SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMINDA BİREYLERİN GELENEKSEL VE ALTERNATİF YÖNTEMLERE İLİŞKİN TUTUMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Geçmişten günümüze gelen bilgi ve tecrübelerin birleşimiyle oluşan geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamalarının önemi gün geçtikçe artmaktadır. Çalışma, Isparta ilinde ikamet eden bireylerin geleneksel ve tamamlayıcı tıbba yönelik tutumlarını ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Bu amaçla, kolayda örnekleme yöntemi kullanılarak 399 katılımcıya ulaşılmıştır. Araştırmaya dâhil olan katılımcıların %59,4’ü daha önce geleneksel ve tamamlayıcı tıbbı kullandıklarını, geleneksel ve tamamlayıcı tıp kullananların %45’i ağrı, %29,8’i hastalık, %12,4’ü kilo verme ve yorgunluk %12,8’i ise diğer amaçlarla kullandıklarını belirtmişlerdir. Ayrıca, geleneksel ve tamamlayıcı tıp kullananların %65,5’inin bitkisel yöntemleri tercih ettiği, geleneksel ve tamamlayıcı tıp kullanımlarında aile ve arkadaş tavsiyesinin etkili olduğu tespit edilmiştir. Geleneksel ve tamamlayıcı tıp yöntemlerini kullanan katılımcıların tamamına yakını bu tür yöntemlerden fayda gördüğünü belirtmişlerdir. Özellikle kronik hastalığı olan ve düzenli ilaç kullanan bireylerde geleneksel ve tamamlayıcı tıp kullanımı istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Geleneksel Tıp, Tamamlayıcı Tıp, Sağlık, Bitkisel Yöntem, Tutum

EVALUATION OF THE ATTITUDES OF THE INDIVIDUALS ON TRADITIONAL AND ALTERNATIVE METHODS IN THE USE OF HEALTH CARE

The importance of traditional and complementary medicine practices, which are formed by the combination of the information and experiences that have come from past to present, is increasing day by day. The study aims to reveal the attitudes of the residents of Isparta to traditional and complementary medicine. For this purpose, 399 participants were reached by convenience sampling method. 59,4% of the participants included traditional and complementary medicine, 45% used traditional and complementary medicine, 29,8% had disease, 12,4% had weight loss and fatigue 12,8% for other purposes. In addition, it has been determined that family and friend recommendations are effective in traditional and complementary medicine uses, in which 65,5% of traditional and complementary medicine users prefer herbal methods. Nearly all participants using traditional and complementary medicine methods reported that they benefited from such methods. The use of traditional and complementary medicine was found to be statistically significant especially for individuals with chronic illness and regular medication use.

Keywords:

Traditional medicine, Complementary medicine, Health, Herbal method, Attitudes,

PDF

___

663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. (2011). Resmî Gazete Tarihi: 2.11.2011, Resmi Gazete Sayısı: 28103 (Mükerrer).
Algier, L. A. Hanoğlu, Z. Özden, G. ve Kara, F. (2005), The Use of Complementary and Alternative (Nonconventional) Medicine in Cancer Patients in Turkey, European Journal of Oncology, 9, s.138-146. doi:10.1016/j.ejon.2005.03.010.
Anadolu Ajansı. (2018), 30 Ülkeden 'Geleneksel Tıp' Uzmanları Türkiye'de Buluşacak, https://www.aa.com.tr/tr/saglik/30-ulkeden-geleneksel-tip-uzmanlari-turkiyede-bulusacak-/1077911 (Erişim Tarihi: 15.06.2018).
Biçen, C. Erdem, E. Kaya, C. Karataş, A. Elver, Ö. ve Akpolat, T. (2012), Kronik Böbrek Hastalarında Bitkisel Ürün Kullanımı, Turk Neph Dial Transpl, 21(2), s.136-140. doi: 10.5262/tndt.2012.1002.06.
Çetin, O. B. (2007), Eskişehir’de Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Kullanımı, Sosyoekonomi, 6(6), s.89-106.
Çöl Araz, N. Taşdemir, H. S. Parlar Kılıç, S. (2012), Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Tıp Dışı Tamamlayıcı ve Geleneksel Uygulamalar Konusundaki Görüşlerinin Değerlendirilmesi, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(4), s.239-251.
Dişçi, R. (2008), Temel ve Klinik Biyoistatistik, 1. Baskı, İstanbul: İstanbul Tıp Kitabevi.
Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Daire Başkanlığı. (2017), Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Nedir?. http://getatportal.saglik.gov.tr/TR,24683/geleneksel-ve-tamamlayici-tip-nedir.html, (Erişim Tarihi: 12.06.2017).
Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği. (2014), Resmi Gazete Tarihi: 27.10.2014, Resmi Gazete Sayısı: 29158.
Giray Bozkaya, Ö. Akgün, İ. Birgi, E. Çinkoğlu, A. Gög, K. ve Karadeniz, D. (2008), Anne Babaların Çocuklarında Uyguladıkları Alternatif Tıp Yöntemleri, DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 22(3), s.129-135.
Gözüm, S. Tezel, A. ve Koç, M. (2003), Complementary Alternative Treatments used by Patients with Cancer in Eastern Turkey, Cancer Nursing, 26(3), s.230-236.
Nural, N. ve Çakmak, S. (2018), Kronik Hastalığı Olan Bireylerin Tamamlayıcı ve Tamamlayıcı Tedavileri Kullanma Durumu, Journal of Traditional Medical Complementary Therapies, 1(1), s.1-9, doi: 10.5336/jtracom.2017-54818.
Oral, B. Öztürk, A. Balcı, E. ve Sevinç, N. (2016), Aile Sağlığı Merkezine Başvuranların Geleneksel/Alternatif Tıpla İlgili Görüşleri ve Kullanım Durumu. TAF Prev Med Bull, 15(2), s.75-82, doi: 10.5455/pmb.1-1439552842.
Özer, Ö. Şantaş, F. ve Yıldırım, H. H. (2013), An Evaluation on Levels of Knowledge, Attitude and Behavior of People at 65 Years and above about Alternative Medicine Living in Ankara, African Journal of Traditional, Complementary and Alternative Medicines, 10(1), s.134-141.
Richmond, J. A. Bailey, D. E. Patel, K. Jezsik, J. A. Muir, A. Lin, J. R. Chow, S. C. Uzarski, D. Mc Hutchison, J. G. (2010), The Use of Complementary and Alternative Medicine by Patients with Chronic Hepatitis C. Complementary Therapies in Clinical Practice, 16(3), s.124-31, doi:10.1016/j.ctcp.2009.10.004.
Sağkal, T. Demiral, S. Odabaş, H. ve Altunok, E. (2013), Kırsal Kesimde Yaşayan Yaşlı Bireylerin Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavi Yöntemlerini Kullanma Durumları, Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 27 (1), s.19-26.
Saydah, S. H. and Eberhardt, M., S. (2006), Use of Complementary and Alternative Medicine Among Adults with Chronic Diseases: United States 2002, The Journal of Alternative and Complementary Medicine, 12(8), s.805-812.
Şimşek, B. Yazgan Aksoy, D. Celik Basaran, N., Taç, D. Albasan, D. Kalaycı, M. Z. (2017), Mapping Traditional and Complementary Medicine in Turkey, European Journal of Integrative Medicine, 15: 68–72, doi: 10.1016/j.eujim.2017.09.006.
Tan, M. Uzun, O. ve Akçay, F. (2004), Trends in Complementary and Alternative Medicine in Eastern Turkey, The Journal of Alternative and Complementary Medicine, 10(5), s.861-865.
Taş, F. Üstüner, Z. Can, G. Eralp, Y. Çamlıca, H. Başaran, M. Karagöl, H. Sakar, B. Dişçi, R. ve Topuz, E. (2005), The Prevalence and Determinants of The Use of Complementary and Alternative Medicine in Adult Turkish Cancer Patients, Acta Oncologica, 44(2), s.161-167, doi: 10.1080/02841860510007549.
Tokaç, M. (2013), Geleneksel Tıbba Akademik Yaklaşım GETTAM, SD Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi, s.82-85. http://medipol.edu.tr/Document/Galeri/Dokuman/dokumangalerisi/ArastirmaMerkezleri/GETTAM.pdf, (Erişim Tarihi: 12.06.018).
Uğurluer, G. Karahan, A. Edirne, T. ve Şahin, H. A. (2007), Ayaktan Kemoterapi Ünitesinde Tedavi Alan Hastaların Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Uygulamalarına Başvurma Sıklığı ve Nedenleri, Van Tıp Dergisi, 14(3), s.68-73.
Uluslararası Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Kongresi, (2018), Kongre Hakkında, http://getatkongre.org/hakkinda.php, (Erişim Tarihi: 15.06.2018).
World Health Organization. (2018), Traditional, Complementary and Integrative Medicine. http://www.who.int/traditional-complementary-integrative-medicine/about/en/, (Erişim Tarihi: 15.06.2018).
TUİK. (2018), http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist, (Erişim Tarihi: 17.11.2018).