusa l Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. ODTÜ, Ankara. 22.02.2010 tarihinde http://www.fedu.metu.edu.tr/ufbmek- 5/b_kitabi/PDF/OgretmenYetistirme/Bildiri/t307d.pdf adresinden alınmıştır.
Thebaud, S. (1978 ). Bilimsel ve Teknik Araştırma Dizgeleri (Ka lkınmakta Olan Ülkelerde). (Çev. Aytaç Açıkalın), Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (1 ), 243 -259. DOI: 10.1501/Egifak_0000000546.
Turgut, F., Baker, D., Cunningham, R. ve Piburn M. (1997). İlköğretim Fen Öğretimi, YÖK/ Dünya Bankası Milli Eğ itimi Geliştirme Projesi Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi, Ankara.
Turgut, H. (2009). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimsel bilgi ve yöntem algıları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7 (1), 165 -184.
Turgut Ustaoğlu, M. (2010). İlköğretim ikinci kademe 7. s ınıf öğrencilerinin bilimin doğası ile ilgili bilgi düzeylerinin belirlenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
Uzun, S. (2011). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin bilimsel bilgiye yönelik görü şlerinin ve fen bilimine yönelik tutumlarının incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Rize Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rize.
Ünal Çoban, G. ve Ergin, Ö. (2008). İlköğretim öğrencilerinin bilimsel bilgiye yönelik görüşlerini belirleme ö lçeği. İlkö ğ retim Online Dergisi, 7 (3), 706 -716.
Ünal Çoban, G. , Ateş Ö. ve Kaya Şengören S. (2011). Fizik öğretmen adaylarının epistemolojik görüşleri. International Online Journal of Educational Sciences , 3 (3), 1224 -1258 .
Ünver, A. O. (2010). Bilim insanlarını algılama: İlköğretim 5. sınıf öğrencileri ile son sınıf öğretmen adaylarının karşılaştırılması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 4 (1 ), 11 -28.
Yıldırım, A. ve Şimşek H.(2011). Sosyal bilimlerde n itel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
http://www.cicicee.com/cocuk-ozel-dosya.aspx?icerikId=397&sayfaId=6213 : Bilim Nedir ve Bilim İnsanı Kimdir (Erişim Tarihi 26.07.2012)