BİYOKAPİTALİZM VE BEDEN SİMSARLIĞI: GÜNÜMÜZDE BEDEN TİCARETİNİN MESLEKLEŞMESİ

Bu çalışma, neoliberalleşme ve biyopolitika arasındaki ilişkiyi iki kavram üzerinden ele almaktadır: Biyokapitalizm ve body brokers. Biyokapitalizm, biyolojik yaşamın yeni neoliberal piyasa hedefleri doğrultusunda yatırım kaynağına dönüştürülmesi ile biyoteknoloji endüstrisinin gelişmesiyle ortaya çıkan yeni biyopolitik stratejilerin bütünleşmesini ifade etmektedir. Bu bağlamda biyokapitalizm, yeni neoliberalizm ile yeni biyopolitikanın eklemlenmesidir. Biyokapitalizm, biyolojik malzemeye ihtiyaç duyan endüstrilerin ve kurumların talepleri doğrultusunda bedeni bir yatırım kaynağına dönüştürerek ticarileştirir. Günümüzde organ, doku ve kadavra ticaretinin yaygınlaşması ve küresel bir karaborsaya dönüşmesi biyokapitalizmin bir sonucudur. Beden ticaretinin piyasadaki alıcılarına organ, doku ve kadavra temin eden beden simsarları, literatürdeki ismiyle body brokers ise biyokapitalizmin tüm iktisadi eğilimlerini ifade eden yeni bir meslekleşme biçimidir. Çoğunlukla yoksulların ve kimsesizlerin bedenlerini ve beden parçalarını illegal yöntemlerle alıcılara pazarlayan beden simsarlarının müşterileri çeşitlilik arz etmektedir (biyoteknoloji endüstrisi, tıp eğitimi veren özel ya da resmi kurumlar, ilaç ve kozmetik endüstrisi, donör şirketleri, savunma sanayi gibi). Organ, doku ve kadavra ticaretinden kazanç elde eden bu kişilerin sayısı her geçen gün artmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Biyokapitalizm, Yeni biyopolitika, Body Brokers, Beden Ticareti, Organ Ticareti, Kadavra Ticareti

PDF

___

Abelson, P.H. (1987). “Rekombinant DNA Araştırmalarının Yönetilmesi”. Biyoteknoloji, Genetik Mühendisliği ve İnsanlığın Geleceği. (Der.) Earl D. Hanson ve Sandra Panem. Çev., Erhan Göksel ve Alaeddin Şenel. Ankara: V Yayınları.

Albaran, E.S., Santos, D., ve Duarte, N., (2017). “Introduction to the International Trafficking of Organs”. The Global Observatory of Transnational Criminal Networks, Research Paper No. 12. Colombia: VORTEX Working Papers.

Bennett, R.M. & Wilson, M. (2010). “Commodified Cadavers and the Political Economy of the Spectacle”. International Political Sociology. Volume:4, Issue : 2, (s.159-177).

Carney, S. (2011). The Red Market: On the Trail of the World's Organ Brokers. New York: William Morrow.

Cheney, A. (2006). Body Brokers: Inside America's Underground Trade in Human Remains. New York: Broadway Books.

Cooper, M. (2008). Life as Surplus: Biotechnology and Capitalism in the Neoliberal Era. Seattle: University of Washington Press.

Donady, J.J. (1987). “DNA Nedir?” Biyoteknoloji, Genetik Mühendisliği ve İnsanlığın Geleceği. (Der.) Earl D. Hanson ve Sandra Panem. Çev., Erhan Göksel ve Alaeddin Şenel. Ankara: V Yayınları.

Foucault, M. (2003). Cinselliğin Tarihi. Çev. Hülya Uğur Tanrıöver. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

Foucault, M. (2015). Biyopolitikanın Doğuşu. Çev., Alican Tayla. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.

Grow, B. ve Shiffman, J. (2017). “The Body Trade”. https://www.reuters.com/investigates/special-report/usa-bodies-brokers/

Harvey, D. (2015). Neoliberalizmin Kısa Tarihi. Çev. Aylin Onacak. İstanbul: Sel Yayınları.

Hurren, E.T. (2012). Dying for Victorian Medicine: English Anatomy and its Trade in the Dead Poor, c.1834 – 1929. New York: Palgrave Macmillan.

Işık, İ.E. (2004). Gen-Politik. İstanbul: Bağlam Yayınları.

Kiefer, B.I. (1987). “Rekombinant DNA: Yolaçtığı Tartışmalar ve Sahip Olduğu Gizil Güçler”. Biyoteknoloji, Genetik Mühendisliği ve İnsanlığın Geleceği. (Der.) Earl D. Hanson ve Sandra Panem. Çev., Erhan Göksel ve Alaeddin Şenel. Ankara: V Yayınları.

Larry, R. (2004). “The Organ Trade: A Global Black Market; Tracking the Sale of a Kidney on a Path of Poverty and Hope”. New York Times, May 23.

Lemke, T. (2013). Biyopolitika. Çev. Utku Özmakas. İstanbul: İletişim Yayınları.

Lundin, S. (2015). Organs for Sale: An Ethnographic Examination of the International Organ Trade. New York: Palgrave Macmillan.

Martin, K. (2019). “Cut And Run: The Black Market in Organ Trafficking”. https://www.magellantv.com/articles/cut-and-run-the-black-market-in-organ-trafficking

Marx, K. (2011). Kapital: Cilt:1. Çev. Mehmet Selik-Nait Satlıgan. İstanbul: Yordam Yayınları.

Öner, F. (2001). “İnsan Genom Projesinin İlginç Sonuçları ve Sağlık Alanına Getirecekleri”. FABAD, 26: 59-60.

Rajan, K.S. (2012). Biyokapital: Genom Sonrası Hayatın Kuruluşu. Çev., Ayşe Deniz Temiz. İstanbul: Metis Yayınları.

Sanal, A. (2013). Yeni Organlar, Yeni Hayatlar. Çev., Selin Siral. İstanbul: Metis Yayınları.

Sharp, L.A. (2006). Strange Harvest: Organ Transplants, Denatured Bodies, and the Transformed Self. Berkeley: University of California Press.

Swanson, R.A. (1987). “Bilim ve İş Çevreleri: İnsanın Gereksinimlerinin Karşılanmasında Elele”. Biyoteknoloji, Genetik Mühendisliği ve İnsanlığın Geleceği. (Der.) Earl D. Hanson ve Sandra Panem. Çev., Erhan Göksel ve Alaeddin Şenel. Ankara: V Yayınları.

Tuğ, A., Hancı, H., Balseven, A. (2002). “İnsan Genom Projesi: Umut mu Kabus mu?” Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 11 (2): 56-57.

Yu, J. ve Liu, J. (2009). “The New Biopolitics”. Journal of Academic Ethics. 7:287-296.

Willson, K., Lavrov, V., Keller, M. ve Hudson, M. (2012). “Body Brokers Leave Trail Of Questions, Corruption”. Skin & Bone: The Shadowy Trade in Human Body Parts. https://cloudfront-files-1.publicintegrity.org/documents/pdfs/SkinBone.pdf

www.ntv.com.tr. (2018). https://www.ntv.com.tr/saglik/fakirlerin-vucudu-karaborsada-abdde-bir-kafa-500-dolar,czQiKskaxkKyrvPQQgR2cw