Salih USLU, Kubilay YAZICI, Mehmet ÇETİN

SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ MEDYA OKURYAZARLIK DÜZEYLERİ

Bu çalışmanın amacı, farklı değişkenler açısından (üniversite, cinsiyet, sınıf, kişisel bilgisayara sahip olma ve barınma türü) sosyal bilgiler öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeylerinin incelenmesidir. Araştırma verileri 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Dicle Üniversitesi ve Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler Eğitimi Ana Bilim Dalı’nda öğrenim görmekte olan 478 öğretmen adayından elde edilmiştir. Betimsel tarama modelinin kullanıldığı araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından oluşturulan “Kişisel Bilgi Formu” ve Karaman ve Karataş (2009) tarafından geliştirilen “Medya Okuryazarlığı Düzey Belirleme Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma verileri SPSS programı vasıtasıyla gerekli istatistiksel teknikler kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeylerinin cinsiyet ve kişisel bilgisayara sahip olma değişkenleri açısından istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık gösterdiği, üniversite, sınıf düzeyi ve barınma türü değişkenlerinde ise anlamlı bir farklılık göstermediği saptanmıştır. Araştırmada ayrıca sosyal bilgiler öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeylerinin yüksek (sıklıkla) düzeyde olduğu tespit edilmiştir.Bu çalışmanın amacı, farklı değişkenler açısından (üniversite, cinsiyet, sınıf, kişisel bilgisayara sahip olma ve barınma türü) sosyal bilgiler öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeylerinin incelenmesidir. Araştırma verileri 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Dicle Üniversitesi ve Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler Eğitimi Ana Bilim Dalı’nda öğrenim görmekte olan 478 öğretmen adayından elde edilmiştir. Betimsel tarama modelinin kullanıldığı araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından oluşturulan “Kişisel Bilgi Formu” ve Karaman ve Karataş (2009) tarafından geliştirilen “Medya Okuryazarlığı Düzey Belirleme Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma verileri SPSS programı vasıtasıyla gerekli istatistiksel teknikler kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeylerinin cinsiyet ve kişisel bilgisayara sahip olma değişkenleri açısından istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık gösterdiği, üniversite, sınıf düzeyi ve barınma türü değişkenlerinde ise anlamlı bir farklılık göstermediği saptanmıştır. Araştırmada ayrıca sosyal bilgiler öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeylerinin yüksek (sıklıkla) düzeyde olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sosyal bilgiler, öğretmen adayları, medya okuryazarlık düzeyleri

PDF

___

Altun, A. (2010). Medya Okuryazarlığının Sosyal Bilgiler Programlarıyla İlişkilendirilmesi ve Öğretimi. Yayımlanmamış Doktora Tezi Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Aydemir, S. (2013). Ortaokul 8. Sınıf Öğrencilerinin Medya Okuryazarlık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.

Büyükbaykal, G. (2007). “Televizyonun Çocuklar Üzerindeki Etkileri.” İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 28: 31- 44.

Cereci, S. (2012). “Medyanın İşlevi: Gerçeklerin Ötelenmesi Sorunu.” The Journal of Academic Social Science Studies, 6(2): 1-12.

Çakır, H., Koçer M. ve Aydın H. (2012). “Medya Okuryazarlığı Dersini Alan ve Almayan İlköğretim Öğrencilerinin Medya İzleme Davranışlarındaki Farklılıkların Belirlenmesi.” Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 7(3): 42-54.

Çepni, O., Palaz, T. ve Ablak, S. (2015). “Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Medya ve Televizyon Okuryazarlık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi.” Turkish Studies, 10(11): 431-446.

Deveci, H. ve Çengelci, T. (2008). “Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarından Medya Okuryazarlığına Bir Bakış.” Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2): 25-43.

Ertek, Z. Ö. (2013). Sınıf Öğretmenlerinin Medya Okuryazarlık Düzeylerinin Belirlenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Gedik Demirkaya, H. ve Altun, A. (2011). Sosyal Bilgilerde Güncel Olaylar ve Medya Okuryazarlığı. Özel Öğretim Yöntemleriyle Sosyal Bilgiler Öğretimi (511-555). Ankara: Pegem Akademi.

Gündüz Kalan, Ö. (2010). “Medya Okuryazarlığı ve Okul Öncesi Çocuk: Ebeveynlerin Medya Okuryazarlığı Bilinci Üzerine Bir Araştırma.” İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Hakemli Dergisi, 39: 59-73.

İnan, Taşkın. (2010). Öğretmen Adaylarının Medya Okuryazarlık Düzeyleri ve Medya Okuryazarlığına İlişkin Görüşleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.

Işık, U. ve Koz, K. A. (2009). “Cinsellik Üzerinden “Tık Ticareti”: İnternet Haberciliği Üzerine Bir İnceleme.” İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Sayı: 29: 167-188.

Jurnal. (2011). Kim Hangi Gazeteyi Okuyor?, 11.04.2015 tarihinde http://www.jurnal.net/arastirma/2011/05/23/kim-hangi-gazeteyi-okuyor.htm veri tabanından alınmıştır.

Karaman, M.K ve Karataş, A. (2009). “Öğretmen Adaylarının Medya Okuryazarlık Düzeyleri.” İlköğretim Online, 8(3): 798-808.

Karataş, A. (2008). Öğretmen Adaylarının Medya Okuryazarlık Düzeyleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.

McMillan, H. & J. Schumacher, S. (2006). Research in Education Evidence-Based İnquiry. 6th Edition, Boston: Allynand Bacon Inc.

Nalçaoğlu, H. (2003). Medya Ve Toplum İlişkisini Anlamak Üzere Bir Çerçeve, 02.04.2015 tarihinde http://eski.bianet.org/diger/pdf/01/medya_toplum.pdf veri tabanından alınmıştır.

Semiz, L. (2013). Ortaokul Öğrencilerinin Medya Okuryazarlığı Yeterlikleri Ve Medya Okuryazarlığı Dersini Yürüten Öğretmenlerin Karşılaştıkları Sorunlar, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rize.

Şeylan, S. (2008). Medya Okuryazarlığı Ders Uygulamalarında Dünya Üzerinde Görülen Aksaklıklar, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

TTKB “Talim Terbiye ve Kurulu Başkanlığı”. (2015). Öğretmenlik Alanları, Atama ve Ders Okutma Esasları, 11.04.2015 tarihinde http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2014_09/10093949_9_cizelgeveesaslar.pdf veri tabanından alınmıştır.

Yalçınkaya, E. ve Uslu, S. (2015). Sosyal Bilgilerin Tarihçesi ve Temel Eğitimdeki Yeri, Sosyal Bilgiler Öğretimi (25-46). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.

Yazıcı, K. (2014). “Medya ve Değerler”. Farklı Yönleriyle Değerler Eğitimi, (Editörler: R. Turan ve K. Ulusoy), (ss. 142-189), Ankara: Pegem Akademi.

Yıldız, V. A. (2011). Bir Sosyal Öğrenme Aracı Olarak Medya ve Ahlaki Gelişim Kuramları Açısından Medya Okuryazarlığına Eleştirel Bir Bakış, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.