Kurumda Yaşayan Yaşlı Bireylerde Ölüm Kaygısının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Amaç: Yaşlı bireylerle çalışan meslek gruplarına ve ailelere yol gösterebilmek için, yaşlı bireylerin ölümle ilgili düşüncelerini, kaygı yaratan etmenleri ve bunları etkileyen değişkenleri belirlemeyi amaçladık. Gereç ve Yöntem: Burdur ilinde kurumda yaşayan (bakımevi ve huzurevi) 96 yaşlı bireye standardize mini mental test uygulanarak, test puanı 27 ve üzeri olan 82 yaşlıya sosyodemografik veri formu ve TemplerAnksiyeteÖlçeği’ni kapsayan anket formu yüz yüze görüşme tekniği ile uygulanmıştır. Bulgular: Yaş, cinsiyet, medeni durum, sık sık ölümü düşünme değişkenlerinin ölüm kaygısında etkili değişkenler olduğu; gelir, kronik hastalık varlığı, çocuk sahibi olma ve eğitim durumu değişkenlerinin yaşlılarda ölüm kaygısı açısından etkili değişkenler olmadığı bulunmuştur. Yaşlı katılımcıların sadece 16’sının (%19,5) ölümden çok korktuğu ancak katılımcıların tamamının (n=82, %100) acı çekerek ölmekten korktukları saptanmıştır. Sonuç: Yaşlı bireylerin ölümle ilgili kaygıları bazı sosyodemografik değişkenlere göre farklılık göstermektedir, araştırma sonuçlarımız da gösteriyor ki tüm katılımcılar ‘acı çekerek ölmekten’ kaygı duymaktadır. Ölüm ile ilgili kaygı ve korkuların bilinmesi özellikle sağlık profesyonellerinin klinik uygulamalarında yol gösterici olacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Yaşlı, kaygı, huzurevi, ağrı, ölüm

Investigating Death Anxiety in Institutionalized Elderly Individuals Based on Some Variables

Objective: For the purpose of guiding professional groups working with elderly individuals and families, we aimed to determine the views of elderly individuals on death, anxiety-creating factors and the variables that affect these. Material and Method: By applying the Standardized Mini Mental Examination Test for 96 elderly individuals living at institutions (nursing homes and old people’s homes), questionnaires, a sociodemographic data form and the Templer Death Anxiety Scale were applied on 82 elderly individuals with test scores of 27 or higher with the method of face-to-face interviews. Results: It was found that the variables of age, gender, marital status and frequently thinking of death were effective on death anxiety, while income, presence of a chronic disease, status of having children and educational status were not effective in terms of death anxiety. It was determined that only 16 (19.5%) of the participants were afraid of death very much, while all of them (n=82, 100%) were afraid of death by suffering pain. Conclusion: The anxieties of the elderly individuals related to death varied based on some sociodemographic variables, and the results of our study showed that all participants were anxious about ‘dying while suffering pain’. Knowing about anxieties and fears regarding death will be guiding in the clinical practices of especially healthcare professional groups.

Keywords:

Aged, anxiety, nursing homes, pain, death,

___

1. Kasar KS, Karaman E, Şahin DS, Yıldırım Y, Aykar, FŞ. Lived in elderly persons relationship between between quality of life and death anxiety. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2016;5:48-55.
2. Yılmaz E. Huzurevinde kalan yaşlılarda depresyon ve benlik saygısı ilişkisi. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi 2018;8;553-578. https://doi.org/10.23863/kalem.2018.113
3. Jung GC. Ruh ve ölüm. İstanbul: Payel Yayınevi, 1997;20-65.
4. Tanhan AGF, Arı AGF. Üniversite öğrencilerinin ölüme verdikleri anlam ve öğrenim gördükleri program açısından ölüm kaygısı düzeyleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2006;3:34-43.
5. Yukay Yüksel M, Güneş F, Akdağ C. Investigation of the death anxiety and meaning in life levels among middle-aged adults. Spiritual Psych and Counseling 2017;2:165-181. https://doi.org/0.12738/ spc.2017.2.0024
6. Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu. Kamu Hastaneleri İstatistik Yıllığı Sağlık Bakanlığı Yayın No:1000. Ankara: 2015; 25.
7. Templer DI. The construction and validation of a Death Anxiety Scale. J Gen Psychol 1970;82:165-177. https://doi.org/10.1080/0022 1309.1970.9920634
8. Şenol C. Ankara ilinde kurumlarda yaşayan yaşlılarda ölüme ilişkin kaygı ve korkular. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji Anabilim Dalı, Ankara, 1989.
9. Folstein MF, Folstein S, Mc Hugh PR. “Mini-mental state”. A practical method for grading the cognitive state of patients for the clinician. J Psychiatr Res 1975;12:189-198. https://doi. org/10.1016/0022-3956(75)90026-6
10. Molloy DW, Standish TIM. A guide to the standardized mini-mental state examination. Int Psychogeriatr 1997;9:87-94. https://doi. org/10.1017/S1041610297004754
11. Güngen C, Ertan T, Eker E, Yaşar R, Engin F. Reliability and validity of the Standardized Mini Mental Examination in diagnosis of mild dementia in Turkish population. Turk Psikiyatri Derg 2002;13:273-281.
12. Kubler Ross E. Ölüm ve ölmek üzerine. 1. Baskı. İstanbul: Boyner Holding Yayınları, 1997;96-105.
13. Quinn PK, Reznikoff M. The relationship between death anxiety and the subjective experience of time in the elderly. Int J Aging Hum Dev 1985;21:197-210.
14. Tang CSK, Wu AM, Yan ECW. Psychosocial correlates of death anxiety among Chinese college students. Death Studies 2002;26:491-499. https://doi.org/10.1080/074811802760139012
15. Nelson LD, Structural conduciveness, personality characteristics and death anxiety. OMEGA-Journal of Death and Dying 1980;10:123-133. https://doi.org/10.2190/TMLP-GHXM-88B0-JY1Q
16. Stevens SJ, Cooper PE, Thomas LE. Age norms for Templer’s death anxiety scale. Psychol Rep 1980;46:205-206. https://doi.org/10.2466/ pr0.1980.46.1.205
17. Lester D, Templer D Death anxiety scales: A dialogue. OMEGA-Journal of Death and Dying 1993;26:239-253. https://doi.org/10.2190/ F6GX-KXGX-PFR8-2HFD
18. Fortner V, Barry RAN. Death anxiety in older adults: A quantitative review. Death Stud 1999;23:387-411. https://doi. org/10.1080/074811899200920
19. Madnawat AV, Kachhawa PS. Age, gender, and living circumstances: Discriminating older adults on death anxiety. Death Stud 2007;31:763-769. https://doi.org/10.1080/07481180701490743
20. Depaola SJ, Griffin M, Young JR, Neimeyer RA. Death anxiety and attitudes toward the elderly among older adults: The RRole of gender and ethnicity. Death Stud 2003;27:335-354. https://doi. org/10.1080/07481180302904
21. Abdel-Khalek AM. Death anxiety in clinical and nonclinical groups. Death Stud 2005;29:251-259. https://doi. org/10.1080/07481180590916371
22. Erdoğdu MY, Özkan M. Farklı dini inanışlardaki bireylerin ölüm kaygıları ile ruhsal belirtiler ve sosyo-demografik değişkenler arasındaki ilişkiler. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2007;14:171-179.
23. Öztürk Z, Karakuş G, Tamam L. Yaşlı bireylerde ölüm kaygısı. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2011;12:37-43.
24. Moreno RP, Solana EID, Rico MA, Fernández LML. Death anxiety in institutionalized and non-institutionalized elderly people in Spain. Omega 2008-2009;58:61-76.
25. Lucas RA. A comparative study of measures of general anxiety and death anxiety among three medical groups including patient and wife. OMEGA-Journal of Death and Dying 1974;5:233-243. https:// doi.org/10.2190/0V21-FPKG-AJUB-4E7L