Die Gabriel-Platte in Antalya. Rekonstruktion und ursprünglicher Kontext

Antalya Müzesi’nde korunan mermer bir plaka parçasının her iki yüzü kabartma ile donatılmış olup, ön yüzde elinde bir küre bulunan Başmelek Cebrail figürü, arka yüzde ise bir Latin Haçı betimlenmiştir. Figürün sağa dönük olması ve bu yöndeki kalın kenar profili plakanın bir kapı açıklığını sınırlandırdığına, diğer yöndeki plaka üzerinde ise Cebrail figürünün simetrisi şeklinde Başmelek Mikail’in yer almış olduğuna işaret etmektedir. MS geç 5.-erken 6. yy.’da oluşan bu plaka İslam egemenliği sırasında yeniden kullanılmış ve bu süreçte Başmelek Cebrail’in elindeki küre, içine Arapça “Allah” ifadesinin yazıldığı bir diske dönüştürülmüştür. Bu plaka kentte önemli, büyük bir kilisede duruyor olmalıydı. Osmanlı Dönemi’nde yeni yerine, olasılıkla bir camiye, taşınmıştır

Die Gabriel-Platte in Antalya. Rekonstruktion und ursprünglicher Kontext

A fragment of a marble plaque, now housed in the Antalya Museum, is decorated in relief on both sides. On the front is the figure of the Archangel Gabriel holding a globe in his hand. On the reverse is a Latin cross. That the figure is oriented to the right and the plaque has a profile with a thick edge on this side indicate that this plaque actually bordered a doorway. The Archangel Michael would have been depicted on the corresponding symmetrical piece. This plaque was produced in the 5th to 6th centuries AD and reused during Islamic rule. The globe that the Archangel Gabriel holds in his hand was transformed to a disk with an inscription reading Allah in Arabic. This door installation must have been in a large, significant church in the city. In the Ottoman period, Gabriel’s plaque was moved to a new location, presumably a mosque, and incorporated into it.

PDF

___

Anatolian Civilisations 1983 The Anatolian Civilisations II. The Council of Europe. XVIIIth European Art Exhibition (1983).
Brenk 1977 B. Brenk, Spätantike und frühes Christentum. PropKg. Supplementband 1 (1977).
Chatzidakis1978 M. Chatzidakis, “Ikonostas”, in: RBK 3, 1978, Sp. 326-353.
Cormack 1991 M. Cormack, “The wall-painting of St. Michael in the theatre”, in: R. R. R. Smith – K. T. Erim (Hrsg.), Aphrodisias Papers 2. JRA Supplementary Series 2 (1991) 109-122.
Deichmann 1958 F. W. Deichmann, Ravenna. Hauptstadt des spätantiken Abendlandes III (1958).
Deichmann 1976 F. W. Deichmann, Ravenna. Hauptstadt des spätantiken Abendlandes II 2 (1976).
Demirer 2005 Ü. Demirer, Antalya Museum (2005).
Dinkler – Dinkler – von Schubert 1995 E. Dinkler – E. Dinkler – von Schubert, “Kreuz I”, in: RBK 5, 1995 Sp. 1-219.
Doğan 2010 S. Doğan, “Antalya Arkeoloji Müzesi’nde Bir Levha ve Bizans Kiliselerinde Başmelek Gabriel İmgesi”, in: S. Y. Aydın (Hrsg.), İslam ve Hıristiyan Sanatında Melekler, Peygamberler ve Azizler / Angels, Prophets and Saints in Islamic and Christian Art (2010) 171-183.
Duggan 2012 T. M. P. Duggan, “Liman Kenti Satalya’daki (Antalya) Şeyh Ahmet Bedevi / Vaftizci Yahya ve Başmelek Cebrail Rölyefleri”, Toplumsal Tarih 224, 2012, 56-61.
Emminghaus 1972 J. M. Emminghaus, “Verkündigung an Maria”, in: Lexikon der christlichen Ikonographie 4, 1972, Sp. 422-437.
Fischer 2007 E. Fischer, “Die Panagia Angeloktistos in Kiti auf Zypern. Neue Aspekte zu Bau und Apsismosaik”, in: S. Rogge (Hrsg.), Begegnungen. Materielle Kulturen auf Zypern bis in römische Zeit. Schriften des Instituts für Interdisziplinäre ZypernStudien 5 (2007) 151-195.
Flaminio 2004 R. Flaminio, “Gli elementi marmorei di reimpiego”, in: Guiglia Guidobaldi - Barsanti 2004, 535-648.
Gough 1985 M. Gough (Hrsg.), Alahan. An Early Christian Monastery in Southern Turkey (1985).
Guiglia Guidobaldi – Barsanti 2004 A. Guiglia Guidobaldi – C. Barsanti, Santa Sofia di Costantinopoli (2004).
Hellenkemper – Hild 2004 H. Hellenkemper – F. Hild, Lykien und Pamphylien. TIB 8 (2004).
Kaymak 2009 G. Kaymak, Die Cumanın Camii in Antalya Ihre Baugeschichte und ihre byzantinischen Ursprünge. Bauaufnahme – Bauforschung – Denkmalpflege / Antalya Cumanın Camii: Mimari Tarihi ve Bizans Kökeni: Rölöve, Yapı Analizi, Anıt Koruma ve Bakımı. Adalya Supplementary Series 9 (2009).
Klauser 1962 Th. Klauser, “Engel X (in der Kunst)”, in: RAC 5, 1962, Sp. 258-322.
Kovacs 2014 M. Kovacs, Kaiser, Senatoren und Gelehrte. Untersuchungen zum spätantiken männlichen Privatporträt. Spätantike – frühes Christentum – Byzanz. Kunst im ersten Jahrtausend. Reihe B: Studien und Perspektiven. Bd. 40 (2014).
Özgen – Özgen 1992 E. Özgen – İ. Özgen (Hrsg.), Antalya Museum² (1992).
Pace 1926 B. Pace, “Ricerche nella regione di Conia, Adalia e Scalanova”, in: ASAtene VI-VII, 1926, 343-452.
Pallas 1978 D. I. Pallas, “Himmelsmächte, Erzengel und Engel”, in: RBK 3, 1978 Sp. 13-119.
Peirce – Tyler 1934 H. Peirce – R. Tyler, L’art byzantin II (1934).
Peschlow 1997 U. Peschlow, “Architectural Sculpture”, in: C. L. Striker – D. Kuban et al. (Hrsg.)
Kalenderhane in Istanbul I: The Buildings, Their History, Architecture and Decoration: Final Reports on the Archaeological Exploration and Restoration at Kalenderhane Camii 1966-1978 (1997) 101-111.
Peschlow 2007 U. Peschlow, “Architectural Sculpture”, in: C. L. Striker – D. Kuban (Hrsg.), Kalenderhane in Istanbul II: The Excavations: Final Reports on the Archaeological Exploration and Restoration at Kalenderhane Camii 1966-1978 (2007) 295-342.
Rice 1968 D. T. Rice, Die Kunst im byzantinischen Zeitalter (1968).
Riefstahl 1929/30 R. M. Riefstahl, “Un basso relievo bizantino nel Museo di Adalia”, in: Dedalo 10.2, 1929/30, 267-272.
Riefstahl 1931 R. M. Riefstahl, Turkish Architecture in Southwestern Anatolia (1931). Rockwell 1996 P. Rockwell, “The marble quarries: a preliminary survey”, in: C. Roueché – R. R. R. Smith (Hrsg.), Aphrodisias Papers 3. JRA Supplementary Series 20 (1996) 81-103.
Schrenk 2004 S. Schrenk, Textilien des Mittelmeerraumes aus spätantiker bis frühislamischer Zeit. Textilsammlung der Abegg-Stiftung Bd. 4 (2004).
Steigerwald 1999 G. Steigerwald, Purpurgewänder biblischer und kirchlicher Personen als Bedeutungsträger in der frühchristlichen Kunst (1999).
Verzone 1955 P. Verzone, Alahan Manastırı Mimarisi Üzerinde Bir İnceleme (1955).
Volbach 1976 W. F. Volbach, Elfenbeinarbeiten der Spätantike und des frühen Mittelalters³ (1976). Wessel 1978 K. Wessel, “Insignien”, in: RBK 3, 1978, Sp. 369-498

ISSN: 1301-2746
Yayın Aralığı: Yıllık
Başlangıç: 1996
Yayıncı: Koç Üniversitesi AKMED (Suna & İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Merkezi)