Determination of Morphological, Phenological and Pomological Characterization of Black Mulberry (Moms nigra L.) Grown in Ulubey Vicinity, Usak Province

Bu çalışma Uşak ili Ulubey ilçesinde bireysel olarak yetişen 15 adet değişik karadut (Maras nigra L.) genotipinde 2013 ve 2014 yıllarında yürütülmüştür. Morfolojik özellikleri şu değerler arasındadır: ağaç yaşı 4-91 yıl, gövde çevresi 61-187 cm; bir yaşlı dal çapı 0.30-0.95 mm, uzunluğu 5.60-9.73 mm, boğum sayısı 25-50 adet, boğumarası uzunluğu 1.43-2.40 mm; iki yaşlı dal çapı 060-108 mm, uzunluğu 16.83-18.50 mm, boğum sayısı 45-60 adet, boğum arası uzunluğu 303-498 mm; yaprak eni 8.1-11.9 mm, uzunluğu 8.7-12.1 mm, yaprak sapı uzunluğu 1.8-2.8 mm; yaprak yaş ağırlığı 2.93-1.25 g, kuru ağırlığı 0.37-0.77 g, nem oranı %69.3-78.4. Yaprak altı renk ölçümünde değeri 41.14-43.42, değeri 8.20-10.70, değeri 7.01-9.04, chroma 10.76-14.01, hue 0.8 -1.00 arasında değiştiği gözlenmiştir. Yaprak üst renk ölçümünde değeri 32.44-35.11, değeri 7.60-9.62, değeri 4.23-7.55, chroma 7.96-15.62, hue -0.98- -1.39 arasında olduğu belirlenmiştir. Yaprak üstündeki klorofil değerleri 0.67-0.69, altındaki klorofil değerleri 057-060 arasında değişmektedir. Fizyolojik özellikleri açısından tomurcuk kabarma zamanı 17-22 nisan, çiçeklenme zamanı 5-9 mayıs ve hasat başlangıç zamanı 28 haziran-1 temmuz olarak kaydedilmiştir. Pomolojik özellikleri açısından ise meyve eni 13.03-16.56 mm, boyu 16.70-23.47mm, yaş ağırlığı 2.87-4.30 g, kuru ağırlığı 0.90-1.22 g, renk 15.21-21.45, 6.13-21.69, 2.86-9.44, chroma 6.76-23.67, hue 1.98-2.70, titre edilebilir asit miktarı (TA) sitrik asit olarak 137-224 g/100ml, suda çözülebilir kuru madde (SÇKM) miktarı 11.55-19.040Brix, pH 3.63-4.18, Vitamini miktarı 15.37-16.70 mg/100ml, toplam fenolik madde miktarı 132.41-147. 16 mgGAE/ 100g, antioksidan kapasitesi 15.04-24.44 pM TE/ olarak belirlenmiştir. Genotipler sofralık tüketime uygunluklarına göre taıtılı derecelendirme yöntemi ile yapılan değerlendirmede 210-440 arası puan almışlardır. Bu seleksiyon çalışmasında en yüksek puan alan numaralı genotiptir ve üreticilere tavsiye edilmektedir.

UŞAK İLİ ULUBEY İLÇESİNDE YETİŞEN KARADUTLARIN (Maras nigra L.) MORFOLOJİK, FENOLOJİK VE POMOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ

This study was conducted on 15 different black mulberry (Maras nigra L.) genotypes in Ulubey vicinity in Uşak province in 2013 and 2014. Morphological characteristics were in range as plant age 4-91 years, trunck circumference 61-187 cm; one-year-old branch diameter 0.30-0.95 mm, length 5.60-9.73 mm, node number 2.5- 5.0, intemode length 1.43 -2.40 mm; two-year-old branch diameter 060-108 mm, length 16.83-18.50 mm, node number 4.5-6.0, intemode length 3.03-4.98 mm; leafwidth 8.1-11.9 mm, length 8.7-12.1 mm, leafblade length 1.8-2.8 mm; leaffresh weight 2.93-1.25 g, leafdry weight 0.37-0.77 g, moisture ratio 69.3-78.4%. While in color measurement, value 41.14-43.42, value 8.20-10.70, value 7.01-9.04, chroma 10.76-14.01, hue -0.8l- -l.00 were observed in leaf lower side, değeri 32.44-35.11, değeri 7.60-9.62, değeri 4.23-7.55, chroma 7.96- 15.62, hue -0.98- -1.39 were determined in leaf upper side. Chlorophyll content were 0.67-0.69 and 0.57-0.60 in leaf upper side and lower side, respectively. Physiological characteristics were in range as leaf bud swolling time 17-22 April, blooming time 5-9 May, and harvest beginning time 28 June-1 July. Pomological characteristics were determined as fruit width 13.03-16.56 mm, length 16.70-23.47 mm, fresh weight 2.87-4.30 g, dry weight 0.90-1.22 g, color 15.21-21.45, 6.13-21.69, 2.86-9.44, chroma 6.76-23.67, hue 1.98-2.70, titratable acid (TA) 1.37-2.24 g/100ml in citric acid equivalent, water-soluble acid solids (TTS) 11.55-19.040Brix, pH 3.63- 4.18, vitamin amount 15.37-16.70 mg/100ml, total phenolic substance 132.41-147.16 mgGAE/100g, antioxidant capacity 15.04-24.44 pM TE/g. According to weighted-rankit method for pomological data regarding fresh consumption, genotypes were received scores between 210 and 440. Genotype had the highest score in this selection for recommendation to growers.

PDF

___

Ağaoğlu YS, Çelik H, Çelik M, Fidan Y, Gülşen Y, Günay A, Halloran N, Köksal A1, Yanmaz (1997) Bahçe Bitkileri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No: 1009,Ankara.
Akbulut M, Çoklar H, Çekiç (2006) Farklı dut çeşitlerinin bazı kimyasal özellikleri ve mineral madde içeriklerinin belirlenmesi. ln: 11. Ulusal Üzümsü Meyve Sempozyumu Bildirileri, 14-16 Eylül Tokat, 176-180.
Anonim (1995) Official Methods of Analysis, 16th Ed. AOAC, Arlington.
Anonim (2013) Türkiye Tarımsal Üretim İstatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara.
Anonim (2014) Uşak Tarım ll Müdürlüğü Verileri, Uşak. http://usak.tarim.gov.tr/ (Erişim tarihi: 20.1 .2014).
Aslan MM (1998) Malatya, Elazığ, Erzincan ve Tunceli illerine bağlı bazı ilçelerden ümitvar dut tiplerinin seçimi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
Benzie lEF, Strain J.] (1996) The ferric reducing ability of plasma (FRAP) as measure of “antioxidant power”: the RAP assay. Analytical Biochemistry 239: 70-76.
Burğut A, Türemiş NF (2006) Adana ili ve çevre ilçelerinde yetişen sofralık ve sanayiye uygun dutların seleksiyonu. ln: ll. Üzümsü Meyveler Sempozyumu Bildileri, 14-16 Eylül 2006, Tokat.
Çam (2000) Edremit ve Gevaş yöresi dutlarının fenolojik ve pomolojik özellikleri ile seleksiyonu üzerine araştırmalar. Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
Ercişli S, Orhan (2008) Some physico-chemical characteristics of black mulberry (Moms nigra L.) genotypes from northeast Anatolia region of Turkey. Scientia Horticulturae 116: 41-46
Erdoğan (2003) lspir ve Pazaryolu ilçelerinde yetiştirilen dutların (Moms sp.) seleksiyon yoluyla ıslahı üzerine bir araştırma. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Erdoğan Ü, Çakmakçı (2006) Yukarı Çoruh Vadisin'de yetiştirilen dutların bazı fenolojik ve pomolojik özelliklerinin belirlenmesi. ln: ll. Üzümsü Meyveler Sempozyumu Bildirileri, 14-16 Eylül 2006, Tokat, 193-198.
Gündoğdu M, Yılmaz H, Geçer MK, Kayakeser (2012) Van Gölü Havzasındaki dut türlerinin farklı olgunluk dönemlerindeki (Moms nigra L., Maras alba L. ve Maras rubra L.) bazı fizikokimyasal özelliklerinin belirlenmesi. ln: [V. Ulusal Üzümsü Meyveler Sempozyumu Bildirileri, 3-5 Ekim 2012, Antalya,
Güneş M, Çekiç (2003) Tokat yöresinde yetiştirilen farklı dut türlerinin fenolojik ve pomolojik özelliklerinin belirlenmesi. ln: Ulusal Kivi ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu Bildileri, 23-25 Ekim 2003, Ordu.
Güven S, Başaran (1979) Çanakkale yöresinde üretilen karadut (Moms nigra L.) meyvesinin besin teknolojisi yönünden değerlendirilmesi. Tarımsal Araştırma Dergisi 108-117.
http://www.mgm.gov.tr. (Erişimtarihi: 20.11.2014).
http://www.tuik. gov.tr. (Erişim tarihi: 10.08.2014).
Hulme AC (1971) The biochemistry of fruits and their products. Vol: 2, Academic Press New York.
lmran M, Khan H, Shah (2010) Chemical composition and antioxidant activity of certain Moms species.
Journal of Zhejiang University-SCIENCE Biomedicine and Biotechnology 11(12): 973-980.
lslamA, Turan A, Şişman T, Kurt H, Aygün (2 006) Giresun Şebinkarahisar' da dut seleksiyonu. ln: ll. Üzümsü Meyveler Sempozyumu Bildileri, 14-16 Eylül 2006, Tokat.
Jalikop SH, Kumar R, Shivashankara KS (2009) Variability in mulberry (Morus spp.) accessions for plant and fruit traits and antioxidant properties. Acta Horticulturae 890: 267-272.
Joslyn MA (1970) Acidimetry. ln: Joslyn MA (ed), Methods ln Food Analysis, Academic Press, London.
Kafkas E, Bozdoğan A, Burgut A, Türemiş N, Kargı S, Çabaroğlu (2006) Bazı üzümsü meyvelerde toplam fenol ve antosiyanin içerikleri. ln: 11. Ulusal Üzümsü Meyveler Sempozyumu Bildileri, 14-16 Eylül 2006, Tokat.
Koyuncu F, Vural (2003) Karadut ağacının bazı organ ve dokularının morfolojik özellikleri. ln: Ulusal Kivi ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu Bildileri, 23-25 Ekim 2003, Ordu.
Lale (1992) Dut türlerinin pomoloj ik, fenolojik ve meyve kalite özellikleri üzerine bir çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, lzmir.
Orhan (2009) Oltu ve Olur İlçelerinde Yetiştirilen Dutların (Morus spp.) Seleksiyon Yoluyla Seçimi ve Seçilen Tiplerde Genetik Akrabalığın RADP Yöntemiyle Belirlenmesi. Doktora Tezi Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Pehluvan M, Kaya T, Doğru B, Bozhüyük MR (2012) Farklı lokasyon ve hasat zamanlarının karadutun (Maras
nigra L.) bazı meyve özellikleri üzerine etkisi. ln: IV. Ulusal Üzümsü Meyveler Sempozyumu Bildileri, 3-5 Ekim 2012, Antalya.
Polat (2005) Hatay'ın Antakya İlçesinde yetiştirilen bazı dut tiplerinin meyve özelliklerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi Mustafakemal Üniversitesi, Hatay.
Polat (2013) Parmak dutların (Moms laevigata) fenolojik, pomolojik özellikleri ve olgunlaşma esnasındaki fitokimyasal değişimleri. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
Thaipong K, Boonprakob U, Crosby KM, CisnerosZevallos L, Byrne DH (2006) Comparison of ABTS, DPPH, FRAP, and ORAC assays for estimating antioxidant activity from guava fruit extracts. Journal of ood Composition and Analysis 19: 669-675.
Uzun H, Bayır (2009) arklı dut genoiplerinin bazı kimyasal özellikleri ve antiradikal aktiviteleri. ln: lll. Ulusal Üzümsü Meyveler Sempozyumu Bildileri, 10- 12 Haziran 2009,, Kahramanmaraş.
Ünlüer A(2011) Beyaz dut (Moms alba) ve karadut (Maras nigra) yaprak özütleri üzerine antioksidan ve antimikrobiyal aktivite çalışmaları. Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.