KASTAMONU’DA MÜLK EDİNME YÖNTEMLERİ: SATIŞ-MÜZAYEDE-MÜBADELE VE HİBE (1673-1702)
Toplumlarda mülk sahibi olma ve mülkün el değiştirmesi uygulamaları, insanlık tarihi kadar eskidir. Bu uygulamaların bir Osmanlı taşra kenti olan Kastamonu’da 1673-1702 yılları arasında nasıl gerçekleştirildiği çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Kastamonu özelinde bahsi geçen yıllarda mülk edinme yöntemlerinden satış, müzayede, mübadele ve hibe üzerinde durulacaktır. Mülkünü satmak, mübadele ya da hibe etmek isteyen kişilerin öncelikle mahkemeye başvurması ve karşı tarafında yine mahkemede hazır bulunması gerekirdi. Bu sebeple siciller, bu tür uygulamaları içeren örneklerle doludur. Buradan hareketle çalışmanın kaynağını Kastamonu Şer’iyye Sicilleri oluşturmaktadır. Sicillerde mülk edinme yöntemleriyle ilgili belgeler kaydedilirken belli bir sistematik düzen takip edilmiştir. Bu düzenle birlikte mülk alım-satımlarında ya da mülklerin el değiştirmesinde uygulanan yöntem ve farklılıklar, çalışmada ele alınacak konulardır.
Anahtar Kelimeler:
Kastamonu, Mülk, Alım-Satım, Hibe, Mübadele
___
- Kastamonu Şer’iyye Sicilleri: 5638, 5639, 5640, 5641, 5642, 5643, 5644, 5645, 5646, 5647.
- Açık, T. (2007), Şer’iyye Sicillerine Göre Trabzon’da Mülk Satışları 1160-1170/1747-1757, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Akgündüz, A. (1988), Şer’iyye Sicilleri, I, İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı.
- Bardakoğlu A. (1998), “Hibe”, TDVİA, XVII, s. 421-426.
- Bardakoğlu A. (2013), “Vesâyet”, TDVİA, XXXXIII, s. 66-70.
- Bardakoğlu, A. (1992), “Bey”, TDVİA, VI, s. 13-19.
- Bayındır, A. (1992), “Bey’-i bi’l-Vefâ”, TDVİA, VI, s. 20-22.
- Devellioğlu, F. (2001), Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Ankara: Aydın Kitabevi.
- Güldüoğlu, E. (2010), “Şer’iyye Sicillerine Göre Kayseri’de Mülk Satışları Üzerine Bir Değerlendirme (1678-1679)”, History Studies, 2 (2), s. 71-84.
- Günay, R. (2012), “Şer’iye Sicillerinde Mülk Alışverişleri: Kullanılan Usul ve Dil”, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27, s. 15-24.
- Gürhan, V. (2016), “Mardin Şer’iye Sicillerinde Arapça’nın Belge Dili Olarak Kullanılması ve Bu Dilde Yazılan Bir Belge Türü Olarak Mülk Alım-Satımlarında Kullanılan Yöntem”, e-Şarkiyat İlmi Araştırmaları Dergisi, 8 (2), s. 992-1005.
- İnan, K. (2004), “Kadı Sicillerine Göre Akçaabat’ta Mülk Satışları (1648-1658)”, Akçaabat Yazıları, Haz. Fethi Gedikli, İstanbul: Yedirenk Yayınları.
- İnan, K. (1999), “1831 Nolu Şer’iyye Siciline Göre 17. Yüzyıl Ortalarında Trabzon’da Mülk Satışları”, Türk Dünyası Araştırmaları, Haziran 1999, s. 100-120.
- Karataş, A. İ. (2013), “XVIII. Yüzyılda Bursa’da Gayrimüslimlerin Mülk Alım-Satımları”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 22 (2), s. 15-32.
- Koçak, Z. (2010), “Şer’iyye Sicillerine Göre XVII. Yüzyılda Ayntab ve Çevresinde Gayrimenkul Satışları (1600-1650)”, History Studies, 2 (2), s. 59-72
- Kütükoğlu, M. (1984), Osmanlı Belgelerinin Dili (Diplomatik), İstanbul: Kubbealtı Akademisi Kültür Ve Sanat Vakfı.
- Ortaylı, İ. (2017), Hukuk ve İdare Adamı Olarak Osmanlı Devleti’nde Kadı, 3. Baskı, İstanbul: Kronik Yayınları.
- Ortaylı, İ. (2006), “Mübadele”, TDVİA, XXXI, s. 424-425.
- Özcan, R. (1993), 17. Yüzyılda Konya’da Mülk Satışları ve Fiyatlar (1640-1665), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Pakalın, M. Z. (2004), Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, I, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı.
- Sarı, S. (2012), “Diyarbakır’da Mülk Satışları ve Şehir Dokusuna Etkileri (1732-1733)”, Akademik Bakış Dergisi, 28, s. 1-13.
- Uzunçarşılı, İ. H. (1988), Osmanlı Devleti’nde İlmiye Teşkilatı, Ankara: Türk Tarih Kurumu
- Yücel, D. (2009), Şer’iyye Sicillerine Göre Trabzon’da Mülk Satışları 1171-1182/1758-1769, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 2000
- Yayıncı: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Sayıdaki Diğer Makaleler
KASTAMONU’DA MÜLK EDİNME YÖNTEMLERİ: SATIŞ-MÜZAYEDE-MÜBADELE VE HİBE (1673-1702)