Multipl Sklerozlu Hastalarda; Yorgunluk, Kognitif Fonksiyonlar, Depresyon ve Özürlülük İlişkisi

Amaç: Multipl skleroz (MS); kronik, ilerleyici ve nörodejeneratif bir merkezi sinir sistemi bozukluğudur. Multipl Skleroz; genellikle özürlülük, bilişsel yetersizlik, yorgunluk ve depresyon semptomlarına neden olur. Bu çalışmada amaç Multipl skleroz hastalarında bilişsel işlev, yorgunluk ve depresyonun özürlülük ile ilişkisini değerlendirmektir. Yöntem: 74 Multipl sklerozlu hastayı değerlendirmek için Bilişsel Başarısızlıklar Ölçeği (CFQ) bataryasını uyguladık. Özürlülük düzeylerini değerlendirmek için Genişletilmiş Özürlülük Durum Ölçeği (EDSS) kullanıldı. Yorgunluk ve depresyon düzeyleri için sırasıyla Yorgunluk Şiddet Ölçeği (FSS) ve Beck Depresyon Envanteri (BDI) kullanıldı. Bulgular :EDSS ile BDI arasında orta düzeyde pozitif korelasyon bulundu (r1=0,342; p<0,001). EDSS ile yorgunluk arasında orta düzeyde pozitif korelasyon bulundu (r1=0,392; p<0,001). CFQ ile BDI arasında orta düzeyde pozitif korelasyon bulundu (r1=0,451; p<0,001). CFQ ile yorgunluk arasında orta düzeyde pozitif korelasyon bulundu (r1=0,425; p<0,001). Yorgunluk ile BDI arasında orta düzeyde pozitif bir korelasyon bulundu (r1=0,424; p<0,001). Sonuç Multipl skleroz hastalarında özürlülük arttıkça yorgunluk, depresyon artmaktadır ve bilişsel işlevlerdeki bozulmada depresyon ve yorgunluk rol almaktadır.

Relationship Between Fatigue, Cognitive Functions, Depression, and Disability in Multiple Sclerosis Patients

Aim : Multiple Sclerosis (MS) is a chronic, progressive, and neurodegenerative disorder of the central nervous system. It frequently leads to symptoms such as disability, cognitive impairment, fatigue, and depression. This study aims to examine the relationship between fatigue, cognitive functions, depression, and disability among individuals with MS. Methods: Seventy-four MS patients were evaluated by using the Cognitive Failure Questionnaire (CFQ) battery. The Expanded Disability Status Scale (EDSS) was used in determining the level of disability, whereas the Fatigue Severity Scale (FSS) and the Beck Depression Inventory (BDI) were utilized in measuring the levels of fatigue and depression, respectively. Results :Moderate positive correlations were found between EDSS and BDI (r1=0.342; p<0.001), between EDSS and FSS (r1=0.392; p<0.001), between CFQ and BDI (r1=0.451; p<0.001), between CFQ and FSS (r1=0.425; p<0.001), and between FSS and BDI (r1=0.424; p<0.001). Conclusion :The results achieved in this study indicate that fatigue and depression increase as disability increases among Multiple Sclerosis patients and cognitive impairment is associated with both depression and fatigue.

___

  • 1. Lewis P. Rowland, Timothy A. Pedley. Merritt’s neurology. 12th edition. Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins; 2010. p. 93-94.
  • 2. Bölük C, Börü, ÜT, Taşdemir M, Gezer T. Epidemiology of multiple sclerosis in Turkey; a ten-year trend in rural cities. Turk J Neurol, 2021;27(1),41-5. doi: 10.4274/tnd.2020.36418  
  • 3. Kutzelnigg A, Lucchinetti CF, Stadelmann C, Brück W, Rauschka H, Bergmann M, et al. Cortical demyelination and diffuse white matter injury in multiple sclerosis. Brain 2005;128(Pt 11):2705–12. doi: 10.1093/brain/awh641.
  • 4. Chiaravalloti ND, DeLuca J. Cognitive impairment in multiple sclerosis. Lancet Neurol 2008;7(12):1139–51. doi: 10.1016/S1474-4422(08)70259-X.
  • 5. Wallin MT, Wilken JA, Kane R. Cognitive dysfunction in multiple sclerosis: Assessment, imaging, and risk factors. J Rehabil Res Dev. 2006;43(1):63-72. doi: 10.1682/jrrd.2004.09.0120. 
  • 6. Feinstein A. The Neuropsychiatry of Multiple Sclerosis. Can J Psychiatry. 2004;49(3):157-63. doi: 10.1177/070674370404900302. 
  • 7. Flachenecker P, Kümpfel T, Kallmann B, Gottschalk M, Grauer O, Rieckmann P, et al. Fatigue in multiple sclerosis: a comparison of different rating scales and correlation to clinical parameters. Mult Scler. 2002;8(6):523-6. doi: 10.1191/1352458502ms839oa.
  • 8. Wallace, J. Craig, and Stephen J. Vodanovich. Can accidents and industrial mishaps be predicted? Further investigation into the relationship between cognitive failure and reports of accidents. Journal of Business and psychology. 2003;17(4):503-14. doi: 10.1023/A:1023452218225
  • 9. Broadbent DE, Cooper PF, FitzGerald P, Parkes KR. The cognitive failures questionnaire (CFQ) and its correlates. Br J Clin Psychol. 1982;21(1):1-16. doi: 10.1111/j.2044-8260.1982.tb01421.x. 
  • 10. Attree EA, Arroll MA, Dancey CP, Griffith C, Bansal AS. Psychosocial factors involved in memory and cognitive failures in people with myalgic encephalomyelitis/chronic fatigue syndrome. Psychol Res Behav Manag. 2014;7:67-76. doi: 10.2147/PRBM.S50645. 
  • 11. Bridger RS, Johnsen SÅ, Brasher K. Psychometric properties of the Cognitive Failures Questionnaire. Ergonomics 2013;56(10):1515–24. doi: 10.1080/00140139.2013.821172. 
  • 12. Yapıcı Eser H, Yalçınay İnan M, Kucuker MU, Kılçıksız CM, Yılmaz S, Dinçer N, et al. Development, Validity, and Reliability of the 4-point Likert Turkish version of Cognitive Failures Questionnaire. Ann Med Res 2020;27(6):1650-6. 10.5455/annalsmedres.2020.04.308
  • 13. Kurtzke JF. Rating neurologic impairment in multiple sclerosis: An expanded disability status scale (EDSS). Neurology 1983;33(11):1444–52. doi: 10.1212/wnl.33.11.1444.
  • 14. Armutlu K, Korkmaz NC, Keser I, Sumbuloglu V, Akbiyik DI, Guney Z, et al. The validity and reliability of the Fatigue Severity Scale in Turkish multiple sclerosis patients. Int J Rehabil Res. 2007;30(1):81-5. doi: 10.1097/MRR.0b013e3280146ec4.
  • 15. Krupp LB, LaRocca NG, Muir-Nash J, Steinberg AD. The fatigue severity scale. Application to patients with multiple sclerosis and systemic lupus erythematosus. Arch Neurol. 1989;46(10):1121-3. doi: 10.1001/archneur.1989.00520460115022.
  • 16. Beck AT, Epstein N, Brown G, Steer RA. An inventory for measuring clinical anxiety: Psychometric properties. J Consult Clin Psychol 1988;56(6):893–7. doi: 10.1037//0022-006x.56.6.893.
  • 17. Özdamar K. Statistical Data Analysis with Package Programs-1. Eskişehir: Kaan Publishing House; 2004. p.419-426.
  • 18. Manjaly ZM, Harrison NA, Critchley HD, Do CT, Stefanics G, Wenderoth N, et al. Pathophysiological and cognitive mechanisms of fatigue in multiple sclerosis. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2019;90(6):642–51. doi: 10.1136/jnnp-2018-320050. 
  • 19. Enoka RM, Almuklass AM, Alenazy M, Alvarez E, Duchateau J. Distinguishing between Fatigue and Fatigability in Multiple Sclerosis. Neurorehabil Neural Repair 2021;35(11):960–73. doi: 10.1177/15459683211046257.
  • 20. Giazkoulidou A, Messinis L, Nasios G. Cognitive functions and social cognition in multiple sclerosis: An overview. Hell J Nucl Med 2019;22 Suppl:102–10. PMID: 30877728
  • 21. De Meo E, Portaccio E, Giorgio A, Ruano L, Goretti B, Niccolai C, et al. Identifying the Distinct Cognitive Phenotypes in Multiple Sclerosis. JAMA Neurol 2021;78(4):4125. doi: 10.1001/jamaneurol.2020.4920.
  • 22. Caneda MA, Vecino MC. The correlation between EDSS and cognitive impairment in MS patients. Assessment of a Brazilian population using a BICAMS version. Arq Neuropsiquiatr. 2016;74(12):974-81. doi: 10.1590/0004-282X20160151.
  • 23. Wang H. MicroRNAs, Multiple Sclerosis, and Depression. Int J Mol Sci 2021;22(15):7802. doi: 10.3390/ijms22157802.
  • 24. Nauta IM, Bertens D, van Dam M, Huiskamp M, Driessen S, Geurts J, et al. Performance validity in outpatients with multiple sclerosis and cognitive complaints. Mult Scler 2022;28(4):642–53. doi: 10.1177/13524585211025780.
  • 25. Diamond BJ, Johnson SK, Kaufman M, Graves L. Relationships between information processing, depression, Fatigue, and cognition in multiple sclerosis. Arch Clin Neuropsychol 2008;23(2):189–99. doi: 10.1016/j.acn.2007.10.002.
Acta Medica Alanya-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 2016
  • Yayıncı: Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

2023 Kahramanmaraş Depremlerinden Ortopedik Travma açıcından kısa dönemde neler öğrendik: Kısa bir literatür derlemesi.

Ahmet ASLAN, Çağatay ZENGİN, İsmail BÜYÜKCERAN

FNDC5 Geni Polimorfizmleri, Serum İrisin Düzeyleri ve Alerjik Rinit Arasındaki İlişkinin Yokluğu

Durkadın DEMİR EKŞİ, Hüseyin GÜNİZİ

İnsan Osteosarkoma ve Kondrosarkoma Hücre Hatlarında Melatonin ve Doksorubisinin Sinerjik Etkisi Yoluyla Artan TRPV1 Etkinliği Üzerinden Apopitoz Uyarımı

Ahmet KOÇAK, Anıl GÜLCÜ, İshak Suat ÖVEY

Preanalitik Hataların Altı Sigma Metodu ve Pareto Prensibi Analizi ile Değerlendirilmesi

Saniye BAŞAK OKTAY, Ferhat HANİKOĞLU

Visual Object and Space Perception” Testinin Türkçe Versiyon Geçerlik ve Güvenirliği

Beyza DAĞLI, Özden ERKAN OĞUL, Müberra TANRIVERDİ, Lütfü HANOĞLU, Mustafa ALTAŞ, Gökhan ÖZDEMİR

Sıçan Ön ve Arka Ekstremite Kemiklerinin Prenatal ve Postnatal Dönemdeki Kemik Gelişimlerinin İkili Boyama Yöntemi ile Belirlenmesi

Mustafa ÖZTÜRK, Erdoğan UNUR, Niyazi ACER, Tolga ERTEKİN, Serife ALPA, Mesut MEKER, Yahya TAHTA

Multipl Sklerozlu Hastalarda; Yorgunluk, Kognitif Fonksiyonlar, Depresyon ve Özürlülük İlişkisi

Gökçe ZEYTİN DEMİRAL

Genç kadınlarda aylık ortalama küresel yatay güneş radyasyonu ve güneşlenme süresinin vitamin d düzeyine etkisi

Şükriye TAŞÇI KARAGÖL, Sevil TURHAN, Hülya COŞKUN, Seher KIR, Yusuf Emre. BOSTAN, Raziye YILDIZ

COVID-19’lu Hastalarda Hipofosfateminin Morbidite ve Mortalitesi ile İlişkisi

Faruk KARANDERE, Deniz YILMAZ, Felemez ARSLAN, Ezgi ŞAHİN, Sema KOYUNCU

Hangi skapula kırıklarını opere etmeliyiz ve fonksiyonel sonuçları nelerdir?

İbrahim ETLİ