Alper AKTAŞ, Bahadır GİRAY, Güliz AKTAŞ

6828

Tükürük Salya ; Özellikleri ve Görevleri Tanı Açısından Değeri

Bu derlemenin amacı; tükürüğün, kompozisyonu ve fonksiyonu hakkında literatür değerlendirmesi yapmanın yanında tanı açısından değerini belirtmektir. Tükürük, sindirim, tat, bolus formasyonu, dişlerin korunması ve antimikrobiyal özellikleri bakımından önemlidir. Tükürüğün diagnostik sıvı olarak kullanımı, kan serumuna göre avantajları bulunması nedeniyle popülarite kazanmaktadır. Bu avantajlar; biyolojik örneklerin toplanması için invaziv olmayan yöntemlerin kullanılması, sağlık ve hastalıkla ilgili spesifik biyomarkerları içermesi, örnek alımı için medikal personele ihtiyaç duyulmaması ve büyük miktardaki örneklemeler için ekonomik oluşudur. Çoğu oral ve sistemik durumun tükürüğün akışında ve kompozisyonunda farklılık yaratması nedeniyle, günümüze kadar olan literatür çalışmalarında birçok hastalıkta tükürüğün tanı amacıyla kullanılabileceğini belirtilmiştir. Tükürüğün tanı amaçlı kullanımında ileri klinik araştırmalara ihtiyaç sürmektedir
Anahtar Kelimeler:

Tükürük, özellikler, fonksiyon, invaziv olmayan teknikler, tanı

Saliva; Composition and Function Importance for Diagnosis

The aim of this study was to perform a literature review about the composition and functions as well as describe the value of the diagnostic worth of saliva. Saliva is important for digestion, taste and bolus formation, protection of the teeth and antimicrobial effect. The use of saliva as a diagnostic fluid is gaining popularity as it offers distinct advantages over blood serum. These include the non-invasive method for collecting biological samples, contains specific biomarkers associated with health or disease, no need a medical person for sampling and the cost-effective applicability for screening large populations. Since many oral and systemic conditions manifest themselves as changes in the flow and composition of saliva, articles in literature up to date shows that saliva can be used as a diagnostic fluid in many illnesses. Further clinical studies for diagnostic usage of saliva are still needed
Keywords:

Saliva, characteristic, function, noninvasive techniques, diagnosis,

PDF

___

  • Edgar WM., Saliva: its secretion, composition and func- tions, Br. Dent. J., 72, 305-312, 1992.
  • Kaya S.,Tükürük bezi hastalıkları, Güneş Tıp Kitabevi, Ankara, 1997.
  • Diaz-Arnold AM., Marek CA., The impact of saliva on patient care: A literature review, J. Prosthet. Dent., 88, 337-343, 2002.
  • Humphrey S.P., Williamson R.T., A review of saliva: Normal composition, flow, and function, J. Prosthet. Dent., 85, 162-169, 2001.
  • Dawes C. Physiological factors affecting salivary flow rate, oral sugar clearance, and the sensation of dry mouth in man. J Dent Res. 1987;66:648-653.
  • Streckfus CF, Bigler LR, Saliva as a diagnostic fluid, Oral Dis., 8, 69-76, 2002.
  • Dural S., Büyükköprü D. Baş boyun radyoterapisinin tü- kürük eser elementlerine etkisi. Hac Diş Hek Fak Derg 32: 82-90: 2008.
  • Çınar U., Alkan Z., Özdoğan HC., Turgut S. Boyun diseksiyonu ve radyoterapi sonrası tükürük akımında meydana gelen değişiklikler. Türk ORL Arşivi, 38: 116- 119: 2000.
  • Pedersen AM., Bardow A., Jensen BS.,Nauntofte B., Saliva and gastrointestinal functions of taste, mastica- tion, swallowing and digestion, Oral Dis., 8, 117-129, 2002.
  • de Almeida PDV, Grégio AMT, Machado MÂN, de Lima AAS, Azevedo LR. Saliva Composition and Func- tions: A Comprehensive Review. J Contemp Dent Pract 2008 March; (9)3:072-080.
  • Amerongen NAV, Veerman FC., Saliva the defender of the oral cavity, Oral Dis., 8, 12-22, 2002.
  • Tabak LA., Structure and function of human salivary mucins, Crit. Rev. Oral Biol. Med., 1, 229-234, 1990.
  • Mandel ID., The function of saliva, J. Dent. Res., 66, 623-627, 1987.
  • Cowman RA, Schaefer SJ, Fitzgerald RJ., Specificity of utilization of human salivary proteins for growth by oral streptococci, Caries. Res., 13, 181-189, 1979.
  • Pollock JJ., Lotardo S., Gavai R., Groosbard BL., Lysozy- me-protease-inorganic monovalent anion lysis of oral bacterial strains in buffers and stimulated whole saliva, J. Dent. Res., 66, 467-474, 1987.
  • Çizmeci Şenel F., Çizmeci Basmacı F., Özden N. Diya- bet hastalarında tükürükte meydana gelen değişiklikler. Türk Oral Maksillofas Cer Derg 10, 1-2, 2006
  • Kaufman E, Lamster IB. The diagnostic applications of sa- liva--a review. Crit Rev Oral Biol Med. 2002;13(2):197- 212
  • Blicharz TM, Rissin DM, Bowden M, Hayman RB, DiCe- sare C, Bhatia JS, et al. Use of colorimetric test strips for monitoring the effect of hemodialysis on salivary nitrite and uric acid in patients with end-stage renal disease: a prof of principle. Clin Chem 2008;54:1473– 80.
  • Meucci E, Littaru C, Deli G, Luciani G, Tazza L, Littarru GP. Antioxidant status and dialysis: plasma and saliva antioxidant activity in patients with fluctuating urate le- vels. Free Radic Res 1998;29:367–76.
  • Lütfioğlu M., Sakallıoğlu EE., Özkaya O., Açıkgöz G. Kronik böbrek yetmezliği olan çocuklarda ağız sağlığı profilinin değerlendirimesi. Gazi Ünv Dişhek Fak Derg 25, 13-18, 2008
  • Hu S, Wang J, Meijer J, Ieong S, Xie Y, Yu T, Zhou H, Henry S, Vissink A, Pijpe J, Kallenberg C, Elashoff D, Loo JA, Wong DT. Salivary proteomic and genomic biomarkers for primary Sjögren’s syndrome. Arthritis Rheum. 2007 Nov;56(11):3588-600.
  • Sreebny LM, Zhu WX., The use of whole saliva in dif- ferential diagnosis of Sjögren’s syndrome, 10, 17-24, 1996.
  • Chatterton RT, Vogelsong KM, Lu YC, Ellman AB, Hu- dgens GA., Salivary alpha-amylase as a measure of endogenous adrenergic activity, Clin. Physiol., 16, 433- 448, 1996.
  • Qvarnstrom M, Janket S, Jones JA, Nuutinen P, Baird AE, Nunn ME, Van Dyke TE, Meurman JH. Salivary ly- sozyme and prevalent hypertension. J Dent Res. 2008 May;87(5):480-4.
  • Whitehead DL, Strike P, Perkins-Porras L, Steptoe A. Frequency of distress and fear of dying during acute coronary syndromes and consequences for adaptation. Am J Cardiol. 2005 Dec 1;96(11):1512-6. Epub 2005 Oct 19.
  • Martinez PM, Torres AR, Ortis de Lejarazu R, Montoya A, Martin JF, Eiros JM., Human immunodeficiency vi- rus antibody testing by enzyme-linked fluorescent and western blot assays using serum, gingival-crevicular transudate and urine samples, J. Clin. Microbiol., 37, 1100-1106, 1999.
  • Li C, Ha T, Ferguson DA Jr, Chi DS, Zhao R, Patel NR, et al. (1996). A newly developed PCR assay of H. pylori in gastric biopsy, saliva, and feces. Evidence of high pre- valence of H. pylori in saliva supports oral transmission. Dig Dis Sci 41:2142-2149.
  • Hicks MJ, Carter AB, Rossmann SN, Demmler GJ, Si- mon CL, Cron SG, Flaitz CM, Shearer WT, Kline MW. Detection of fungal organisms in saliva from HIV-infec- ted children: a preliminary cytologic analysis. Pediatr Dent. 1998 May-Jun;20(3):162-8.
  • Parry JV, Perry KR, Panday S, Mortimer PP. Diagnosis of hepatitis A and B by testing saliva. J Med Virol. 1989 Aug;28(4):255-60.
  • Chaita TM, Graham SM, Maxwell SM, Sirivasin W, Sabchareon A, Beeching NJ. Salivary sampling for he- patitis B surface antigen carriage: a sensitive technique suitable for epidemiological studies Ann Trop Paediatr. 1995 Jun;15(2):135-9.
  • Thieme T, Piacentini S, Davidson S, Steingart K (1994). Determination of measles, mumps, and rubella immuni- zation status using oral fluid samples. J Am Med Assoc 272:219-221.
  • Drobitch RK, Svensson CK. Therapeutic drug monito- ring in saliva. An update. Clin Pharmacokinet. 1992 Nov;23(5):365-79.
  • Siegel IA. The role of saliva in drug monitoring. Ann N Y Acad Sci. 1993 Sep 20;694:86-90.
  • Vining RF, McGinley RA. Hormones in saliva. Crit Rev Clin Lab Sci. 1986;23(2):95-146.
  • McVie R, Levine LS, New MI. The biologic significance of the aldosterone concentration in saliva. Pediatr Res. 1979 Jun;13(6):755-9.
  • Fekete Z, Korec R, Feketeova E, Murty VL, Piotrowski J, Slomiany A, Slomiany BL. Salivary and plasma insulin le- vels in man. Biochem Mol Biol Int. 1993 Jul;30(4):623-9.
  • Katakura A, Kamiyama I, Takano N, Shibahara T, Muramatsu T, Ishihara K, Takagi R, Shouno T. Com- parison of salivary cytokine levels in oral cancer pati- ents and healthy subjects. Bull Tokyo Dent Coll. 2007 Nov;48(4):199-203.
  • Warnakulasuriya S, Soussi T, Maher R, Johnson N, Ta- vassoli M. Expression of p53 in oral squamous cell car- cinoma is associated with the presence of IgG and IgA p53 autoantibodies in sera and saliva of the patients. J Pathol. 2000 Sep;192(1):52-7.
  • Tavassoli M, Brunel N, Maher R, Johnson NW, Soussi T. p53 antibodies in the saliva of patients with squamous cell carcinoma of the oral cavity. Int J Cancer. 1998 Oct 29;78(3):390-1
  • Mittal T, Saralaya KM, Kuruvilla A, Achary C. Sex de- termination from buccal mucosa scrapes. Int J Legal Med. 2008 Sep 24. [Epub ahead of print
  • Virkler K, Lednev IK. Analysis of body fluids for forensic purposes: From laboratory testing to non-destructive ra- pid confirmatory identification at a crime scene. Foren- sic Sci Int. 2009 Mar 26. [Epub ahead of print
  • Bond JW, Hammond C. The value of DNA materi- al recovered from crime scenes. J Forensic Sci. 2008 Jul;53(4):797-801
ADO Klinik Bilimler Dergisi-Cover
  • ISSN: 1307-3540
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 2006
  • Yayıncı: Ankara Diş Hekimleri Odası
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Dişhekimliğinde Cone Beam Bilgisayarlı Tomografi

Sara SAMUR

Komplike Kron Kırıklarında Vital Pulpa Tedavisi

Zeynep Başak ÖKTEM, Levent ÖZER

Tükürük Salya ; Özellikleri ve Görevleri Tanı Açısından Değeri

Alper AKTAŞ, Bahadır GİRAY, Güliz AKTAŞ

Pulpa Hastalıklarında Bakterilerin Rolü

Resmiye Ebru TİRALİ, Haluk BODUR

Osteoporoz ve Periodontitis

Güliz N GÜNCÜ

Posterior Mandibular Bölgede Piezoelektrikcerrahi Yöntemi Kullanılarak Split Kret Tekniği Uygulanması ve İmplant Yerleştirilmesi

M Cenk DURMUŞLAR, M Kağan DEĞERLİYURT, Barış ŞİMŞEK