Sefa BULUT, Gamze Yeşim GÖKTÜRK

10529

Mobbing: İşyerinde Psikolojik Taciz

Mobbing (is yerinde psikolojik taciz), isyerinde meslektaslar veya üst kademedekiler tarafından, sistematik ve tekrarlayan tarzda bireylere uygulanan psikolojik terör olarak kabul edilmektedir. Bu süreç saygısız davranıslarla baslar, kurban zarar verici hareketlerin hedefi haline gelir ve diger isverenler veya üst kademe çalısanları tarafından saldırıya maruz kalır. İsyerlerinde psikolojik taciz dünya çapında yaygın bir durum olmakla birlikte ülkemizdeki sıklıgının Avrupa ülkelerinin çok üstünde oldugu bildirilmektedir. Buradan hareketle bu çalısmada mobbingin gerekçeleri ile birlikte kavramsal olarak tanımı yapılmıs, prevalans ve insidans oranları verilmistir. Çalısmada mobbing süreci açıklanmıs; kurbanların demografik özellikleri ve bireyler üzerindeki psikolojik ve fiziksel etkileri arastırılmıstır. Makalede ülkemizde yapılan son çalısmalar da gözden geçirilmistir.
Anahtar Kelimeler:

Mobbing, Psikolojik Taciz, İsyerinde Psikolojik Taciz, Kurban

MOBBING: HARASSMENT IN THE WORKPLACE

Mobbing (Harassment in the Workplace) is considered as a psychological terror by colleagues or superiors to indivudals in a sistematic and repeated manners. This process starts with disrecpectful behaviors and the victim becomes the target of harmful actions and to be attacked by the other employers or supervisors. Eventhough mobbing is a common phenomenon in all over the world, frequency in our country has been reported higher than European countries. Therefore; in the present study a conceptual description of mobbing with reasons is provided with the prevelance and incidence rates. Mobbing process is explained, demografic characteristics of victicms and psychological and physiological effects on the individuals are explored. The most recent studies conducted in Turkey were reviewed here as well.
Keywords:

Mobbing, Psychological Harassment, Harassment in the Workplace, Victim,

PDF

___

  • Altuntaş, C. (2010). Mobbing Kavramı ve Örnekleri Üzerine Uygulamalı Bir Çalışma. Journal of Yaşar University.18(5), 2995- 3015.
  • Aydın, Ş.ve Özkul, E. (2007). İşyerinde Yaşanan Psikolojik Şiddetin Yapısı ve Boyutları: 4- 5 Yıldızlı Otel İşletmeleri Örneği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 7(2), 169- 186.
  • Baltaş, A. (2003). “Adı Yeni Konmuş Bir Olgu: İşyerinde Yıldırma”. http://www.baltas-baltas.com/makaleler.asp?makaleid=166. (29.12.2008).
  • Bayrak-Kök, S. (2006) İş Yaşamında Psiko-Şiddet Sarmalı Olarak Yıldırma, 14. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, Erzurum, 2006.
  • Bulut, S. (2011). TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu Yayınları 6, Mobbing Alt Komisyonu, İş Yerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) ve Çözüm Önerileri
  • Raporu. Mobbingin Psikolojisi Üzerine Etkileri Konulu Rapor Sunumu, s. 46-49. Ocak 2011, Ankara, TBMM. www.tbmm.gov.tr/komisyon/kefe/docs/komisyon_rapor_ no_6.pdf
  • Campo, G.ve Fattorini, E. (2006). Human Resource Management in Organizational Change http://prevenzioneoggi.ispesl.it/pdf%5Cric2007_02_2_en.pdf (03.01.2009). Mobbing: An Italıan Experience.
  • Cemaloğlu, N. (2007). Okul Yöneticilerinin Liderlik stilleri ile Yıldırma Arasındaki İlişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. (33), 77- 87.
  • Cemaloğlu, N. (2007). Örgütlerin Kaçınılmaz Sorunu: Yıldırma. 42, 111- 126. http://yayinlar.yesevi.edu.tr/files/article/110.pdf (02.01.2009).
  • Cemaloğlu, N.ve Ertürk, A. (2007). Öğretmenlerin Maruz Kaldıkları Yıldırma Eylemlerinin Cinsiyet Yönünden İncelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 5(2), 345- 362.
  • Çobanoğlu, Ş. (2005). İşyerinde Duygusal Saldırı ve Mücadele Yöntemleri. İstanbul: Timaş Yayınevi, s: 21- 22.
  • Davenport, N., Schwartz, R.D.ve Elliott, G.P. (2003). Mobbing İşyerinde Duygusal Taciz. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
  • Erçetin, Ş.Ş., Hamedoğlu, M.A.ve Çelik, S. (2008). Mobbing in Primary Schools (A Case Study for Hendek County, Sakarya). World Applied Sciences Journal, 3(6), 945- 955.
  • Field, T.(1996). Bully Insight. How to Pretict, Resist, Challenge and Combat Workplace
  • Bullying. Overcoming the Silence and Danial by which Abuse Thrives,
  • Oxfordshire: Sucsess Unlimited, p.33.
  • Godin, I. M. (2004). “Bullying, worker’s health, and labor instability.” Journal of Edidemiological Comunity Health, (58), 258- 259.
  • Gün, H. (2009). Çalışma Ortamında Psikolojik Taciz. Ankara: Lazer Yayıncılık.
  • Gündüz, H. B.ve Yılmaz, Ö. (2008). Ortaöğretim Kurumlarında Mobbing (Yıldırma) Davranışlarına İlişkin Öğretmen ve Yönetici Görüşleri (Düzce İl Örneği). Milli Eğitim. (179), 269- 282.
  • Güngör, M. (2008). Çalışma Hayatında Psikolojik Taciz. İstanbul: Derin Yayınevi.
  • Hartig, K. ve Frosch, J. (2006). Workplace Mobbing Syndrome: The ‘Silent and Unseen’OccupationalHazard. PDF/Hartig%20and%20Frosch%20paper%20FINAL.pdf (02.01.2009).
  • Hoel, H., Cooper, Cary (2000). “Destructive Conflict and Bullying at Work”, Sponsored by the British Occupational Health Research Foundation (BOHRF)”, Manchester School of Management, University of Manchester Institute Science and Technology (UMIST), http://www.workplacebullying.org/res/umist.pdf, (03.01.2009).
  • Karacaoğlu, K.ve Reyhanoğlu, M. (2006). Kıbrıs Türkü ve Türkiyeli Ayrımı Bağlamında İşyerinde Yıldırma. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi. 61(4).
  • Kırel, (2007). Örgütlerde Mobbing Yönetiminde Destekleyici ve Risk Azaltıcı Öneriler. Anadolu http://www.anadolu.edu.tr/arastirma/hakemli_dergiler/sosyal_bilimler/pdf/2007- 2/bolum_18.pdf. (03.01.2009). Dergisi. 7(2), 317- 334.
  • Leymann, H. “The Definition of Mobbing at Workplaces”, The Mobbing Encyclopedia, http://www.leymann.se/English/12100E.HTM, (02.01.2009)
  • Leymann, H. (1990). “Mobbing and Psychological Terror at Workplaces”. Yiolence and Victims, 5,119- 126.
  • Leymann, H. ve Gustafsson, A. (1996). Mobbing at Work and development of Post- Traumatic Stres Disorder. European Journal of Work and Organizotional Psychology, 5(2), 251- 275.
  • Monks, C.P., Smith, P.K., Naylor, P., Barter, C., Ireland, J.L. ve Cayne, I. (2009). Bullying in different Context: Commonalities, differences and the role of theory. Agression and Violent Behavior. http://www.sciencedirect.com/science/journal/ 13591789, (14.05.2009).
  • Nartgün, Ş. ve Kutluca-Canbulat, A. (2007). Üniversitelerde Mobbing (Psikolojik Şiddet).16. Eğitim Bilimleri Kongresi, 5-7 Eylül 2007. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Fakültesi.
  • Öztürk, O. (2001). Ruh Sağlığı ve Bozuklukları. Ankara: Feryal Matbaası.
  • Pedro, M.M., Sanchez, M.I..S., Navarro, M.C.S.ve Izquierdo, M.G. (2008). Workplace Mobbing and Effects on Workers’ Health. The Spanish Journal of Psychology. 11(1), 219- 227. http://revistas.ucm.es/psi/11387416/articulos/SJOP0808120219A. PDF, (02.01.2009).
  • Poussard, J. M ve Çamuroğlu, İ. (2009). Psikolojik Taciz İşyerindeki Kâbus. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Pranjic, N., Bilic, L. M., Beganlic, A. ve Mustajbegovic, J. (2006). Mobbing, stres, and work ability index among physicians in Bosnia and Herzegovina: Survey study. Croat Medical Journal. 47: 750- 758.
  • Sağlam, A.Ç. (2008). Teachers’ Views about Mobbing (Psychological Violence) at Elementary Schools. Eurasian Journal of Educational Research, 32, pp: 133- 142.
  • Sallin, D. (2003). Workplace Bullying Among Business Professionals-Prevalance, Organisational Antecedents and Gender Differences, Swedish School of Economics and Business Administration, Unpublished Report, Nr.117, Helsingfors, p.10.
  • Sheehan, M. (2004). Workplace Mobbing: a proactive response. Paper presented at the Workplace Mobbing Conference. Brisbane Australia.
  • Solmuş, T. (2008). İş ve Özel Yaşama Psikolojik Bakışlar. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
  • Sürgevil, O., Fettahlıoğlu, Ö.O., Gücenmez, S., Budak, G.ve Budak, G. (2007). Belediye çalışanlarının duygusal saldırıya uğrama ve tükenmişlik düzeylerinin incelenmesine yönelik bir araştırma. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 17(1), 36- 58.
  • Şenturan Ş., Mankan E. (2009). Ücretin İşyerindeki Yıldırma Olgusu Üzerindeki Etkisi. Bilig Sosyal Bilimler Dergisi. 50, 153- 168.
  • Tınaz, P., Bayram, F. ve Ergin, H.(2008). Çalışma Psikolojisi ve Hukuki Boyutlarıyla İşyerinde Psikolojik Taciz (mobbing). İstanbul: Beta Yayınevi.
  • Tınaz, P. (2006). Mobbing: İşyerinde Psikolojik Taciz. Çalışma ve Toplum. http://www.calismatoplum. org/sayi10/pinar_tinaz.pdf (01.01.2009).
  • Tınaz, P. (2006). İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing). İstanbul: Beta Basım Yayım.
  • Tutar, I., Başlama, M.C., Kütahnecioğlu, N. ve Dereli, Ö. (2008). İş Yerinde Mobbing- Duygusal Taciz: İzmirde Bir Uygulama Örneği. Muhan Sosyal İşletmecilik Konferansı. KKTC
  • Unal, A. ve Karaahmet, E. (2008). Mobbing among employees in Bursa, Turkey: A cross-sectional survey. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,10(2),141-157.
  • Vandekerckhove, W. ve Commers, M.S.R. (2003). Downward workplace mobbing: A sign of the times?. Journal of Business Ethics, 45, 41- 50.
  • Weber, A., Hörmann, G. ve Köllner, V.(2007). “Mobbing-a work related risk factor of sercive-based society? Gesundhietswesen, 69(5), 267-276.
  • Yaman, E. (2008). Üniversiteler ve etik: Baskılar ya da psikolojik şiddet. İş Ahlakı Dergisi,1,(1), 81- 97.
  • Yaman, E. (2009). Yönetim Psikolojisi Açısından İş Yerinde Psikoşiddet- Mobbing. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Yılmaz, A., Özler, D.E. ve Mercan, N. (2008). Mobbing ve Örgüt İklimi ile İlişkisine Yönelik Ampirik Bir Araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi.7(26), 334- 357.
  • Yücetürk, E. (2002). “Bilgi Çağında Örgütlerin Görünmeyen Yüzü: Mobbing”. http://www.bilgiyonetimi.org/cm/pages/mkl_gos.php?nt=224 (02.08.2009).
  • Yücetürk, E. (2005). “Türkiye’de İş Yaşam Kalitesini ve Verimliliği Azaltan Gizli Bir Sendrom: Yıldırma (Mobbing)”. İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, 20,(231), 97- 108.
  • Yücetürk, E. ve Öke, M.K. (2005). “Mobbing and bullying: legal aspects related to workplace bullying in Turkey”. South East Europe Review. (2): 61-70.
Abant Sosyal Bilimler Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 2000
  • Yayıncı: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Mobbing: İşyerinde Psikolojik Taciz

Sefa BULUT, Gamze Yeşim GÖKTÜRK