BATI FELSEFESİ BAĞLAMINDA SCHOPENHAUER’A GÖRE AKIL VE HAKİKAT

Kadim dönemlerden bu yana insanoğlunun sergilediği felsefi çabanın altında, her şeyi kuşatan gerçeğin bilgisine ulaşma isteği olduğu iddia edilebilir. Bu nedenle, insanın, etrafını saran değişim ve çokluğu izah edebilmek için tarih süreci gerçeği içerisinde felsefi bir çabada bulunduğu söylenebilir. Ortaçağ sonrası Batı düşünce tarihinde, bu çaba ilk olarak, birbirine indirgenemeyen ( madde ve ruh) iki töz çerçevesinde Descartes’in tutarlı bir şekilde izah etme yöneliminde görülebilir. Fakat süreç içerisinde birbirine indirgenemeyen bu iki tözün onları kuşatan tek bir hakikat çerçevesinde izah edilip edilmeyeceği tartışma konusu olmuştur. Schopenhauer da bu sorunun çözümü için çaba sarf etmiştir ve bu nedenle de irade metafiziğine başvurmuştur. Ona göre nesne dünyasında itibar içermeyen hiçbir şey yoktur. Bu nedenle her şeyi kuşatan gerçeğin, itibar içermeyen insanın “ben” tecrübesine dayandırılması gerekmektedir. Ayrıca ona göre insanın kendisini sürekli olarak isteyen bir varlık olarak tecrübe etmesi de göz önüne alındığında her şeyi kuşatan metafizik unsurun “irade” olduğu söylenebilir. İrade hem aklı hem nesneyi aşan bir gerçeklik olduğu dikkate alındığında Schopenhauer düşüncesinin, batı felsefesi açısından farklı bir noktaya konulması gerektiği söylenebilir. Bu nedenle makelemizde Schopenhauer’in irade düşüncesi akıl ve nesne ile ilişki içerisinde ele alınacaktır. Ayrıca Schopenhauer’a ait hakikat ve akla yönelik yaklaşımın batı düşünce sürecinde farklı bir noktaya da denk geldiği gösterilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

İrade, Metafizik, Akıl, Kötülük, Izdırap

PDF

___

Alsop, Steve (2005) Beyond Cartesien Dualism Encountering Affect in the Teaching and Learning of Science, Netherlands: Springer Press. Hattap, Helen (2009) Descartes on Form and Mechanisms, Newyork: CampriceUniversity Press. Höffding, Harold (1922) Brief History of Modern Philosophy, Newyork: The Macmillan Company. Gökberk, Macit (2002) Felsefe Tarihi, Remzi İstanbul: Kitapevi Yayınları. Platon (1995) Devlet, çev. Sebahattin Eyüboğlu-M.Ali Cimcoz, İstanbul: Remzi Kitapevi Yayınları. Schopenhauer, Arthur (1914a) German Classics “ The World as Wıll and İdea”, Translated by R. H. Haldane and J. Kemp, Edited by Kuno Francke, New York. Schopenhauer, Arthur, (2008b) Seçkinlik ve Sıradanlık Üzerine, çev.: Ahmet Aydoğan, İstanbul: Say Yayınları. Schopenhauer, Arthur, (2009). İsteme ve Tasarım Olarak Dünya, çev.: Levent Özşar, Biblos Yay., İstanbul. Schopenhauer, Arthur, (1914) German Classıcs “ The World as Wıll and İdea”, translated by R. H. Haldane and J. Kemp, edited by Kuno Francke, New York. Schopenhauer, Arthur, (2010) Güzelin Metafiziği, çev.: Ahmet Aydoğan, Say Yay., İstanbul. Schopenhauer, Arthur, (2009a) Hukuk, Ahlak ve Siyaset üzerine, çev.: Ahmet Aydoğan, Say Yay., İstanbul. Schopenhauer, Arthur, ( 2008a) Hayatın Anlamı, çev.: Ahmet Aydoğan, İstanbul: Say Yayınları. Schopenhauer, Arthur, (1965) On the Basis of Morality, Translated by E. F. J. Payne, New York: The Library of Liberal Arts.
Schopenhauer, Arthur, ( 2007) Merhamet, çev. Zekai Kocatürk, İstanbul: Dergah Yayınları Schopenhauer, Arthur, (1994) Phılosopıcal Wrıtıngs, Edited by Wolfgang Schairmacher, New York: German Library. Schopenhauer, Arthur, (1970) On the Suffering of The World, Translated by R. J. Hollingdale, New York: Penguin Books. Schopenhauer, Arthur, (2008) Üniversiteler ve Felsefe, çev.: Ahmet Aydoğan, İstanbul: Say Yayınları. Schopenhauer, Arthur, (2012) Bilmek ve İstemek, çev.: Ahmet Aydoğan, İstanbul: Say Yayınları. Schmaltz, Tad M. (2008) Descartes on Causation, Oxford Oxford: University Press. Scruto, Roger (2002) A Short History of Modern Philosphy From Descartes to Wittgenstein, Newyork: Routledge Press. Sımonıty, Vıd, Church, Crısth (2008) Schopenhauer on the Epitemological Value of Art, Oxford: University of Oxford. Stroud, Bary (1977) Hume, London: Routledge Press. Weber, Alfred (1896) History of Philosophy, Newyork: Charles Scribner’s Sons Press.