ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖZ-YETERLİK ALGILARI

Bu araştırmanın amacı pedagojik formasyon sertifika programında öğrenim gören öğretmen adaylarının öz-yeterlik algılarının yaş, cinsiyet, branş, eğitim durumu, öğretmenlik deneyimi gibi farklı değişkenler açısından incelenmektir. Tarama modeline dayalı nicel bir araştırma olarak desenlenen çalışmada amaçsal örnekleme kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2013-2014 öğretim yılında Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Pedagojik Formasyon Sertifika Programında öğrenim gören 550 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Örneklem ise evren içinden araştırmaya katılmaya gönüllü, 245 öğretmen adayından oluşturmaktadır. Ölçme aracının eksik doldurulması nedeniyle 192 öğretmen adayının görüşleri araştırma kapsamında değerlendirilmiştir. Araştırmada veriler Tschannen-Moran ve Hoy (2001) tarafından geliştirilen, Çapa, Çakıroğlu ve Sarıkaya (2005) tarafından Türkçeye uyarlanan “Öğretmen Öz-yeterlik Ölçeği” ile toplanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde SPSS paket programı kullanılmış, yüzde, frekans, standart sapma ve aritmetik ortalama; gruplar arasındaki farklılığı gözlemleme amacına yönelik olarak tek yönlü varyans analizinden (ANOVA) ve t- testinden yararlanılmıştır. Tek yönlü varyans analizi ile ortaya çıkan farklılıkların hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek amacıyla Tukey testi kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçları göz önüne alındığında, öğretmen adaylarının öz-yeterlik algılarının “yeterli” düzeyde olduğu; ancak “oldukça yeterli” düzeyinde olmadığı gözlemlenmektedir.  Öğretmen adaylarının öz-yeterlik alt boyutları arasında anlamlı farklılık bulunmaktadır. Öğretmen adaylarının öğretim stratejileri öz-yeterlikleri, öğrenci katılımını sağlama öz-yeterliklerine göre yüksektir ve bu iki alt boyut arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmaktadır. Bağımsız değişkenler dikkate alındığında cinsiyet, branş ve öğretmenlik deneyimi değişkenine göre anlamlı farklılıklar gözlenirken öğrenim durumu ve yaş değişkenine göre anlamlı bir farklılık bulunamamıştır

___

Aksu, H.H. (2008). “Öğretmen Adaylarının Matematik Öğretimine yönelik Öz-

yeterlilik İnançları”. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi

Dergisi, 8 (2), 161-170.

Avcı, E., Coşkuntuncel, O. ve İnandı, Y. (2011). “Ortaöğretim On İkinci Sınıf Öğrencilerinin Matematik Dersine Karşı Tutumları”. Mersin Üniversitesi Eğitim

Fakültesi Dergisi, 7 (1), 50-58.

Ashton, P.T. ve Webb, R.B. (1986). Making a difference: Teachers’ sense of

efficacy and student achievement. New York: Longman.

Aydemir, H., Duran, M., Kapıdere, M., Kaleci, D. ve Aksoy, D., N. (2014). “Self-

efficacy of Teacher Candidates. Intended Teaching Profession”. Procedia

– Social and Behavioral Sciences 152, 161 – 166.

Azar, A. (2010). “Ortaöğretim Fen Bilimleri ve Matematik Öğretmeni Adaylarının

Öz Yeterlilik inançları”. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (12), 235–252.

Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.

Bandura, A. (1977a). “Self-efficacy: Toward a Unifying Theory of Behavioral

Change”. Psychological Review, 84, 191–215.

Bandura, A. (1977b). Social learning theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.

Bandura A. (1982). “Self Efficacy Mechanisim in Human Agency”. American Psycologist,

(2), 122-147.

Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive

theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.

Bandura, A. (1993). “Perceived Self-efficacy in Cognitive Development and

Functioning”. Educational Psychologist, 28, 117–148.

Bandura A. ve Locke A. E. (2003). “Negative Self-efficacy and Goal Effects Revisited”.

Journal of Applied Psychology, 88 (1), 87–99.

Benzer, F. (2011). İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan

Öğretmenlerin Öz Yeterlik Algılarının Analizi. Yayınlanmamış doktora

tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.

Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, E. Ö. Karadeniz Ş. ve Demirel, F. (2013).

Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.

Cantrell, P., Young, S. ve Moore, A. (2003). “Factors Affecting Science Teaching

Efficacy of Preservice Elementary Teachers”. Journal of Science

Teacher Education, 14, 177–192.

Caprara, G. V., Barbaranelli, C., Steca, P. ve Malone, P. S. (2006). “Teachers’ Self-

efficacy Beliefs as Determinants of Job Satisfaction and Students’

Academic Achievement: A study at the School Level”. Journal of School

Psychology, 44, 473–490.

Conger, J., A. ve Kanungo, R., N. (1988). “The Empowerment Process:

Integrating Theory and Practice”. The Academy of Management

Review, 13 (3), 471-482.

Covington, M. V. (1984). “The Self-worth Theory of Achievement Motivation:

Findings and Implications”. The Elementary School Journal, 85 (1), 1-

Çapa, Y., Çakıroglu, J. ve Sarıkaya, H. (2005). “The Development and

Validation of a Turkish Version of Teachers’ Sense of Efficacy Scale”.

Education and Science 30 (137), 74-81.

Çapri, B. ve Çelikkaleli, Ö. (2008). “Öğretmen Adaylarının Öğretmenliğe İlişkin

Tutum ve Mesleki Yeterlik İnançlarının Cinsiyet, Program ve

Fakültelerine Göre İncelenmesi”. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi

Dergisi, 9(15), 33-53.

Demirtaş, H., Cömert, M. ve Özer, N. (2011).”Öğretmen Adaylarının Öz Yeterlik

İnançları ve Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları”. Eğitim ve Bilim,

(159), 96-111.

Dipasupil, S., R., Ham, J., H. ve Min, H., J. (2015) “Relationship Between

Teachers Level of Job Satisfaction and Self-efficacy: A Comparative

Study Between Korean and Non-Korean Perspectives”. Indian Journal

of Science and Technology, 8 (24).

Donnell, L., A. ve Gettinger, M. (2015). “Elementary School Teachers’

Acceptability of School Reform: Contribution of Belief Congruence,

Self-efficacy and Professional Development”. Teaching and Teacher

Education, 51 (47-57).

Ekici, G. (2006). “Meslek Lisesi Öğretmenlerinin Öğretmen Öz-yeterlik İnançları

Üzerine Bir Araştırma”. Eğitim Araştırmaları, (24), 87-96.

Emmer, E. ve Hickman, J. (1990). Teacher decision making as a function of

efficacy, attribution, and reasoned action. Paper Presented at the

Annual Meeting of the American Educational Research Association,

Boston, MA.

Elkatmış M., Demirbaş M. ve Ertuğrul N. (2013). “Eğitim Fakültesi Öğrencileri ile

Formasyon Eğitimi Alan Fen Edebiyat Fakültesi Öğrencilerinin

Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Öz Yeterlik İnançları”. Pegem Eğitim

ve Öğretim Dergisi, 3 (3), 41-50.

Field, A. (2009). Discovering statictics using SPSS. London: SAGE Publications.

Gençtürk, A. ve Memiş, A. (2010). “İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Öz-

yeterlik Algıları ve İş Doyumlarının Demografik Faktörler Açısından

İncelenmesi”. İlköğretim Online, 9 (3), 1037-1054.

Gibson, S. ve Dembo, M. (1984). “Teacher efficacy: A construct validation”.

Journal of Educational Psychology, 76 (4), 569-582.

Goddard, R. D., Hoy, W. K. ve Woolfolk-Hoy, A. W. (2000). “Collective Teacher

Efficacy: Its Meaning, Measure and Impact on Student Achievement”.

American Educational Research Journal, 37 (2), 479- 507.

Goddard, R. G., Hoy, W. K. ve Woolfolk Hoy, A. (2004). “Collective Efficacy:

Theoretical Development, Empirical Evidence, and Future Directions”.

Educational Researcher, 33 (3), 3–13.

Gorrel, J. ve Capron, E. (1990). “Cognitive Modelling and Self Efficacy: Effects on

Preservice Teachers’ Learning of Teaching Strategies”. Journal of

Teacher Education, 41 (4), 15- 22.

Güvenç, H. (2011). “Sınıf Öğretmenlerinin Özerklik Destekleri ve Mesleki Öz-

yeterlik Algıları”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17 (1), 9 116.

Hagen, K. M., Gutkin. T. B., Wilson, C. P. ve Oats, R. G. (1998). “Using Vicarious

Experience and Verbal Persuasion to Enhance Self-efficacy in Pre-

service Teachers: “priming the pump” for consultation”. School

Psychology Quarterly, 13 (2), 169-178.

Henson, R. K., Kogan, L. R. ve Vacha-Haase, T. (2001). “A Reliability

Generalization Study of the Teacher Efficacy Scale and Related

Instruments”. Educational and Psychological Measurement, 61 (3),

-42.

Huck, S.,W. (2009). Statistical misconceptions. New York: Routledge.

Kahyaoğlu M. ve Yangın, S. (2007). “İlköğretim Öğretmen Adaylarının Mesleki

Öz-yeterliklerine İlişkin Görüşleri”. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15 (1),

-84.

Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

Koç, C. (2013). “Sınıf Öğretmenlerinin Öz yeterlik algıları ve Yapılandırmacı

Öğrenme Ortamı Oluşturma Becerilerinin İncelenmesi”. Hacettepe

Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 240- 255.

Kurt, T. (2012). “Öğretmenlerin Öz-yeterlik ve Kolektif Yeterlik Algıları”. Türk

Eğitim Bilimleri Dergisi, 10 (2), 195-227.

Oğuz, A. (2012). “Sınıf Öğretmeni Adaylarının Akademik Öz Yeterlik İnançları”.

Anadolu Journal of Educational Sciences International. 2 (2), 15-28.

Özdemir, M.S.(2008). “Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretim Sürecine İlişkin Öz-

yeterlik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Kuram

ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 54, 277-306.

Özkan, H., Dallı, M., Bingöl, E., Metin, C., S. ve Yaralı, D. (2014). “Examining the

Relationship Between the Communication Skills and Self-efficacy Levels

of Physical Education Teacher Candidates”. Procedia - Social and

Behavioral Sciences, 152, 440 – 445.

Parkay, F. W., Greenwood, G., Olejnik, S. ve Proller, N. (1988). “A Study of the

Relationship among Teacher Efficacy, Locus of Control, and Stress”.

Journal of Research and Development in Education, 21(4), 13-22.

Peker, M. ve Mirasyedioğlu, Ş. (2003). “Lise 2.sınıf Öğrencilerinin Matematik

Dersine Yönelik Tutumları ve Başarıları Arasındaki İlişki”. Pamukkale

Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 157-166.

Ross, J.A. (1992). “Teacher Efficacy and the Effect of Coaching on Student

Achievement”. Canadian Journal of Education, 17, 51–65.

Sandıkçı, M. ve Öncü, E. (2013). “Beden Eğitimi ile Diğer Alanlardaki Öğretmen

Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Yeterlik Algıları ve

Tutumlarının Belirlenmesi ve Karşılaştırılması”. Pamukkale Journal of

Sport Sciences, 4 (1), 135-151.

Saracaloğlu, A. S. ve Yenice, N. (2009). “Fen Bilgisi ve Sınıf Öğretmenlerinin Öz

Yeterlik İnançlarının Bazı Değiskenler Açısından İncelenmesi”. Eğitimde

Kuram ve Uygulama 5(2), 244-260.

Smith, S. M. (2002). “Using the Social Cognitive Model to Explain Vocational

Interest in Information Technology”. Information Technology, Learning

and Performance Journal, 20 (1), 1-9.

Smylie, M. A. (1988). “The Enhancement Function of Staff Development:

Organizational and Psychological Antecedents to Individual Career

Change”. American Educational Research Journal, 25, 1-30.

Şahin-Taşkın, Ç. ve Hacıömeroğlu, G. (2010). “Sınıf Öğretmeni Adaylarının

Özyeterlik İnançları: Nicel ve Nitel Verilere Dayalı Bir İnceleme”. İnönü

Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 21-40.

Tarkın A. ve Uzuntiryaki, E. (2012). Öğretmen Adaylarının Öz-yeterlik İnançları

ve Mesleğe Yönelik Tutumlarının Kanonik Korelasyon Analizi ile

İncelenmesi”. İlköğretim Online, 11 (2), 332-341.

Taşkın Can, B., Cantürk Günhan, B. ve Öngel Erdal, S. (2005). “Fen Bilgisi

Öğretmen Adaylarının Fen Derslerinde Matematiğin Kullanımına

Yönelik Öz Yeterlik İnançlarının İncelenmesi”. Pamukkale Üniversitesi

Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 47–52.

Tschannen-Moran, M. ve Woolfolk-Hoy, A. (2001). “Teacher Efficacy: Capturing

an Elusive Construct”. Teaching and Teacher Education. 17(7). 783-

Üstüner, M., Demirtaş, H., Cömert M. ve Özer N. (2009). “Ortaögretim

Öğretmenlerinin Öz-yeterlik Algıları”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi

Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, (17), 1-16.

Yenilmez, K. ve Kakmacı, Ö. (2008). “İlköğretim Matematik Öğretmenliği Bölümü

Öğrencilerinin Öz Yeterlilik İnanç Düzeyleri”. Eskişehir Osmangazi

Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 1-21.

Yeşilyurt, E. (2013). “Öğretmen Adaylarının Öz-yeterlik Algıları”. Elektronik

Sosyal Bilimler Dergisi. 12 (45), 88-104.

Yılmaz, K. ve Çokluk-Bökeoğlu, Ö. (2008). “İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin

Yeterlik İnançları”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi

Dergisi, 41(2), 143-167.

Wood, R. ve Bandura, A. (1989). “Social Cognitive Theory of Organizational

Management”. Academy of Management Review 14(3), 361-384.

Woolfolk, A. E., Rosoff, B. ve Hoy, W. K. (1990). “Teacher’s Sense of Efficacy and

Their Beliefs about Managing Students”. Teaching and Teacher

Education, 6, 137–148.