Reha Metin ALKAN, Murat ŞAHİN, Veli İLÇİ, Ersoy ARSLAN, İ. Murat OZULU, F. Engin TOMBUŞ

Hassas Kıble Tayini

Dünya üzerinde yer alan özellikle ibadethane gibi dini yapıların belirli bir yöne doğru yönlendirilmeleri gerekmektedir. Müslümanların başta namaz kılarken olmak üzere, diğer bazı ibadet ve işlerinde yöneldikleri bu doğrultuya kıble adı verilmekte olup, kişisel olarak yapılan ibadetlerde kişilerin bu yöne yönelmeleri gerektiği gibi, cami ve mescitlerin de yine bu yönü gösterecek şekilde inşa edilmeleri gerekmektedir. Bu konu, yapılan ibadetin geçerliği açısından son derece önemlidir. Bu çalışmada kıble belirleme yöntemlerine genel bir bakış yapıldıktan sonra özellikle trigonometrik formüller ve kıble saati yöntemi ile kıble doğrultusunun nasıl belirleneceğine ilişkin teorik bilgiler verilmiştir. Bu yöntemlerle kıble belirlenirken yanlışlık yapılmaması için dikkat edilmesi gereken hususlar ve uygulanması aşaması için yararlı olacağı düşünülen pratik bazı bilgiler de paylaşılmıştır.

Precise Qibla Determination

On the world, sanctuary places like mosques are required to be directed to a certain direction. This direction which Muslims faced towards, especially while they are performing prayers and other religious performances, called as qibla and besides the necessity of heading towards this directions during personal worships, mosques and masjids should be constructed showing the qibla direction. This issue is very important in order to provide the validity of the prayer. In this study, after a general overview of qibla determination methods, theoretical information on how to determine qibla direction with especially trigonometric formula and sun qibla time method were given. On the other hand, some issues to be considered not to make mistakes during qibla direction determination and some practical information which are thought to be useful during the practices were shared.

PDF

___

Abdali, S. M., 1997. The correct qibla, at http://geomete.com/abdali/papers/qibla.pdf
Aksoy, A., 1987. Jeodezik Astronominin Temel Bilgileri (Küresel Astronomi), Teknik Üniversite Matbaası, İstanbul, s. 432.
Almakky, G. and Snyder, J., 1996. Calculating an azimuth from one location to another a case study in determining the qibla to makkah. Cartographica, 33(2), 29-36.
Baybura, T. ve Tiryakioğlu, İ., 2012. Tarihsel süreçte, 11- 18. yüzyılları arasında yapılan büyük camilerin kıble yönlerinin Mühendislik Ölçmeleri Sempozyumu, 3-5 Ekim 2012, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar. 6.
Din İşleri Yüksek Kurulu, 2015. Fetvalar. Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara, s. 132-133.
Ince, C.D., Alkan, R.M., Sahin, M. and Ozer, H., 1999. Determination of qibla direction of new mosques in Istanbul using global positioning system. Proceedings, International Symposium on Remote Sensing and Integrated Technologies, 267-272, Istanbul, Turkey.
Yilmaz, M., 2012. Historical mosque orientation in Turkey: central-western anatolia region, 1150-1590. Journal of Historical Geography, 38(4), 359-371.
İnternet kaynakları
1-http://www.haberturk.com/gundem/haber/1187408- 86-bin-caminin-kible-tespiti-yapilacak, (30.08.2016)
2-http://www.diyanet.gov.tr/tr/namazvakitleri, (30.08.2016)
3-http://www.hgk.msb.gov.tr/images/urun/astronomik_al manak.pdf, (30.08.2016)