Adem ÖZDEMİR, Cemre YAMAN, Ruken Akar VURAL

STEM Uygulamaları Öğretmen Öz-yeterlik Ölçeğinin Geliştirilmesi: Bir Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Bu çalışmanın amacı, STEM yaklaşımı ile ilgili STEM Uygulamaları Öğretmen Özyeterlik Ölçeği’ni geliştirmektir. Bu nedenle, çalışma için 55 maddelik bir STEM Uygulamaları Öğretmen Özyeterlik Ölçeği soru havuzu hazırlanmıştır. Hazırlanan ölçek maddeleri Türkiye’nin batı bölgesinde bulunan bir kamu üniversitesinin eğitim fakültesinde öğrenim görmekte olan 219 öğretmen adayına uygulanmış, geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. Ölçeğin Cronbach’s Alpha iç tutarlık katsayısı .97 olarak hesaplanmıştır. Ölçek tek boyutlu olup, toplam varyansın % 68.2’sini açıklamaktadır. Yapılan analizler sonucunda STEM Uygulamaları Öğretmen Özyeterlik Ölçeği 55 maddeden 18 maddeye düşürülmüştür. Doğrulayıcı faktör analizi sonuçlarına göre ölçeğin tek faktörlü yapısına ait uyum indeksleri oldukça iyi düzeydedir (RMSEA= .05, NFI= .99, CFI= 1.00, IFI= 1.00, RFI= .98, GFI= .90 ve SRMR= .025). Ayrıca geçerliğe katkı sağlamak için de STEM eğitim programına katılan ve katılmayan, STEM hakkında bilgisi olan ve olmayan öğrencilerin STEM özyeterlik puanları karşılaştırılmıştır. Yapılan analizler sonucunda STEM hakkında bilgisi olan öğrenciler ve STEM etkinliği yapan öğrenciler lehine anlamlı farklar bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

STEM, Özyeterlik, Geçerlik, Güvenirlik, Fen Eğitim

Development of the Teacher Self-Efficacy Scale for STEM Practices: A Validity and Reliability Study

The purpose of this study is to develop A Teacher Self-Efficacy Scale for STEM Practices. For this aim, a question pool consisted of 55-item was prepared for the study. The preliminary form was applied to 219 prospective teachers studying in the faculty of education at a public university which is located in the western region of Turkey. Validity and reliability studies have been done and Cronbach's Alpha internal consistency coefficient was calculated as .97. The scale is one-dimensional and reveals 68.2% of the total variance. As a result of these analyzes, the Teacher Self-Efficacy Scale for STEM Practices was reduced from 55 to 18 items. According to the confirmatory factor analysis results, the fit index of the one-factor scale is quite satisfactory (RMSEA = .05, NFI = .99, CFI = 1.00, IFI = 1.00, RFI = .98, GFI = .90 and SRMR = .025). At the last phase of the study, Scale self-efficacy scores of the prospective teacher who are having and not having STEM knowledge already were compared as well. As a result, significant differences were found in favor of students who are already having STEM knowledge.

Keywords:

STEM, Self– efficacy, Validity, Reliability, Science Education,

PDF

___

AKGÜNDÜZ, D., AYDENİZ, M., ÇAKMAKÇI G., ÇAVAŞ B., ÇORLU, M. S., ÖNER, T. & ÖZDEMİR, S. (2015). STEM Eğitimi Türkiye Raporu: Günün Modası mı Yoksa Gereksinim mi? İstanbul: Scala Basım Yayın, 10-38.
AKKOYUNLU, B., FEZA, O. & AYSUN, U. (2005). Bilgisayar Öğretmenleri İçin Bilgisayar Öğretmenliği Özyeterlik Ölçeği Geliştirme Çalışması, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 1-8.
AYDENİZ M. (2017). Eğitim Sistemimiz ve 21. Yüzyıl Hayalimiz: 2045 Hedeflerine İlerlerken, Türkiye İçin STEM Odaklı Ekonomik Bir Yol Haritası, University of Tennessee, Knoxwille.
BANDURA, A. (1977). Self Efficacy: Toward a Unifying Theory of Behavioral Change, Psycological Review, 84, 191-215.
BANDURA, A. (1997). Self-Efficacy: The Exercise of Control. New York:W. H. Freeman and Company.
BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2002). Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32, 470-483.
BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2004). Veri Analizi El Kitabı, Ankara: Pegem Yayıncılık.
BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2017). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı: Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum, Ankara: Pegem Atıf İndeksi, 4. Baskı.
DOLAPCİ, S. (2013). Öğretmen Adaylarının Öz Yeterlilik Algıları ve Kaynaştırma Eğitimine Bakış Açıları. Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
ERGİN, Y. D. (1995). Ölçeklerde Geçerlik ve Güvenirlik, M. Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 7, 125-148.
EROĞLU, S. & BEKTAŞ, O. (2016). STEM Eğitimi almış Fen Bilimleri Öğretmenlerinin STEM Temelli Ders Etkinlikleri Hakkında Görüşleri, Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 4 (3), 43-67.
GENCER, A. S. (2015). Fen Eğitiminde Bilim ve Mühendislik Uygulaması: Fırıldak Etkinliği, Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi, 5 (1), 1-19.
GÜROL, A., ALTUNBAŞ, S. & KARAASLAN, N. (2010). Öğretmen Adaylarının Özyeterlik İnançları ve Epistemolojik İnançları Üzerine Bir Çalışma, e-Journal of New World Sciences Academy, 5 (3), 1395-1404.
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI. (2018). Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı. (Online: http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=325). 29.04.2018 tarihinde erişildi.
NAKİP, M. (2003). Pazarlama Araştırmaları Teknikler ve (SPSS Destekli) Uygulamalar, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
ÖZÇELİK, A. & AKGÜNDÜZ D. (2017). Üstün/Özel Yetenekli Öğrencilerle Yapılan Okul Dışı STEM Eğitiminin Değerlendirilmesi, Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,2 (8), 334-351.ÖZEN, Y. & GÜL, A. (2007). Sosyal ve Eğitim Bilimleri Araştırmalarında Evren- Örneklem Sorunu, KKEFD/JOKKEF, 15, 395-422.
SEFEROĞLU, S. S. & AKBIYIK, C. (2005). İlköğretim Öğretmenlerinin Bilgisayara Yönelik Öz-yeterlik Algıları Üzerine Bir Çalışma, Eğitim Araştırmaları-Eurasian Journal of Educational Research, 1, 89-101.
SİPAHİ, B.,YURTKORU, E. S. & ÇİNKO, M. (2008). Sosyal Bilimlerde SPSS ile Veri Analizi, İstanbul: Beta Yayıncılık.
THOMAS, T. A. (2014). Elementary Teachers’ Receptivity to Integrated Science, Technology, Engineering and Mathematics (STEM) Education in the Elementary Grades, University of Nevada.
TUNÇ ALPAK, G. (2018). Yaşam Boyu Öğrenme ve Bireysel Yenilikçilik. Doktora Semineri, Aydın.
WANG, H. (2012). A new era of science education: science teachers’ perceptions and classroom practices of science, technology, engineering and mathematics (STEM) integration. (Doctoral Dissertation).
YILDIRIM, P. (2017). Fen, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik (STEM) Entegrasyonuna İlişkin Nitel Bir Çalışma, Erzurum, 31-55.
YÜKSEL, K. (2010). Rehber Öğretmen Adaylarının Özel Alan ve Özyeterlik Algıları. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.