Bir Güzellik Nesnesi Olarak Cam Bilezikler: Demre/Myra Aziz Nikolaos Kilisesi Buluntuları 1989-2016

Glass Bracelets as Objects of Beauty: Finds from the Church of Saint Nicholas, Demre/Myra 1989-2016

Excavations at the Church of Saint Nicholas in Demre, Antalya, have been underway since 1989 in the religious and secular buildings around the church, which presumably belonged to a monastery in the Middle Ages. Flooded and buried underground by the overflow of Myros Creek, the buildings are approximately 6 m below the ground level today. The first phase of the church is dated to the Early Byzantine period, whereas the currently intact structure is dated to the Middle Ages. As the ground floor of the church was buried, the Greeks living in the area during Ottoman times continued to worship in a chapel they added to the gallery floor. These Greeks maintained their ties with the structure during the Ottoman era as well. In addition to the small finds unearthed during the excavations, glass bracelets are among the ornaments that belonged to the different communities settled here from the early phases of the church until its final period of use in the early 20th century.

___

  • Acara 2008 M. Acara, “Seramik Buluntular”, bk.: E. Eser, “Divriği Kalesi Yüzey Araştırması 2006”, 25. AST, 3. Cilt, 2008, 189-204.
  • Arık 2005 M. O. Arık, “Alanya Kalesi Çalışmaları 2004”, Anmed 2, 2004, 2-4.
  • Atik 2009 Ş. Atik, “Late Roman/Early Byzantine Glass Finds from the Marmaray Rescue Excavation at Yenikapı in İstanbul”, bk.: E. Laflı (ed.). Late Roman/Early Byzantine Glass in the Eastern Mediterranean (2009) 1-16.
  • Başaran vd. 2011 S. Başaran – B. Çakan – S. Karwiese – R. Yılmaz – G. Kurap, “Enez (Ainos) 2009 Yılı Kazı ve Onarım-Koruma Çalışmaları, 32. KST, 4. Cilt, 2011, 145-168.
  • Canav Özgümüş 2009 Ü. Canav Özgümüş “Late Roman/Early Byzantine Glass from the Marmaray Rescue Excavations at Sirkeci, Istanbul”, E. Laflı (ed.), Late Antique/Early Byzantine Glass in the Eastern Mediterranean (2009) 17-24.
  • Canav 1985 Ü. Canav, Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. Ancient Glass Collection (1985).
  • Collon 2007 D. Collon, “Glass”, bk.: J. N. Postgate – D. Thomas (ed.), Excavations at Kilise Tepe, 1994-1998: From Bronze Age to Byzantine in Western Cilicia 1 (2007) 505-510.
  • Çakmakçı 2010 Z. Çakmakçı, “On İkinci ve On Üçüncü Yüzyıllarda Bizans Cam Bileziklerinde Bezeme ve Biçim Değişimleri”, I. Uluslararası Sevgi Gönül Bizans Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul 25-28 Haziran 2007 (2010) 545-553.
  • Çakmakçı 2012 Z. Çakmakçı, “Kültürlerarası İletişim ve Etkileşim Açısından Ortaçağ Bizans Camcılığına Bakış”, Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 1.2, 2012, 107-132.
  • Çakmakçı 2013 Z. Çakmakçı, “Kuşadası Kadıkalesi/Anaia Kazılarından Ortaçağ Bizans Camcılığına Yeni Bir Grup: Cam Unguentariumlar”, Ç. Gençler Güray (ed.), Kaunos/Kbid Toplantıları 2: Anadolu Antik Cam Araştırmaları Sempozyumu, 17-20 Haziran 2010 (2013) 151-164.
  • Çakmakçı – İnanan 2009 Z. Çakmakçı – F. İnanan, “Ortaçağ Bizans Günlük Yaşamı ve Üretim Faaliyetleri Açısından Kuşadası Kadıkalesi Buluntularının Ön Değerlendirilmesi”, Sanat Tarihi Dergisi XVIII.1, 2009, 51-72.
  • Çakmakçı Oral 2012 Z. Oral Çakmakçı, “Kuşadası-Kadıkalesi Kazılarından Süs Amaçlı Cam Objeler: Boncuklar ve Bilezikler”, II. ODTÜ Arkeometri Çalıştayı/6-8 Ekim 2011 (Türkiye Arkeolojisinde Cam: Arkeolojik ve Arkeometrik Çalışmalar) Bildiriler Kitabı (2012) 114-135.
  • Çakmakçı Oral 2013 Z. Çakmakçı, “Anaia Camcılığının Geç Bizans Cam Dünyasındaki Yeri”, bk.: Z. Mercangöz (ed.), Bizanslı Ustalar-Latin Patronlar (2013) 135-152.
  • Çaycı – Şimşir 2016 A. Çaycı – Z. Şimşir, “Gevale Kalesi 2013-2014 Kazı Buluntuları”, 37. KST, 3. Cilt, 2016, 539-558.
  • Çoruhlu – Oktay 2011 Y. Çoruhlu – Ö. J. Oktay, “2006-2009 Kars-Ani Kazılarında Ortaya Çıkarılan Cam Bilezikler Üzerine”, XIV. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri, Konya 20-22 Ekim 2010 (2011) 155-171.
  • Çömezoğlu 2001 Ö. Çömezoğlu, “Cam Bilezikler”, bk.: S. Y. Ötüken, “Demre Aziz Nikolaos Kilisesi Kazılarından Seçme Küçük Buluntular”, V. OTKAS (2001) 368-369.
  • Çömezoğlu 2007 Ö. Çömezoğlu, Akdeniz Çevresi Ortaçağ Camcılığı Işığında Demre Aziz Nikolaos Kilisesi Cam Buluntuları (İstanbul Üniversitesi Yayınlanmamış Doktora Tezi 2007).
  • Çömezoğlu 2008 Ö. Çömezoğlu, “Myra’s Place in Medieval Glass Production”, Adalya XI, 2008, 287-295.
  • Çömezoğlu 2010 Ö. Çömezoğlu, “Myra Demre Aziz Nikolaos Kilisesi’nde On İkinci ve On Üçüncü Yüzyıl Cam Buluntuları”, I. Uluslararası Sevgi Gönül Bizans Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul. 25-28 Haziran 2007 (2010) 505-510.
  • Davidson 1952 G. R. Davidson, The Minor Objects, Corinth XII (1952) 263-265. Doğer – Armağan 2016
  • L. Doğer – E. Armağan, “Erste Ergebnisse der archäologischen Untersuchungen des byzantinischen Aigai (Aiolis)”, BZ 109.1, 2016, 9-32.
  • Ersoy 2010 B. Ersoy, “Kale - Tavas (Tabae) 2008 Yılı Kazı Çalışmaları”, 31. KST, 4. Cilt, 2010, 301-314.
  • Fellows 1852 Sir Ch. Fellows, Travels and Researches in Asia Minor: More Particulaly in the Province of Lycia (1852).
  • Fellows 1840 Sir Ch. Fellows, An Account of Discoveries in Lycia: being a journal kept a second excursion in Asia Minor (1840).
  • Fındık 2013 E. F. Fındık, “2012 Yılı Efes, Ayasuluk Tepesi ve St. Jean Anıtı Kazıları Depo Çalışmalarından İlk Gözlemler, Yeni Bir Keşif: Ayasuluk’ta Cam Atölyesi”, SELEVCIA III, 2013, 31-48.
  • Fındık 2015 E. F. Fındık, “Myra/Demre, Aziz Nikolaos Kilisesi Rum Mezarlığından Boucla ve Gouna Örnekleri”, Adalya XVIII, 2015, 303-323.
  • Gill 2002 M. A. V. Gill, Amorium Finds Reports 1 (2002).
  • Gürler 2005 B. Gürler, Tire Müzesi Cam Eserleri (2005).
  • Hayes 1992 J. W. Hayes, Excavation at Saraçhane in İstanbul (1992).
  • Höpken 2010 C. Höpken, “Glass in der Kommagene-Funde aus der Felsnekropole von Perrhe”, bk.: J. Drausche – D. Keller (ed.), Glass in Byzantium-Production, Usage, Analyses, Byzantinischen Archäologie, Mainz 17.-18. Januar 2008 (2010) 153-164.
  • Işık Bingöl 1999 F. R. Işık Bingöl, Anadolu Medeniyetler Müzesi Antik Takılar (1999).
  • Geyik Karpuz 2013 G. Geyik Karpuz, “Cam Bilezik Araştırmaları Üzerine bir Deneme”, bk.: M. Kuzubaş (ed.), Prof. Dr. Hamza Gündoğdu Armağanı, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 6.25, 2013, 249-255.
  • Korfmann 1966 M. Korfmann, “Zur Herstellung Nahtloser Glasringe”, Bonner Jahrbucher 66, 1966, 48-51.
  • Köroğlu 1998 G. Köroğlu, “Selected Medieval Glass Artifacts from Yumuktepe Mound”, Studi di Antichita 11, 1998, 283-294.
  • Köroğlu 2002 G. Köroğlu, “Yumuktepe Höyüğü’nden Bizans Dönemi Cam Bilezikleri”, bk.: N. Şaman Doğan (ed.), Ortaçağ’da Anadolu. Prof. Dr. Aynur Durukan’a Armağan (2002) 355-372.
  • Köroğlu 2004 G. Köroğlu, Anadolu Uygarlıklarında Takı (2004).
  • Köroğlu 2009 G. Köroğlu, “Glass from Yumuktepe (Cilicia)”, bk.: E. Laflı (ed.), Late Antique/Early Byzantine Glass in the Eastern Mediterranean (2009) 235-243.
  • Lauwers – Degryse – Waelkens 2007 V. Lauwers – P. Degryse – M. Waelkens, “Evidence for Anatolian Glassworking in Antiquity: The Case of Sagalassos (Southwestern Turkey), Journal of Glass Studies 49, 2007, 39-46.
  • Lauwers – Degryse – Waelkens 2010 V. Lauwers – P. Degryse – M. Waelkens, “Middle Byzantine (10th-13th Century A.D.) Glass Bracelets At Sagalassos (Sw Turkey)”, J. Drauschke – D. Keller (ed.), Glass in Byzantium-Production, Usage, Analyses, Byzantinischen Archäologie, Mainz 17.-18.
  • Januar 2008 (2010) 145-152.
  • Lightfoot 1994 C. S. Lightfoot, “Amorium Excavations 1993: The Sixth Preliminary Report”, AnatSt 44, 1994, 105-128.
  • Lightfoot 1999 C. S. Lightfoot, “The Amorium Project: The 1997 Study Season”, DOP 53, 1999, 333-349.
  • Lightfoot 2001 C. S. Lightfoot, “The Amorium Project: The 1998 Study Season”, DOP 55, 2001, 371-399.
  • Lightfoot 2005 C. S. Lightfoot, “Glass Finds at Amorium”, DOP 59, 2005, 173-181. Lightfoot – Ivison 1996
  • C. S. Lighthfoot – E. A. Ivison, “Amorium Excavations 1995: The Eighth Preliminary Report”, AnatSt 46, 1996, 91-110.
  • Mazlum 2011 Ö. Mazlum, “Rengin Kültürel Çağrışımları”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 31, 2011, 125-138.
  • Moore 1993 J. Moore, Tille Höyük. The Medieval Period (1993).
  • Naza Dönmez 2011 E. E. Naza Dönmez, “Amasya Harşena Kalesi ve Kızlar Sarayı Kazısı 2009 Yılı Sonuçları”, 32. KST, 4. Cilt, 2011, 111-120.
  • Naza Dönmez 2013 E. E. Naza Dönmez, “Amasya-Harşena Kalesi ve Kızlar Sarayı Kazısı 2011 Dönemi Çalışmaları”, 34. KST, 3. Cilt, 2013, 427-436.
  • Olcay 1997 B. Y. Olcay, Antalya’nın Demre (Kale) İlçesindeki Aziz Nikolaos Kilisesi Kazısı 1989-1995 Yılları Cam Buluntuları (Hacettepe Üniversitesi Yayınlanmamış Doktora Tezi 1997).
  • Olcay 1998 Y. Olcay, “Cam Buluntular”, 29-30, bk.: S. Y. Ötüken, Demre-Myra Aziz Nikolaos Kilisesi Kazısı Işığında Yeni Değerlendirmeler, VII. Milli Selçuklu Kültür ve Medeniyet Semineri, 30 Nisan-02 Mayıs 1998 (1998) 21-49.
  • Öğün – Özcan 2013 Z. Ç. Öğün – A. Özcan, “Çorum Müzesi Cam Eserleri”, Ç. Gençler Güray (ed.), Kaunos-Kbid Toplantıları 2: Anadolu Cam Çalışmaları Sempozyumu, 17-20 Haziran 2010 (2013) 53-63.
  • Öney 1982 G. Öney, “1978, 1979 ve 1981 Yılı Samsat Kazılarında Bulunan İslam Devri Buluntularıyla İlgili İlk Haber”, ASanat I, 1982, 71-80.
  • Özgen vd. 2008 E. Özgen vd., “Oylum 2006: Mozaikli Bazilika Kazısı”, 29. KST, 3. Cilt, 2008, 411-426.
  • Özgümüş 1993-1994 Ü. Özgümüş “Anadolu’da Bizans Dönemi Camcılığı”, Sanat Tarihi Araştırmaları Dergisi 12, 1993-94, 39- 43.
  • Özgümüş 2008 Ü. Özgümüş, “Byzantine Glass Finds in the Roman Theather at Iznik (Nicea)”, BZ 101.2, 2008, 727-735.
  • Özgümüş 2010 Ü. Özgümüş, Marmara-Sirkeci Kurtarma Kazıları Cam Buluntularının Değerlendirilmesi, 1. Marmaray-Sirkeci Kurtarma Kazıları Sempozyumu (2010) 121-134.
  • Öztaşkın 2015 M. Öztaşkın, “Stratonikeia Bizans Dönemi Cam Buluntuları”, bk.: B. Söğüt (ed.), Stratonikeia ve Çevresi Araştırmaları (2015) 175-188. Öztürk 2013 N. Öztürk, Erzurum Müzesi Cam Eserleri (2013).
  • Pappas – Bogiatzis 2010 N. Pappas – N. Bogiatzis, An Island in Time: Castellorizo in Photographs 1890- 1948 (2010).
  • Parani 2005 M. G. Parani, “Representations of Glass Objects as a Source on Byzantine Glass: How Useful Are They?”, DOP 59, 2005, 147-171.
  • Pektaş 2010 K. Pektaş, “Bitlis Kalesi Kazısı 2008”, 31. KST 4. Cilt, 2010, 85-99
  • Petersen – von Luschan E. Petersen – F. von Luschan, Reisen in Lykien Milyas und Kibyratien (1889). Redford 1986 S. Redford, “Excavations at Gritille (1982-1984): The Medieval Preliminary Report”, AnatSt 36, 1986, 103-136.
  • Schwarzer 2009a H. Schwarzer, “Spätantike und byzantinisch Glasfunde aus Alexandreia Troas”, E. Laflı (ed.), Late Roman/Early Byzantine Glass in the Eastern Mediterranean, (2009) 67-84.
  • Schwarzer 2009b H. Schwarzer, “Spätantike und byzantinische Glasfunde aus Pergamon”, E. Laflı (ed.), Late Roman/Early Byzantine Glass in the Eastern Mediterranean (2009) 85-109.
  • Spaer 1988 M. Spaer, “The Pre-Islamic Glass Bracelets of Palestine”, JGS 30, 1988, 51-61.
  • Stern 1999 E. M. Stern, “Roman Glassblowing in Culturel Context”, AJA 103.3, 1999, 441-484.
  • Şimşek 1995 C. Şimşek, “İkinci Sezon Hierapolis Roma Hamamı (Müze Binası) Kazı Çalışmaları”, MüzeKKS V, Didim 25-28 Nisan 1994 (1995) 243-263.
  • Talbot 2005 A. M. Talbot, “Evidence about Byzantine glass in medieval Greek texts from the eighth to the fifteenth century”, DOP 59, 2005, 141-145.
  • Tek 2005 A. T. Tek, “Antik Dönemde Anadolu’da Cam Üretimi”, Seres III. Uluslararası Katılımlı Seramik, Cam Emaye, Sır ve Boya Semineri, Eskişehir 17-19 Ekim 2005 (2005) 108-123.
  • Tek 2007 A. T. Tek, “Arykanda’da Bulunan Antik Cam Eserlere Genel Bir Bakış”, Seres IV. Uluslararası Katılımlı Seramik, Cam Emaye, Sır ve Boya Semineri, Eskişehir 26-28 Kasım 2007 (2007) 153-168.
  • Tekocak 2013 M. Tekocak, “Akşehir Nasreddin Hoca Arkeoloji Müzesi’nden Bir Grup Cam Eser”, Ç. Gençler Güray (ed.), Anadolu Antik Cam Araştırmaları Sempozyumu, Kaunos/ Kbid Toplantıları 2 (2013) 127-142.
  • Tok Bayrakal 2005 E. Tok Bayrakal, “Manisa’nın Gürle Köyündeki Bir Bizans Manastırı Üzerine Düşünceler”, Sanat Tarihi Dergisi XIV.1 (2005) 261-275.
  • Uysal 2009 Z. Uysal, “Kubad Abad Sarayı Kazılarında (1981-2004) Bulunan Cam Bilezikler”, Türk Dünyası Araştırmaları, Prof. Dr. Oktay Aslanapa Özel Sayısı 183 (2009) 493-504.
  • Uysal 2010 Z. Uysal, “Kubad Abad Kazılarında Bulunan Cam Bilezikler (2005-2010), Sanat Tarihi Dergisi XIX.2, 2010, 43-54.
  • Vessberg 1956 O. Vessberg, “Glass typology, chronology”, bk.: A. Westholm – O. Vessberg (ed.), The Swedish Cyprus Expedition, The Hellenistic and Roman Period in Cyprus IV.3 (1956) 175-176.
  • von Saldern 1980 A. von Saldern, Ancient and Byzantine Glass from Sardis (1980).
  • Yaraş –Yaraş 2009 A. Yaraş – C. Yaraş, “Glass Bracelets from Güre-Ilıca (Mysia), bk.: E. Laflı (ed.), Late Antique/Early Byzantine Glass in the Eastern Mediterranean (2009) 113.
  • Yardımcı 1988 N. Yardımcı, “1987 Dönemi Harran Kazı ve Restorasyon Çalışmaları”, X. KST, 2. Cilt, 1988, 287-306.
  • Yıldırım 2009 Ü. Yıldırım, Antik Dönemde Kadın ve Süslenme (Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi 2009).
  • Zanon 2013 M. Zanon, “Tyana/Kemerhisar (Niğde): Glass bracelets of the Byzantine and Islamic period”, Anatolia Antiqua 21, 2013, 181-197.