Two Neolithic Ritual Centers in East Mysia (NW Turkey): The Baltalıin and İnkaya Caves
Neolitik ve Kalkolitik Çağlarda Batı Anadolu Bölgesi’nde mevcut olan toplumsal ilişkiler ve inanç sistemleri, Anadolu arkeolojisinin önemli problemlerinden birini oluşturur. Balıkesir- Dursunbey İlçesi, Delice Köyü sınırları içinde yer alan Baltalıin ve İnkaya Mağaralarında saptadığımız duvar boyaları, bu eksikliğin telafi edilmesinde önemli bir rol oynayacak niteliktedir. Bir kült merkezi niteliğine sahip olan mağaraların planlamasında av ve inanç ritüelleri için mekanların bilinçli olarak ayrıldığı görülmektedir. Neolitik Çağ’ın inanç sistemini konu edinen resimler, içerdikleri yaşam, ölüm ve av konuları ile özgün örnekler arasında yerini almıştır.
Two Neolithic Ritual Centers in East Mysia (NW Turkey): The Baltalıin and İnkaya Caves
The social and belief systems in WesternAnatolia during the Neolithic and Chalcoliticperiods constitute an important question inAnatolian archaeology. Examination of thewall paintings in the Baltalıin and İnkayacaves near the village of Delice in the districtof Dursunbey in Balıkesir province may providesome important answers. There appearsto be a conscious effort behind the planningof these caves for use as cult centers in regardsto hunting and religious rituals. These picturesreflect the beliefs and rituals of the NeolithicAge and includes themes such as life, death,and hunting.
___
- Akdeniz 2010 E. Akdeniz, “Manisa Yöresindeki Prehistorik-Protohistorik Buluntu Merkezlerinin
Dönemsel ve Coğrafi Dağılımları / Periodical and Geographical Distribution of
Prehistoric-Protohistoric Sites in The Province of Manisa”, Akdeniz Sanat Dergisi,
3.6, 2010, 1-26.
- Alok 1988 E. Alok, Anadolu’da Kayaüstü Resimleri (1988).
- Baird 2007 D. Baird, “Pınarbaşı: Orta Anadolu’da Epipaleolitik Konak Yerinden Yerleşik Köy
Yaşamına”, in: M. Özdoğan – N. Başgelen (ed.), Anadolu Uygarlığının Doğuşu
ve Avrupa’ya Yayılımı. Türkiye’de Neolitik Dönem, Yeni Kazılar - Yeni Bulgular
(2007) 285-311.
- Baird – Baysal 2012 D. Baird – A. Baysal, “Boncuklu Höyük Projesi: Orta Anadolu’da Tarımın, Yerleşik
Hayata Geçişin ve Hayvancılığın Başlangıcının Araştırılması”, KST XXXIII.4 (2012)
263-271.
- Bıçakçı – Godon – Çakan 2012
E. Bıçakçı – M. Godon – Y. G. Çakan, “Tepecik-Çiftlik”, in: M. Özdoğan – N.
Başgelen – P. Kuniholm (ed.), The Neolithic in Turkey, New Excavations and New
Research, Central Turkey (2012) 89-134.
- Bischoff 2002 D. Bischoff, “Symbolic Worlds of Central and Southeast Anatolia in the Neolithic”,
in: F. Gerard – L. Thissen (ed.), The Neolithic of Central Anatolia. Internal
Developments and External Relations During the 9th-6th Millennia Cal. BC. (2002)
237-251.
- Bostancı 1959 E. Y. Bostancı, “Researches on the Mediterranean coast of Anatolia: A New
Palaeolithic Site at Beldibi Near Antalya”, Anatolia IV, 1959, 129-63.
- Clogg – Díaz-Andreu – Larkman 2000
P. Clogg – M. Díaz-Andre – B. Larkman, “Digital Image Processing and the
Recording of Rock Art”, Journal of Archaeological Science 27, 2000, 837-843.
- Clottes – Lewis-Williams 1998
J. Clottes – D. Lewis-Williams, The Shamans of Prehistory: Trance and Magic in the
Painted Caves (1998).
- Duru 1994 R. Duru, Kuruçay Höyük I. 1978-1988 Kazılarının Sonuçları. Neolitik ve Erken
Kalkolitik Çağ Yerleşmeleri / Results of the Excavations 1978-1988. The Neolithic
and Early Chalcolithic Settlement - A Comprehensive Summary (1994).
- Duru – Umurtak 2005 R. Duru – G. Umurtak, Höyücek. 1988-1992 Yılları Arasında Yapılan Kazıların
Sonuçları / Results of the Excavations 1989-1992 (2005).
- Düring 2006 B. S. Düring, Constructing Communities, Clustered Neighbourhood Settlements of
the Central Anatolian Neolithic ca. 8500-5500 Cal. BC (2006).
- Erdoğu 2009 B. Erdoğu, “Ritual Symbolism in the Early Chalcolithic Period of Central Anatolia”,
Journal for Interdisciplinary Research on Religion and Science 5, 2009, 129-142.
- Esin 1994 U. Esin, “Akeramik Evrede Aşıklı Höyük”, Türk Tarih Kongresi XI (1994) 29-38.
Esin – Harmankaya 1987
- U. Esin – S. Harmankaya, “1985 Değirmentepe (Malatya-İmamlı Köyü) Kurtarma
Kazısı”, KST VIII.1 (1987) 95-118.
- Esin – Harmankaya 2007
U. Esin – S. Harmankaya, “Aşıklı Höyük”, in: M. Özdoğan – N. Başgelen (ed.),
Anadolu Uygarlığının Doğuşu ve Avrupa’ya Yayılımı. Türkiye’de Neolitik Dönem.
Yeni Kazılar - Yeni Bulgular (2007) 255-272.
- Frangipane 1997 M. Frangipane, “A 4th-Millennium Temple/Palace Complex at Arslantepe-Malatya.
North-South Relations and the Formation of Early State Societies in the Northern
Regions of Greater Mesopotamia”, Paléorient 23.1, 1997, 45-73.
- French 1962 D. French, “Excavations at Can Hasan: First Preliminary Report, 1961”, AnatSt 12,
1962, 27-40.
- French et al. 1972 D. French – G. C. Hillman – S. Payne – R. J. Payne, “Excavations at Can Hasan III,
1969-1970”, in: E. S. Higgs (ed.), Papers in Economic Prehistory (1972) 181-190.
- Hauptmann 1976 H. Hauptmann, “Norşuntepe Kazıları, 1972”, Keban Projesi 1972 Çalışmaları (1976)
41-59.
- Hauptmann 2007 H. Hauptmann, “Nevali Çori ve Urfa Bölgesinde Neolitik Dönem”, in: M. Özdoğan
– N. Başgelen (ed.), Anadolu Uygarlığının Doğuşu ve Avrupa’ya Yayılımı.
Türkiye’de Neolitik Dönem, Yeni Kazılar - Yeni Bulgular (2007) 131-164.
- Hermansen 2005 B. D. Hermansen, “Ritual as Function, Ritual as Social Practice?”, in: J. Baumgarten
(ed.), The Early Neolithic Origin of Ritual Centers. Special Issue of Neo-Lithics 2.05,
2005, 29-30.
- Hodder 1999 I. Hodder, “Symbolizm at Çatalhöyük”, ProcBritAc 99, 1999, 177-191.
- Hodder 2005 I. Hodder, “New Finds and New Interpretations at Çatal Höyük”, Anatolian
Archaeology 11, 2005, 20-22.
- Hodder 2006 I. Hodder, Çatalhöyük, Leoparın Öyküsü (2006).
- Hodder 2007 I. Hodder, “Çatalhöyük: Yeni Çalışmalar”, in: M. Özdoğan – N. Başgelen (ed.),
Anadolu Uygarlığının Doğuşu ve Avrupa’ya Yayılımı. Türkiye’de Neolitik Dönem.
Yeni Kazılar - Yeni Bulgular (2007) 313-329.
- Hodder 2010 I. Hodder, “Probing Religion at Çatalhöyük: An Interdisciplinary Experiment”, in:
I. Hodder (ed.), Religion in the Emergence of Civilization. Çatalhöyük as a Case
Study (2010) 1-31.
- Hodder – Meskell 2010
I. Hodder – L. Meskell, “The Symbolism of Çatalhöyük in its Regional Context”, in:
I. Hodder (ed.), Religion in the Emergence of Civilization. Çatalhöyük as a Case
Study (2010) 1-72.
- Hoppál 2014 M. Hoppál, Avrasya’da Şamanlar (2014).
- Karaca 1983 Ö. Karaca, “Pirot Höyük 1981 Kazıları”, KST IV (1983) 69-74.
- Kartal 2009 M. Kartal, Konar-Göçerlikten Yerleşik Yaşama Geçiş, Epi-Paleolitik Dönem,
Türkiye’de Son Avcı-Toplayıcılar (2009).
- Korkut 2012 T. Korkut, “Tlos 2010 Kazı Etkinlikleri”, KST XXXIII.1 (2012) 453-466.
- Korkut 2013 T. Korkut, “Tlos 2010 Kazı Etkinlikleri”, KST XXXIV.3 (2013) 189-197.
- Korkut 2014 T. Korkut, “Tlos 2012 Kazı Etkinlikleri”, KST XXXV.1 (2014) 103-111.
- Korkut – Işın – Takaoğlu – Özdemir 2015
- T. Korkut – G. Işın – T. Takaoğlu – B. Özdemir, “Tlos Antik Kenti Yakınlarındaki
Tavabaşı Mağarası Kaya Resimleri/Rock Paintings from Tavabaşı Cave Near The
Ancient City of Tlos”, TÜBA-AR 18, 2015, 37-49.
- Kökten 1962 K. Kökten, “Maraş ve Antalya Vilayetlerinde Süreli Diptarih Araştırmaları Hakkında
Kısa Bir Rapor/Ein kurzer Bericht über Dauernde Untersuchungen der Urgeschichte
in Maraş und Antalya”, TürkArkDerg XI.I, 1962, 40-44.
- Lewis-Williams 1991 J. D. Lewis-Williams, “Wrestling with Analogy: A Methodological Dilemma in
Upper Palaeolithic Art Research”, Proceedings of the Prehistoric Society 57.1, 1991,
149-62.
- Lewis-Williams 2004 J. D. Lewis-Williams, “Constructing a Cosmos, Architecture, Power and
Domestication at Çatalhüyük”, Journal of Social Archaeology 4.1, 2004, 28-59.
- Lewis-Williams – Pearce 2005
J. D. Lewis-Williams – D. Pearce, Inside the Neolithic Mind. Consciousness,
Cosmos and the Realm of the Gods (2005).
- Mellaart 1963 J. Mellaart, “Excavations at Çatal Hüyük, 1962: Second Preliminary Report”, AnatSt
13, 1963, 43-103
- Mellaart 1967 J. Mellaart, Çatalhöyük. A Neolithic Town in Anatolia (1967).
- Mellaart 1970 J. Mellaart, Excavations at Hacılar (1970).
- Mellaart – Hirsch – Balpimar 1989
J. Mellaart – U. Hirsch – B. Balpimar, The Goddess from Anatolia, I-IV (1989).
- Otte et al. 1995 M. Otte – I. Yalçınkaya – J-M. Leotard – M. Kartal – O. Bar-Yosef – J. Kozlowski
– I. López Bayón – A. Marshack, “The Epi-Palaeolithic of Öküzini Cave (SW
Anatolia) and its Mobiliary Art”, Antiquity 69, 1995, 931-944.
- Özbaşaran 2003 M. Özbaşaran, “Musular-Aşıklı İlişkisinde Kireç Tabanlı Yapılar” in: M. Özdoğan –
H. Hauptmann – N. Başgelen (ed.), Köyden Kente, Yakındoğuda İlk Yerleşmeler /
From Village to Cities, Ufuk Esin’e Armağan (2003) 361-372.
- Özbaşaran et al. 2007 M. Özbaşaran – G. Duru – N. Kayacan – B. Erdoğu – H. Buitenhuis, “Musular
1999-2004-Genel Bir Değerlendirme”, in: M. Özdoğan – N. Başgelen (ed.), Anadolu
Uygarlığının Doğuşu ve Avrupa’ya Yayılımı. Türkiye’de Neolitik Dönem. Yeni
Kazılar - Yeni Bulgular (2007) 273-82.
- Özbek 2009 M. Özbek, “Remodeled Human Skulls in Köşk Höyük (Neolithic Age, Anatolia):
A New Appraisal in View of Recent Discoveries”, JAS 36, 2009, 379-386.
- Özdoğan 2007 A. E. Özdoğan, “Çayönü”, in: M. Özdoğan – N. Başgelen (ed.), Anadolu Uygarlığının
Doğuşu ve Avrupa’ya Yayılımı. Türkiye’de Neolitik Dönem, Yeni Kazılar -
Yeni Bulgular (2007) 57-97.
- Öztan 2002 A. Öztan, “Köşk Höyük: Anadolu Arkeolojisine Yeni Katkılar”, TÜBA-AR 5, 2002,
55-69.
- Öztan 2007 A. Öztan, “Köşk Höyük”, in: M. Özdoğan – N. Başgelen (ed.), Anadolu Uygarlığının
Doğuşu ve Avrupa’ya Yayılımı. Türkiye’de Neolitik Dönem, Yeni Kazılar - Yeni
Bulgular (2007) 223-235.
- Peschlow-Bindokat 2003
A. Peschlow-Bindokat, Frühe Menschenbilder. Die prähistorischen Felsmalereien
des Latmos-Gebirges (2003).
- Peschlow-Bindokat 2006
A. Peschlow-Bindokat, Tarihöncesi İnsan Resimleri. Latmos Dağları’ndaki
Prehistorik Kaya Resimleri (2006).
- Peschlow-Bindokat – Gerber 2012
A. Peschlow-Bindokat – C. Gerber, “The Latmos-Beşparmak Mountain Sites
with Early Rock Paintings in Western Anatolia”, in: M. Özdoğan – N. Başgelen –
P. Kuniholm (ed.), The Neolithic in Turkey, New Excavations and New Research,
Western Turkey (2012) 67-115.
- Russell – McCowan 2003
N. Russell – K. J. McCowan, “Dance of the Cranes: Crane symbolism at Çatalhöyük
and Beyond”, Antiquity 77, 2003, 445-455.
- Schmidt 2006 K. Schmidt, Taş Çağı Avcılarının Gizemli Kutsal Alanı Göbekli Tepe, En Eski
Tapınağı Yapanlar (2006).
- Schmidt 2007 K. Schmidt, “Göbekli Tepe”, in: M. Özdoğan – N. Başgelen (ed.), Anadolu
Uygarlığının Doğuşu ve Avrupa’ya Yayılımı. Türkiye’de Neolitik Dönem, Yeni
Kazılar - Yeni Bulgular (2007) 115-29.
- Schmidt 2010 K. Schmidt, “Göbekli Tepe – the Stone Age Sanctuaries”, New Results of Ongoing
Excavations with a Special Focus on Sculptures and High Reliefs. Documenta
Praehistorica XXXVII, 2010, 239-256.
- Stordeur – Jammous 1995
D. Stordeur – B. Jammous, “Pierre à Rainure à Décor Animal Trouvée Dans
l’Horizon PPNA de Jerf el Ahmar (Syrie)”, Paléorient 21.1, 1995, 129-130.
- Wright 2014 K. I. Wright, “Domestication and inequality? Households, corporate groups and
food processing tools at Neolithic Çatalhöyük”, JAnthArch 33, 2014, 1-33.
- Yakar 2005 J. Yakar, “The Language of Symbols in Prehistoric Anatolia”, Documenta
Praehistorica XXXII (2005) 111-121.
- Yalçıklı 2011 D. Yalçıklı, “Kazdağları’nın Arkeolojik Potansiyelinin Saptanmasına Yönelik
Bir Araştırma”, in: R. Efe – M. Öztürk – İ. Atalay (eds.), IKES2011 International
Symposium on Kazdağları (Mount Ida) and Edremit, Global Change in
Meditterranean Region/Uluslararası Kazdağları ve Edremit Sempozyumu (2011)
27-35.
- Yalçıklı 2014 D. Yalçıklı, “New Evidence for Neolithic Habitation in the Hinterland of the Troad”,
OJA 33.3, 2014, 245-255.
- Yalçıklı 2017a D. Yalçıklı, “Balıkesir (Altıeylül, Karesi ve Dursunbey) Yüzey Araştırması”, AST
XXXIV.1 (2017) 417-433.
- Yalçıklı 2017b D. Yalçıklı, “Dursunbey-Delice Mağaraları: Baltalıin ve İnkaya”, Journal of
Archaeology & Art/Arkeoloji ve Sanat 153, 2017, 1-8.
- Yalçınkaya 1979 I. Yalçınkaya, “Taş Devri Sanatında Teknik ve Stil”, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi
Dergisi 29.1, 1979, 67-82.