Yönetimde Yeni Yaklaşımlar: Örgütsel Vatandaşlık Davranışı

Örgütlerin stratejik ortakları olarak kabul edilen insan kaynağının belirlenmiş rol davranışlarının ötesinde örgütsel etkinliği artırma yönünde gösterecekleri çabalar örgütlerin başarısı açısından giderek önem kazanmaktadır. Yükselen rekabet ortamında örgütlerin geleceğini sahip oldukları nitelikli iş gücü ve bu işgücünün örgüte katkı sunma derecesi belirlemektedir. Bu kapsamda örgütsel vatandaşlık davranışları insan kaynakları yönetimi ve örgütsel davranış çalışmaları içinde giderek önemli bir yer tutmaya başlamıştır. Örgütsel vatandaşlık davranışı belirlenen iş tanımlarının dışında ve üstünde çalışanların örgütün yararına istekli olarak gösterdikleri rol ötesi davranışları ifade etmektedir. Bu çalışmada Örgütsel vatandaşlık davranışının yönetim literatüründe yer alan boyutları ve örgütler üzerindeki etkilerinden söz edilmiş ve bu kapsamda yapılacak araştırmalar için de farkındalık oluşturulması amaçlanmıştır

New Approaches In Management: Organizational Citizenship Behavior

Assumed to be the strategic partners of the organizations, human resource, besides having particular role behaviors, is gaining more importance in terms of successes of the organizations with their efforts towards increasing organizational efficiency. In a highly competitive environment, organizations’ qualified labor force and the level of contribution of this labor force determines the organizations’ future. In this context, organizational citizenship behavior begins to hold an important position in human resource management and organizational behavior studies. Organizational citizenship behavior refers to the behavioral roles which are willingly performed by workers in the interest of organizations, beyond the identified job descriptions. In this article, the aspects of organizational citizenship behavior in management literature and influences over organizations are discussed and raising awareness for further researches is aimed

___

1. Organ D. W. Organizational Citizenship Behavior: The Good Soldier Syndrome, Lexington Boks, Lexington Mass, USA, 1988;45-6.

2. Sezgin F. Örgütsel Vatandaşlık Davranışları: Kavramsal Bir Çözümleme ve Okul Açısından Bazı Çıkarımlar. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2005;25:317-39.

3. Organ, D. W. Organizational Citizenship Behavior: It’s Construct Clean-Up Time. Human Performance, 1997;10:85-97.

4. Acar Z. Örgütsel Yurttaşlık Davranışı: Kavramsal Gelişimi ile Kişisel ve Örgütsel Etkileri, Doğuş Üniversitesi Dergisi 2006;7:1-14.

5. İçerli L. Örgütsel Sinisizm ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi 2012;4:1309-8039.

6. Ünüvar T. G, An Integrative Model Of Job Characteristics, Job Satisfaction, Organızational Commitment, and Organizational Citizenship Behavior. Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi. 2006;9-11.

7. Deluga R. J. Supervisor Trust Building, Leader-Member Exchange and Organizational Citizenship Behaviour. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 1994;67:315-26.

8. Podsakof P.M, Mackenzie S.B, Paine J.B. Organizational Citizenship Behaviors: A Critical Review of the Theoretical and empirical Literature and Suggestions For Future Research. Journal of Management. 2000;26: 513–63.

9. Podsakoff, P.M.; MacKenzie, S.B. Organizational Citizenship Behaviour and Sales Unit Effectiveness. Journal of Marketing Research. 1994;31:351-63.

10. Karaman A, Aylan S. Örgütsel Vatandaşlık. KSÜİ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 2012;2:35-48.

11. Podsakoff P. M, MacKenzie S. B. Hui, C. Organizational Citizenship Behaviors: A Critical Review of the Theoretical and Empirical Literature and Suggestions for Future Research. Personnel and Human Resources Management. 1993;11:513-21.

12. Samancı S. Örgütsel İklim ve Örgütsel Vatandaşlık. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. 2006;32-4.

13. Organ D. W. The Motivational Basis of Organizational Citizenship Behavior. Research in Organizational Behavior, 1990;12:43-72.

14. Gürbüz S. Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ile Duygusal Bağlılık Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2006;3:48-75.

15. Atalay İ. Örgütsel Vatandaşlık ve Örgütsel Adalet. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. 2005;18-25.

16. Barling J, Michelle P. Interactional, Formal and Distributive Justice in The Workplace: An Exploratory Study. The Journal of Psychology. 1993:649-56.

17. İşbaşı Ö J. Çalışanların Yöneticilere Duydukları Güvenin ve Örgütsel Adalete İlişkin Algılamalarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışının Oluşumundaki Rolü: Bir Turizm Örgütünde Uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.2000;25-32.

18. Muçaoğlu D. Çalışanların Arkadaşlık, Başarı ve Statü Çabaları ve Bu Çabaların Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarıyla İlişkisinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara. 2006;42-51.

19. Olga L. C, Michael J. C, Steve M. J Role Definition as a Moderator of the Relationship Between Safety Climate and Organizational Citizenship Behavior Among Hospital Nurses J Bus Psychol 2014;29:101–10

20. Bell S. J, Menguc B. The Employee-Organization Relationship, Organizational Citizenship Behaviors, And Superior Service Quality. Journal of Retailing. 2002;78:131–46.

21. Çavuş M. F. Socialization and Organizational Citizenship Behavior Among Turkish Primary a nd Secondary School Teachers Work. 2012;43:361–68.

22. Tokgöz E. Seymen A O. Örgütsel Güven, Örgütsel Özdeşleşme ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki: Bir Devlet Hastanesinde Araştırma. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2013;39:61-76.

23. Somech A. Drach Z.A. Exploring Organizational Citizenship Behaviour from an Organizational Perspective: The Relationship Between Organizational Learning and Organizational Citizenship Behaviour. Journal of Occupational and Organizational Psychology. 2004;77:281-98.

24. Borman, W. C., Penner, L. A., Allen, T. D. Motowidlo, S.J. Personality Predictors of Citizenship Performance. International Journal of Selection and Assessment. 2001;9: 52-69.

25. Williams, L. J. Anderson, S. E. Job Satisfaction and Organizational Commitment As Predictors of Organizational Citizenship and InRole Behavior. Journal of Management, 1991;17:601-17.

26. Van Der Vegt G.S, Van De Vliert E. Oosterhoff, A. Informational Dissimilarity and Organizational Citizenship Behavior: The Role of Intrateam Interdependence and Team Identification. Academy of Management Journal. 2003;46:715-27.

27. Smith C. A, Organ D. W, Near J. P. Organizational Citizenship Behavior: its Nature and Antecedents. Journal of Applied Psychology. 1983;44:653-63.

28. Podsakof P.M, MacKenzie S.B. Impact of organizational citizenship behavior on organizational performance: A review and suggestions for future research. Human Performance. 1997;10:133-51.