NEDİM SÖZBİR, AYNUR MANZAK, MUSTAFA AKÇİL, ASUDE ATEŞ

Çelik Endüstrisi için Alüminyum Cüruflarından Flaks Üretimi

Alüminyum cürufları birincil ve ikincil alüminyum üretim sonucu oluşan atıklardır. Bu atıklar beyaz ve siyah cüruf olarak adlandırılır. Bu atık cüruflar içerisindeki metalik alüminyum miktarına göre sınıflandırılırlar. Beyaz cüruf kara cürufa göre daha fazla alüminyum metali ihtiva etmektedir. Beyaz cürufun içerdiği metalik alüminyum miktarı % 15-70 arasında değişmektedir. Kara cüruf ise %12 ila 18 arasında alüminyum metali ve daha çok alüminyum oksit ihtiva etmektedir. Kara cüruf ikincil üretim sonucu atık olarak çıktığı için cürufun içerisinde yüksek miktarda (% 40’ dan daha fazla) tuz bileşenleri bulunmaktadır. Tehlikeli atık olarak kabul edilen alüminyum cürufları içerisindeki tuzlar (azot, flor, klor vs) yıkanmak suretiyle alınmaktadır. Bu tuzların limit değerleri ve cüruf içindeki silisyum dioksit, karbon ve nem içeriği TS 13644 uygun olması gerekmektedir. TS 13644 uygun olarak olarak alüminyum cürufundan flaks ürün yapılması mümkün olmaktadır. İçerisindeki tuzlardan arındırılan cüruf, alüminyum metali ve alüminyum oksit miktarlarına göre gruplandırılmaktadır. 10- 100 mm boyutlarında pelet veya 2-100 mm arasında peletlenmemiş parçacık boyutlarında flaks olarak üretilmektedir. Bu flaks, çelik endüstrisi için deoksidasyon ve cüruf çöktürücü ürün olarak kullanılabilecektir. Alüminyum üretimi yapan tesislerin atığı olan alüminyum cürufun tekrar geri kazanım ile çelik sanayinde oksit giderici ve cüruf çöktürücü flaks üretimi yapılarak ülke ekonomisine kazandırılacaktır. Ayrıca cüruftaki tuzların çevreye zarar vermeleri önlenmiş olacaktır.

Flake Production from Aluminum Slags for Steel Industry

Aluminum slags are wastes formed as a result of primary and secondary aluminum production. These wastes are called white and black slag. These waste slags are classified according to the amount of metallic aluminum in the slags. White slag contains more aluminum metal than black slag. The amount of metallic aluminum contained in the white slag ranges between 15-70%. Black slag contains between 12 and 18% of aluminum metal and contains mostly aluminum oxide. Because of black slag being ensued by secondary production, it contains high amount of salt constituents (more than 40%). Salts considered hazardous (nitrogen, fluorine, chlorine, etc.) in aluminum slags

PDF

___

E. Petavratzi and W. Scott, “Residues from aluminium dross recycling in cement”, Characterisation of Mineral Wastes, Resources and Processing Technologies, November 2007, pp.1-8.
J.Y. Hwang, X. Huang X and Z. Xu, “Recovery of Metals from Aluminium Dross and Salt Cake”, Journal of Minerals &Metarials characterization & Engineering, 2006; vol.5,pp. 47-62.
P.E. Tsakiridis , “Aluminium salt slag characterization and utilization – A review” Journal of Hazardous Materials 217– 218 (2012) 1– 10.
M.Öztürk, “Kullanılmış Alüminyum Malzemelerinin Geri Kazanılması, Çevre ve Orman Bakanlığı, Rapor, Ankara, (2005).
N. Sözbir, M. Akçil, ve H. Okuyucu, “Alüminyum Cürufundan Alüminyum Metali ve Flaks Eldesi”, ISEM2014 Adıyaman, 1108-113, (2014
O. Yücel ve E. Car,“cüruf yapıcı üretimi”, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Metalurji ve Malzeme Mühendisleri Odası, Metalurji Sayı:175, Ağustos 2015.Alüminyum cüruflarının değerlendirilmesi ve klasiyum alüminat sentetik
N.Sözbir, A. Ateş ve M. Akçil, Alüminyum Cürufundan Çelik Endüstrisi için Flaks Üretimi, ISEM 2016, 3. International Symposium on Environment and Morality, 04-06 November 2016, Alanya, Türkiye.
N. Sözbir, A. Manzak, M. Teker ve Ü. Uysal, “Alüminyum Cürufundan Flaks Üretilirken Oluşan Gazın İncelenmesi”, 3rd. ISEM2016, 3. Internatıonal Symposium on Environment and Morality, 04-06 November 2016, Alanya, Türkiye
A. B. Yoruç ve M. Çiğdem, “Tuzlu Alüminyum Cüruflarının Değerlendirilmesi”Yıldız Teknik Üniversitesi, Kimya-Metalurji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü (2001).
Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği, Resmi Gazete, Sayı:29211, 20 Aralık 2014.
TSE 13644,“Alüminyum Esaslı Flakslar- Çelik Endüstrisi için”, Aralık 2014 (Rapörtör Doç:Dr. Nedim Sözbir).