Dinar (Afyon)-Baklan (Denizli) Kömür Havzalarında Bulunan Killerin Jeolojik ve Mineralojik İncelenmesi

Çalışma alanı Batı Anadolu’da Dinar (Afyon), Çivril, Baklan (Denizli) ve dolayını kapsar. Geç Senozoyik Neotektonik genleşme tektoniği, Batı Anadolu’da alüvyal, fluviyal ve gölsel depolanma sistemlerini içeren birçok graben havza oluşumuna neden olmuştur. Neojen karasal sedimanların depolandığı ters-V şekilli geometriye sahip Baklan-Dinar graben sistemi etrafında Neojen öncesi birimler özellikle çakıltaşları ile temsil edilirler ve metamorfik temeli üzerlerler. Neojen seriler çakıltaşları üzerine uyumsuz olarak gelir ve gölsel ortamda depolanmış kumtaşı, kiltaşı, marn ve kireçtaşı ardalanmasından oluşur. Neojen serilerin üzerine gelen Pliyo-Kuvaterner yaşlı formasyonlar alüvyal fan ve akarsu-gölsel sedimanlarla temsil edilir ve killi, siltli kum, kumlu, çakıllı kil ve çakıltaşı lenslerinden oluşur. Bu birimler ekonomik rezerve sahip linyit seviyeleri içerirler. Bölgede yapılan derin sondaj çalışmaları ile kalın killi seviyeler belirlenmiştir. Çalışmanın amacı killerin mineralojisini incelemek ve yanal, düşey dağılımını belirlemektir. Çalışmada incelenen killer ekonomik öneme sahip olan linyitlerle yakından ilişkilidir. İncelenen killer kömür seviyelerinin altında ve üstünde oluşurlar ve onlarla ardalanmalı olarak bulunurlar. Tespit edilen kil mineralleri simektit, kaolinit, klorit, I-S karışık tabakaları ve illitdir. Yaygın kil mineralleri illit, simektit ve kaolinittir. Kil minerallerinin içerikleri Dinar baseninde Baklan basenine oranla daha yüksektir. Killi zon, sondajlarda 20-300 metreler arasında gözlenmiştir. Killi zonun toplam kalınlığı yaklaşık 150-200 metredir.Kil mineralleri dışında tespit edilen mineraller kalsit, dolomit, aragonit, kuvars, feldispat ve pirittir.

Geologic and Mineralogic Investigations on Clays from Coal Deposits in Dinar (Afyon)-Baklan (Denizli) Region, Western Turkey

Study area is cover of Dinar (Afyon) and Çivril, Baklan settlements (Denizli) and its surroundings in Western Anatolia. The late Cenozoic extensional deformation caused to form several fluviolacustrine graben basins in the Western Anatolia attracting alluvial, fluvial and lacustrine depositions. The reverse V-shaped geometry of the Baklan and Dinar basins filled with Neogene continental deposits. PreNeogene rock succession around the Baklan–Dinar graben consists of conglomerates that overlie a metamorphic basement. The Neogene successions unconformably overlie conglomerates and they contain sandstone, claystone, marl, and limestone alternations deposited in a lacustrine environment. The Plio-Quaternary formations are represented by alluvial fan and fluvio-lacustrine sediments. They consist of clayey, silty sand, sandy clay with pebble and gravel lenses. These deposits contain lignites with an economic reserve.Deep core studies are in progress in the field. Thick clayey zones were cut during the drillings. The aim of this study is to investigate the clay mineralogy and determine the lateral and vertical distribution of the clays. The clay samples investigated in this study are closely related to the commercial lignite deposits since they occur underlying or overlying the major coal seams and also intercalated with them. Clay minerals are smectite, kaolinite, chlorite, illite–smectite mixed-layer varieties and illite. Major clay minerals are illite, smectite and kaolinite. In the Dinar Basin, contents of clay minerals are higher than Baklan Basin. The clay zone ranges from 30 to 300 meters and total thickness of the zone is ~150-200 meters. Major non-clay minerals are quartz, feldspar, calcite, dolomite, aragonite and phyrite. © Afyon Kocatepe Üniversitesi
Keywords:

-,

___

  • Boyraz, S., 2011, Denizli yöresi (Çal, Çivril, Baklan) Neojen yaşlı eski toprakların (Paleosol)