Hastanelerde Performans Değerleme Sisteminin Çalışan Motivasyonuna Etkileri Hakkında Çalışan Görüşleri (Çankaya İlçesi Örneği)

Günümüzde rekabet avantajını elde etmeyi hedefleyen işletmeler, en önemli girdi olan insan kaynaklarını en verimli şekilde kullanmalıdır. İnsan kaynaklarının ne kadar verimli ve etkin kullanıldığını açıklayan performans değerlendirme sistemi ve performansı etkileyen motivasyon işletmeler için hayati önem arz etmektedir. Bu nedenlerden dolayı bu araştırma insan kaynaklarının belki de en önemli unsur olduğu hastanelerde performans değerleme sisteminin işgören motivasyonuna etkisini açıklamayı amaçlamaktadır. Araştırmanın örneklemini Ankara Çankaya Bölgesinde hizmet vermekte olan bir üniversite, devlet ve özel hastanesinde görev yapan 462 çalışan oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak performans değerlendirme sistemi ile motivasyonu ölçen iki ölçek kullanılmıştır. Elde edilen veriler analiz edilip yorumlanarak çalışma tamamlanmıştır. Çalışmada elde edilen veriler frekans, yüzde dağılımları, keşifsel faktör analizi, Kolmogorov Smirnov, Mann Whitney-U ve Kruskal Wallis testleri kullanılarak değerlendirilmiş ve yorumlanmıştır. Performans değerleme sistemi ve motivasyona analizler sonucunda iş görenlerin yaş grupları, unvan, çalışılan departman ve yöneticilik pozisyonunda olup olmama durumları ile performans değerleme sistemi ve motivasyona ilişkin görüşleri arasında farklılık bulunduğu görülmüştür. Aynı şekilde özel, kamu ve üniversite hastaneleri arasında hem performans hem de motivasyon açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılığın bulunduğu sonucuna varılmıştır. Son olarak performans değerleme ile motivasyon arasında pozitif yönlü ve doğrusal bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir.

Employee Opinions About the Effects of The Performance Appraisal System on Employee Motivation in Hospitals (Çankaya Sample)

Nowadays, businesses that aimed to gain competitive advantage, have to use human resources which is the most important input in the most efficent way. Performance evaluation system that explaines how efficiently and effectively human resources is used, and motivation that effects performance is vital for businesses. For these reasons, this research aims to clarify the effect of performance evaluation system to motivation in hospitals where human resoruces is perhaps the most important factor. The sample of the research consists of 462 employees from a university, government and private hospital serving in Çankaya Region of Ankara. Two scales are used that measure performance evaluation system and motivation as data collection tool. The research is completed by analyzing and interpreting the obtained data. Data obtained within the study is evaluated and interpreted by using frequency, percentage distributions, exploratory factor analysis, and Kolmogorov Smirnov, Mann Whitney-U and Kruskal Wallis tests. As a result of the analysis on the performance appraisal system and motivation, it is seen that there is a difference between the age groups, title, working department and managerial positions of the employees and the performance appraisal system and motivation views. Similarly, a statistically significant difference between private, public and university hospitals in terms of both performance and motivation is concluded. Finally, it is determined that there is a positive and linear relationship between performance appraisal and motivation.

Keywords:

Performance, performance appraisal motivation, healthstaff,

PDF

___

Ağırbaş, İ., Çelik, Y. ve Büyükkayıkçı, H. (2005). Motivasyon araçları ve iş tatmini: sosyal sigortalar kurumu başkanlığı hastane başhekim yardımcıları üzerinde bir araştırma. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 8(3), 326-350.
Aletras, V., Kontodimopoulos, N., Zagouldoudis, A. and Niakas, D. (2007). The short-term effect on technical and scale efficiency of establishing regional health systems and general management in Greek NHS hospitals, Health Policy, 83(2-3), 36-45, doi: 10.1016/j.healthpol.2007.01.008.
Alkış, H. (2008). Üretim işletmeleri açısından iş görenlerin demografik özellikleri ile motivasyon araçlarını algılama düzeyleri arasındaki ilişki. Kamu-İş Dergisi, 10(2), 79-96.
Argon, T. ve Eren, A. (2004). İnsan kaynakları yönetimi. Ankara: Nobel Basımevi.
Armstrong, M. (2010). Armstorng’s essential human resource management practice: a guide to people management. United Kingdom: Kogan Page Limited.
Barutçugil, İ. (2004). Stratejik insan kaynakları yönetimi. İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
Bayrakçı, E. (2010). Lider davranışlarının çalışan motivasyonu üzerine etkisi: ipliksan aş bir araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 2(2), 15-32.
Berdud, M., Cabasés, J. M., and Nieto, J. (2016). Incentives and intrinsic motivation in healthcare. Gaceta sanitaria, 30, 408-414, doi:10.1016/j.gaceta.2016.04.013.
Brooks I. (2006). Organizational behaviour (ındividuals, groups and organization), (3th Edition). United Kingdom: Pearson.
Camardella, M. J. (2003). Effective management of the performance-appraisal process. Employment Relations Today, 30(1), 103-106, doi:10.1002/ert.10080.
Can, H., Aşan, Ö. ve Miski, E. (2006). Örgütsel davranış. İstanbul: Arıkan Basım.
Can, H., Kavuncubaşı Ş. ve Yıldırım S. (2009). Kamu ve özel kesimde insan kaynakları yönetimi. (Altıncı Baskı). Ankara: Siyasal Kitabevi.
Çağan, S.N. (2012). Performans ve motivasyon arasındaki ilişki: GATA hemşirelik hizmetleri örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atılım Üniversitesi, Ankara.
Elliot, A. J. And Covington, M. V. (2001). Approach and avoidance motivation. Educational Psychology Review, 13(2), 73-92, doi.org/10.1023/A:1009009018235.
Ergin, G. (2012). Performans değerleme ile motivasyon arasındaki ilişki ve belediye çalışanları üzerine bir uygulama (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul.
Filizöz, B. (2003). İnsan kaynakları yönetiminde uluslararası yaklaşım gerekliliği. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(1), 161-180.
Gök, S. (2009). Örgüt ikliminin çalışanların motivasyonuna etkisi üzerine bir araştırma. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 587-605.
Gu, X., and Itoh, K. (2016). Performance indicators: healthcare professionals’ views. International journal of health care quality assurance, 29(7), 801-815, doi: 10.1108/IJHCQA-12-2015-0142.
Helvacı, M. A. (2002). Performans yönetim sürecinde performans değerlemenin önemi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35(1-2),155-169.
Hiriyappa, B. (2008). Organization behavior. New Delhi-India: New Age International.
İlsev, A. (2016). İnsan kaynakları yönetiminde performans yönetimi ve değerlendirmesi. A. Ergeneli (Ed), İnsan Kaynakları Yönetimi içinde (ss. 177-205). Ankara: Nobel Yayınevi.
Jackson, J. H. and Mathis, R. L. (2011). Human resource management. (13th Edition). United States of America: South Western Congage Learning.
Karahan A. ve Özgür E. (2011). Hastanelerde performans yönetim sistemi ve veri zarflama analizi. (İkinci Baskı). Ankara: Nobel Kitabevi.
Kılıç, R. ve Keklik, B. (2012). Sağlık çalışanlarında iş yaşam kalitesi ve motivasyona etkisi üzerine bir araştırma. Journal of Economics and Administrative Sciences/Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), 147-158.
Mathis R.L. and Jackson, J. H. (2011). Human resource management: Essential perspectives. Canada: South Western Congage Learning.
Ölçer, F. (2005). Departmanlı mağazalarda motivasyon üzerine bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25, 1-22.
Özer, M. ve Bakır, B. (2003). Sağlık personelinin motivasyonla ilgili etmenlerinin belirlenmesi. Gülhane Tıp Dergisi. 45(2), 117-122.
Özgen, H., Öztürk, A., Yalçın, A. (2005). İnsan kaynakları yönetimi. Adana: Nobel Kitabevi.
Öztürk, N., Uysal, Ş. A., ve Çelik, R. (2016). Hospital managers' opinions about performance measurement in their registered hospitals: Antalya sample. Social Sciences, 1, 622-633, http://dx.doi.org/10.17740/eas.soc.2016.MSEMP-50
Palmer, M.J. (1993). Performans değerlendirmeleri. (D. Şahiner, Çev.). İstanbul: Rota Yayını.
Pardee, R. L. (1990). Motivation theories of maslow, herzberg, mcgregor & mcclelland. a literature review of selected theories dealing with job satisfaction and motivation. http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED316767.pdf, (Erişim tarihi: 12.02.2019).
Paşamehmetoğlu, A. ve Yeloğlu H.O. (2016). Motivasyon. S. Ünsal ve S. Gürbüz (Ed), Örgütsel Davranış içinde (ss. 137-174). İstanbul: Beta.
Pritchard, R. and Ashwood, E. (2008). Managing motivation: a manager's guide to diagnosing and improving motivation. United States of America: Routledge
Sabuncuoğlu, Z. (2005). İnsan kaynakları yönetimi (uygulamalı). (İkinci Baskı). Bursa: Furkan Ofset. Schermerhorn J.R., Hunt J.G. and Osborn R.N. (2002). Organizational behavior. (7th Edition). United States of America: Wiley.
Scott, T., Mannion, R., Davies, H., and Marshall, M. (2018). Healthcare performance and organisational culture. United Kingdom: CRC Press.
Shah, S. M., Zaidi, S., Ahmed, J., and Rehman, S. U. (2016). Motivation and retention of physicians in primary healthcare facilities: a qualitative study from Abbottabad, Pakistan. International journal of health policy and management, 5(8), 467-475, doi: 10.15171/ijhpm.2016.38.
Tarakçıoğlu, S., Sökmen, A., ve Boylu, Y. (2010). Motivasyon araçlarının değerlendirilmesi: Ankara’da bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, (1), 3-20.
Tortop, N., Aykaç B., Yayman H. ve Özer M. (2007). İnsan kaynakları yönetimi, (2.Baskı). Ankara: Nobel.
Uyargil C. (2013a). Performans yönetimi. (İ.Ü. İşletme Fakültesi İnsan Kaynakları Anabilim Dalı Öğretim Üyeleri (Ed), İnsan Kaynakları Yönetimi içinde (ss. 212-264). İstanbul: Beta.
Uyargil C. (2013b). Performans yönetim sistemi bireysel performansın planlanması ve değerlendirilmesi ve geliştirilmesi. İstanbul: Beta.
Wiersma, U. J. (1992). The effects of extrinsic rewards in intrinsic motivation: a meta‐analysis. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 65(2), 101-114.
William, B., Werther, J., and Davis, K. (1996). Human resource and ersonnel management. United States of America: McGraw-Hill Inc.
Wiley, C. (1997). What motivates employees according to over 40 years of motivation surveys. International Journal of Manpower, 18(3), 263-280.