Akdeniz Kıyılarında Ekstrem Nemli Ve Kurak Mevsimlerin Dağılımı (1967-2016)

İklim değişikliği, iklim koşullarının uzun yıllar boyunca ortalama durumdan sapması olarak tanımlanmaktadır. Birçok çalışma iklim değişikliği ile birlikte ekstrem hava olaylarında artış yaşanacağını bildirmektedir. Türkiye’de iklim değişikliğinden en fazla etkilenecek bölgelerden birisi Akdeniz Kıyılarıdır. Bu bağlamda iklim değişikliği bakımından hassas konumda bulunan Türkiye’nin Akdeniz Kıyılarında ekstrem iklim dönemlerinin tespit edilmesi ve gerekli tedbirlerin alınması önemlidir. Bu çalışmada 1967-2016 yıllarını kapsayan son 50 yıllık süreçte mevsimlik SPI kuraklık analizleri yapılmıştır. Çalışmamızda, Akdeniz Kıyılarında yer alan 15 adet meteoroloji istasyonuna ait veriler kullanılmıştır. Elde edilen bulgular, Akdeniz Kıyılarında ekstrem iklim koşullarının sıklıkla yaşandığını göstermektedir. Bir başka ifade ile Akdeniz Kıyılarında her 5 yılda 1 ekstrem nemli ya da kurak dönemler yaşanmaktadır. Bu çalışmanın sonuçları, Akdeniz Kıyılarında, bilhassa İlkbahar mevsiminde kuraklık eğiliminin belirgin bir şekilde arttığını göstermektedir.

PDF

___

[1] Türkeş, M. (2010). Klimatoloji ve Meteoroloji. Birinci Baskı, Kriter Yayınevi - Yayın No. 63, Fiziki Coğrafya Serisi No. 1, ISBN: 978-605-4613-26-7, 650 + XXII pages, İstanbul.
[2] Kızılelma, Y., Çelik, M. A., Karabulut, M., (2015), İç Anadolu Bölgesinde sıcaklık ve yağışların trend analizi, Türk Coğrafya Dergisi, 64, pp. 1-10.
[3] Türkeş, M. (2012). Türkiye’de Gözlenen ve Öngörülen İklim Değişikliği, Kuraklık ve Çölleşme. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi 4(2), pp. 1-32.
[4] Türkeş, M. (2001). Hava, İklim, Şiddetli Hava Olayları ve Küresel Isınma. İçinde: T.C. Başbakanlık Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü 2000 Yılı Seminerleri, Teknik Sunumlar, Seminerler Dizisi 1: 187-205, Meteoroloji Genel Müdürlüğü: Ankara.
[5] Sütgibi, S. (2015) Büyük Menderes Havzasının Sıcaklık, Yağış Ve Akım Değerlerindeki Değişimler Ve Eğilimler. Marmara Coğrafya Dergisi 31, Ocak, 398-414.
[6] Xoplaki, E., Luterbacher, J., & Gonzales-Roucho, J. F. (2006). Mediterranean summer temperature and winter precipitation, large-scale dynamics, trends. Nuovo Cimento della Societa Italiana di Fisica. C, Geophysics and Space Physics, 29(1), 45-54.
[7] Ölgen, K. (2010). “Türkiye’de Yıllık ve Mevsimsel Yağış Değişkenliğinin Alansal Dağılım”, Ege Coğrafya Dergisi, 19(1), pp. 85-95.
[8] Erlat, E. and Türkeş, M. (2013). Observed changes and trends in numbers of summer and tropical days, and the 2010 hot summer in Turkey. International Journal of Climatology, 33(8): 1898–1908.
[9] Türkeş, M. ve Tatlı, H. (2008). “Türkiye’de kuraklık olasılıklarının standartlaştırılmış yağış indisi (SPI) Kullanılarak Saptanması Ve İklimsel Değişkenlik Açısından Değerlendirilmesi”, Ormanlar Sempozyumu , Bildiriler Kitabı (Ed., Ünal Akkemik), ss. 55-62. İÜ Orman Fak, 13- 14 Aralık 2007, Bahçeköy – İstanbul.
[10] Koçman, A. 1993. Türkiye İklimi, EÜ Basımevi, İzmir.
[11] Atalay, İ. 2002. Türkiye’nin Ekolojik Bölgeleri, Meta Basımevi, İzmir.
[12] Atalay, İ. 2003. Türkiye Bölgesel Coğrafyası, İnkılâp Kitabevi, İstanbul.
[13] Tavşanoğlu, Ç., & Gürkan, B. (2004). Akdeniz havzasında bitkilerin kuraklık ve yangına uyumları. Ot Sistematik Botanik Dergisi, 11(1), 119-132.
[14] Li, W., Fu, R., Juarez, R. I. N., & Fernandes, K. (2008). Observed change of the standardized precipitation index, its potential cause and implications to future climate change in the Amazon region. Philosophical Transactions of the Royal Society of London B: Biological Sciences, 363(1498), 1767- 1772.
[15] Martínez, B.,& Gilabert, M. A. (2009). Vegetation dynamics from NDVI time series analysis using the wavelet transform. Remote Sensing of Environment, 113(9), 1823- 1842.
[16] Kızılelma, Y., Karabulut, M., (2016). Yozgat ve Çevresinde Kuraklık Analizi, Uluslararası Bozok Sempozyumu, 5-7 Mayıs, Bildiriler Kitabı, Cilt:4, Sayfa: 242-251, Bozok Üniversitesi, Yozgat.
[17] Çelik, M. A.,& Karabulut, M. (2017). Uydu Tabanlı Kuraklık İndisi (SVI) Kullanılarak Yarı Kurak Akdeniz İkliminde (Kilis) Buğday Bitkisinin Kurak Koşullara Verdiği Tepkinin İncelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1), 111-130.
[18] Türkeş, M., Akgündüz, A. S., Demirörs, Z. (2009). “Palmer Kuraklık İndisi‘ne göre İç Anadolu Bölgesi‘nin Konya Bölümü‘ndeki kurak dönemler ve kuraklık Şiddeti”. Coğrafi Bilimler Dergisi 7, pp. 129-144.
[19] Karabulut, M. (2015). Drought analysis in AntakyaKahramanmaraş Graben, Turkey. Journal of Arid Land, 7(6), 741-754.
[20] McKee, T. B., Doesken, N. J., & Kleist, J. (1993). The relationship of drought frequency and duration to time scales. In Proceedings of the 8th Conference on Applied Climatology (Vol. 17, No. 22, pp. 179-183). Boston, MA: American Meteorological Society
[21] Paulo, A. A. & Pereira, L. S. (2006). Drought Concepts and Characterization. Water International, 31, pp. 37-49.
[22] Helsel, D. R. & Hirsch, R. M. (2002). Statistical Methods in Water Resources Techniques of Water Resources Investigations. U.S. Geological Survey.
[23] Tabari, H., Marofi, S., Aeini, A., Talaee, P. H. & Mohammadi, K. (2011). Trend analysis of reference evapotranspiration in the western half of Iran. Agricultural and Forest Meteorology, 151, pp. 128-136.
[24] Türkeş, M., Koç, T. ve Sarış, F. (2007). “Türkiye’nin Yağış Toplamı ve Yoğunluğu Dizilerindeki Değişikliklerin ve Eğilimlerin Zamansal ve Alansal Çözümlemesi”, Coğrafi Bilimler Dergisi, 5(1), pp. 57-73.
[26] Ramos, M.C. (2001). “Rainfall distribution patterns and their change over time in a Mediterranean area”, Theoretical and Applied Climatology, 69, pp. 163-170.